Monday 29 February 2016
Sunday 28 February 2016
Saturday 27 February 2016
ڪالاباغ ڊيم ۽ آدمشماري تي وفاق جي هوڏ
صاحب خان ڀٽي
مارچ ۾ ٿيندڙ آدمشماري جي جاڳرتا لاءِ سنڌ اندر ڪيتريون
سياسي، سماجي ۽ قومپرست ڌريون ميدان تي لٿل آهن، هر هڪ طرفان اها ئي ڪوشش ڪئي پئي
وڃي ته مارچ ۾ ٿيندڙ آدمشماري ۾ گهر شماري واري عمل کي صاف ۽ شفاف نموني بڻايو وڃي
۽ سنڌ جي اٻوجهه ماڻهن ۾ پاڻ ڳڻائڻ واري شعور پيدا ڪرڻ لاءِ هر ممڪن
مهم هلائڻ جون سرگرميون به عروج تي آهن، جنهن جي جيتري تعريف ڪئي وڃي گهٽ آهي. هزارن
ماڻهن جي نڪرندڙ ريلين کي ڏسي ڌارين جي لوڌ به اچرج ۾ اچي وئي آهي ڇاڪاڻ ته ٻئي
ڪنهن به صوبي اندر اهڙي نموني مهم نه پئي هلائي وڃي جهڙي ريت سنڌ جا ماڻهو
آدمشماري بابت گهرن کان ٻاهر نڪري ريليون ڪڍي سيمينار ڪوٺائي رهيا آهن. سنڌي
اخبارون به اهڙين خبرن ۾ ڀريون پيون آهن. اهو سڀ ڪجهه ان لاءِ ٿئي رهيو آهي ته
گذريل ڪيتري ڏهاڪي کان ملڪ ۾ صاف شفاف آدمشماري نه ٿي آهي جنهن کي عملي جامو پارائڻ لاءِ سنڌي اڄ ميدان تي
سندرا ٻڌي نڪري آيا آهن پر انهن کي خدشو آهي ته آدمشماري واري عمل کي صاف بڻائڻ
لاءِ حڪومت قدم اڻپورا آهن، شايد هن ڀيري به آدمشماري وارو عمل صاف ۽ شفاف بڻجي نه
سگهي، ڇاڪاڻ ته هن ملڪ ۾ ايترا ته پرڏيهي مهاجر ترسيل آهن جن کي هتان جا سڃاڻپ
ڪارڊ توڙي سرڪاري نوڪريون به مليل آهن. ان
جو سڀ کان وڌيڪ متاثر ٿيندڙ صوبو صرف سنڌ ئي آهي. لکن جي تعداد ۾ ڌاريا سنڌ ۾ آباد
ڪيا ويا آهن ۽ اهي به حڪومت جي خواهش تي، جنهن ۾ پيپلزپارٽي جي مرضي به شامل آهي.
وڏي وزير سيد قائم علي شاهه به ڪيترائي ڀيرا پنهنجي بيانن ۾ چئي چڪو آهي ته هو
جڏهن به ڌارين جي لوڌ کي روڪڻ جي ڪوشش ڪندا آهن ته مٿان طاقت ور ڌر جا حڪم جاري
ٿيندا آهن ته انهن کي نه روڪيو وڃي. جيڪڏهن غير قانوني ڏيهه ايندڙ ماڻهن کي ترسائڻ
لاءِ طاقتور ڌريون به حڪم ڪن ته پوءِ انهن
ڌاري لوڌ کي سنڌ جي ڳڻپ ۾ شامل ڪرڻ يا نه ڪرڻ به هڪ سواليه نشان بڻجي وڃي
ٿو. بهرحال جئين جئين مارچ ويجهو ايندو
پيو وڃي تئين تئين آدمشماري واري مهم کي روڪرائڻ جون ڪوششون به تيز ڪيون ويون آهن
ان جو وڏو مثال ڪالا باغ ڊيم آهي، ڇاڪاڻ ته ڪالا باغ ڊيم کي مئل گهوڙو چيو ويو هو،
ان کي ٻيهر زنده ڪيو ويو آهي. انهن ڌرين کي ڪالا باغ ڊيم جي مئل گهوڙي کي زنده ڪرڻ
کان اڳ سئو بار سوچڻ گهرجي ها پر اهو انهن
نه ڪيو، هي مئل گهوڙو جيڪڏهن زنده ٿيو ته ڪيترن ئي ماڻهن کي اهڙي اوندهه ۾ وٺي
ويندو جنهن سان تاريخ تبديل ٿيڻ ۾ دير نه لڳندي.
وفاقي حڪومت کي ڪالاباغ ڊيم جهڙي حساس معاملي کي آدمشماري
واري مهم دوران نه اٿارڻ گهرجي ها، هاڻ جڏهن
اهو معاملو قومي اسيمبلي ۾ اٿاريو ويو آهي
ته ان مان ڪيترائي سوال جنم وٺي رهيا آهن. ڇاڪاڻ ته ڪالاباغ ڊيم جنهن کي
سنڌ جو عوام پنهنجي موت سمجهن ٿا ته پوءِ وفاق کي هن تڪراري معاملي کي پاسي تي رکڻ
گهرجي ها. جنهن سان سنڌين جا روح مجروح ٿي رهيا آهن. سنڌ ۽ ڪي پي ڪي جو عوام ڪالاباغ ڊيم کي رد ڪري
ڇڏيو آهي ۽ بلوچستان مان به مخالفت ڪئي پئي وڃي ته پوءِ آخر پنجاب کي اها ڳالهه
سمجهه ۾ ڇو نٿي اچي، هڪ ڳالهه تي بضد ٿيڻ سان کيس ڪجهه به نه ملندو، جيستائين صوبا
راضي نٿا ٿين تيسائين اهڙا سنڌ دشمن منصوبي جي ڳالهه نه ڪئي وڃي. بين الا صوبائي
رابطن جي وفاقي وزير رياض پيرزادي قومي
اسيمبلي جي اجلاس م ڪالا ڊيم جي معاملي تي لکت ۾ جواب داخل ته ڪرائي ڇڏيو آهي پر
کيس اهو ڪنهن چيو ۽ ڪنهن جي چوڻ ته هن ڪيو،
ان بابت هن وقت ڪا سڌ پئجي نه سگهي آهي. ڪالا باغ ڊيم معاملو ان وقت اٿاريو آهي جنهن
وقت آدمشماري ٿيڻ واري عمل جي جاڳرتا لاءِ مهم تيز ٿي آهي. ملڪ جون حالتون ته سڀني
آڏو آهن، هر طرف دهشتگردي آهي ۽ صوبن ۾ ويڇا به تمام گهڻا وڌي ويا آهن، گذريل
ڪيتري ئي ڏهاڪي کان پنجاب تي اهو ئي الزام
لڳايو ويو آهي ته هي ننڍن صوبن جا حق هڙپ ڪري رهيو آهي. پر ان باوجود پنجاب جي
سياستدانن جي ڪن تي جونءَ به نٿي چري، دهشتگردي جو معاملو هجي ته آپريشن صرف ڪي پي
ڪي، بلوچستان ۽ سنڌ ۾ ڪيو ويندو آهي پر پنجاب ۾ ته سڀ فرشتا ٿا رهن تنهن لاءِ قانون لاڳو ڪندڙ ادارن جي به ان طرف نگاهه وڃي ئي نٿي، جنهن مان اندازو
لڳائي سگهجي ٿو ته ڪرپشن ڪندڙن کي به ڪيترو تحفظ مليل هوندو جو نيب ۽ ايف آءِ اي
وارا ڪارروايون ڪرڻ کان به لنوائي رهيا آهن. پنجاب ۾ ته سڀ مذهبي، ايماندار ۽
ديانتدار ماڻهو رهندا آهن. جڏهن کان سنڌ جي سياستدانن جي پڇ تي لت آئي آهي تنهن ڏينهن کان انهن جا
ٻيڪاٽ به نڪرڻ شروع ٿي ويا آهن، ڪجهه وڃي پرڏيهه ۾ پناهه ورتي آهي ته ڪن وري روپوشي
اختيار ڪري ورتي آهي، باقي جيڪي پنهنجن عهدن تي برقرار آهن اهي صرف ٻيڪاٽ ڪندي نظر
اچي رهيا آهن. سندن چوڻ آهي ته وفاق کي
صرف سنڌ ۾ ڪرپشن نظر پئي اچي باقي قل خير آهي. پنجاب جي راڻا ثناءُ الله تي پنهنجي پارٽي جا اڳواڻ الزام لڳائي رهيا
آهن اتي به نيب اختياريون ۽ ٻيا خاموش آهن ڇاڪاڻ ته اهي آمريڪا جي کير سان
ڌوتل آهن، فيبروري ۾ پڇ جي ذڪر به وڏي مقبوليت ماڻي آهي پر
هر هڪ اهو ئي سوچي رهيو آهي ته آخر پڇ آهي ته آهي ڪنهن جو، جنهن جو جواب هن وقت
ناهي ملي سگهيو، پر ها پيپلزپارٽي طرفان اهو بيان آيو آهي ته چوڌري نثار پڇ تي لت
ڏيڻ جي ڳالهه ڪري رهيو آهي کين پڇ ناهي، اها ڳالهه به انهن جي درست آهي ڇاڪاڻ ته انسان
کي ته پڇ ٿي ئي نه ٿو سگهي. باقي طاقتور
ڌريون چاهين ته اهي سنڌ جي ڪهڙي به سياستدان کي پڇ ته ڇا سڱ ۾ لڳائي سگهن
ٿيون ۽ اهي پاڻ به قبول ڪندي نظر ايندا ته
ها انهن جي ئي پڇ تي لت آهي. ..
جڏهن به سنڌي ڪنهن هڪ پليٽ فارم تي متحد ٿيندا آهن ته يا
وري ڪو وڏو ايونٽ سنڌ ۾ ٿيڻ وارو هوندو آهي ته ان تان ڌيان هٽائڻ لاءِ ڪالاباغ ڊيم
جي بم جو استعمال ڪيو ويندو آهي ۽ پنهنجا مرضي جا فيصلا مڙهائڻ لاءِ دٻاءُ
وڌو يندو آهي. ڇاڪاڻ ته آدمشماري جي تاريخ به ويجهو اچي رهي آهي، شايد ڪنهن نه ڪنهن کي آدمشماري ۾ پنهنجو فيصلو
هلائڻو آهي جنهن لاءِ ڪالا باغ ڊيم جهڙي بم جو استعمال شروع ٿيڻ وڃي رهيو آهي.
ڪالا باغ ڊيم جي حمايتين جو چوڻ آهي ته بجلي جي لوڊشيڊنگ ختم ڪرڻ لاءِ ڊيم ٺاهڻ جي
سخت ضروري آهي. بجلي جي لوڊشيڊنگ بابت نيپرا بيان ڏئي چڪي آهي ته ملڪ ۾ بجلي جي ڪا
به لوڊشيڊنگ ناهي بنا جواز لوڊشيڊنگ ڪري
عوام کي تنگ ڪيو پيو وڃي. ان تي هن وقت تائين ڪنهن به ٻيڪاٽ نه ڪيو آهي، ان بيان
تي سمورن خاموشي اختيار ڪري ڇڏي آهي. جنهن ڏينهن کان مسلم ليگ ن جي سربراهه ميان
محمد نواز شريف جي حڪومت ۾ آهي پنجاب جي ڀيٽ ۾ سنڌ ۾ تمام گهڻي لوڊشيڊنگ ڪئي پئي
وڃي. سنڌ جي راجڌاني شهر ڪراچي ويندي ڪشمور تائين ڪو اهڙو ننڍو وڏو شهر بچيل ناهي
جتي 10 کان 15 ڪلاڪ لوڊشيڊنگ نه ٿيندي هجي. عجيب ڳالهه آهي ته گئس جي وڏي پيداوار
سنڌ مان ٿي رهي آهي. ڪوئلو به وڏي مقدار ۾ نڪري رهيو آهي ۽ ٽرڪون ڀرجي الائي
ڪڏانهن وڃي رهيون آهن ان جو هن وقت تائين ڪنهن کي ڪا خبر ئي ناهي. جنهن ڪوئلي سان
بجلي ٺاهي سگهجي ٿي ان کي چائنا ڪمپني جي حوالي ڪيو ويو آهي جنهن ۾ الائي جي ڪهڙي اڳڀرائي
ٿي آهي، ان بابت به ڪا خبر ناهي. جيڪڏهن نيپرا جهڙو ادارو به لوڊشيڊنگ بابت ائين
چئي ته ڇا ان پٺيان به ڪي عالمي سازشون آهن، جا وري حڪومت ٻين ملڪن کان مهانگي گيس
خريدڻ لاءِ بجلي جي کوٽ جو ڊرامو رچائي ويٺي آهي؟ جنهن بابت حڪومت کي جواب ڏيڻا
پوندا. بجلي جي لوڊشيڊنگ جو بهانو بڻائي ڪنهن به صورت ۾ سنڌ جو پاڻي پنجاب کي کسڻ
جي اجازت نه ڏني ويندي، اڳ به پنجاب ۾ ڪيترائي ڊيم آهن پر ان سنڌ کي پاڻي جي لپ به
نه ملي سگهي آهي انهن ڊيمن جي ڪري سنڌ جا دريائن مان واري اڏامي رهي آهي باقي رهيل
سهيل جيڪي پاڻي جو ڍڪ اچي رهيو آهي ان تي پنجاب اکيون ڄمائي ويٺو آهي. هن وقت
پنجاب ۾ زمينون سرسبز آباد آهن ڇاڪاڻ ته سنڌ جي پاڻي جي حصي تي ٺاهيل ڊيمن جو پاڻي
به پنجاب ۾ استعمال ٿي رهيو آهي جنهن سبب سنڌ جون زمينون بنجر بڻجي رهيون آهن.
هزارين ايڪڙ زمين سم ۽ ڪلر جي ور چڙهي وئي آهي. جنهن سبب هتان جا هاري بک ۽ بدحالي جو شڪار ٿي ويا آهن. هڪ طرف هتان جي
هارين پاڻي جي کوٽ جون دانهون ڪندا آهن ته ٻي طرف هتان جي حڪمرانن به انهن سان گهٽ
نه ڪئي آهي، شگر ملز مالڪن جي زيادتين سبب
هو سستي اگهه تي کين وڪرو ڪرڻ تي مجبور آهن.
سپريم ڪورٽ به ڪو نوٽيس نه پئي وٺي، جيڪڏهن اتي پنجاب جا آبادگار احتجاج ڪند ها ته عمران خان
ڌرڻا هڻي ۽ عدالتون نوٽيس به وٺن ها. پر هڪ ڳالهه واضع آهي ته سنڌ جا غيرت مند ۽
حلالي پٽ موت ته قبولي سگهن ٿا پر ڪالا
باغ ڊيم کي ڪنهن به صورت ۾ برداشت نه ڪندا، جيڪڏهن وفاق کي ڊيم ٺاهڻو ئي آهي ته پوءِ پنجاب ۾ ٺاهيل پهريان ڊيم ختم
ڪري سمورو پاڻي چئن صوبن ورهايو وڃي ۽
سڀني صوبن ڊيم ٺاهين وڃن ته جئين هو پنهنجي حصي جو پاڻي پنهنجن ڊيمن ۾ جمع ڪري
ڇڏين. باقي سنڌي ڪنهن به صورت ۾ سمنڊ کي پنهنجي سون جهڙي زمين ڳڙڪائڻ نه ڏيندا ۽
نه پنجاب کي پنهنجي مرضي هلائڻ ڏينداسين.
Friday 26 February 2016
انڊس رينيسينس جي پليٽ فارم تان نئين جاڳرتا مهم
صاحب خان ڀٽي
سنڌ ۾ تبديلي جي جاڳرتا لاءِ
سياسي، سماجي ۽ قومپرستون ڌريون پاڻ پتوڙي رهيون آهن، جن جو مقصد سنڌ جي تعليم،
تاريخ، ثقافت ۽ ٻوليءَ بابت شعور اجاڳر
ڪرڻ آهي. سنڌ اندر هڪ وڏو الميو اهو رهيو
آهي ته هتان جا چونڊيل نمائندا چونڊن بعد ووٽرن
کان ايترو ته ڏور هليا وڃن ٿا جو انهن تائين پهچڻ عام شهري لاءِ ناممڪن بڻجي وڃي ٿو. جنهن سبب سنڌ جي عوام
سهولتن کان وانجهيل آهي، ايتري قدر جو سنڌ جي تعليم تباهي ڪناري تي پهتي آهي،
ڪيترائي اسڪول بند پيل آهن. پر هن وقت تائين ان بابت ڪا به جاڳرتا مهم نه هلائي
وئي آهي. ان کي نظر ۾ رکندي سنڌ جي اديبن، چونڊيل نمائندن، گهڻ گهرن ۽ سول
سوسائٽيءَ انڊس رينيسينس جي پليٽ فارم تان سنڌ اندر نئين جاڳرتا جي مهم تيز ڪرڻ جو
اعلان ڪري ڇڏيوآهي، ڇاڪاڻ ته هن وقت سنڌ ۾ تعليمي ادارا تباهي جو ڏيک رهيا آهين،
جنهن سبب مسقتبل جا معمار تعليم جهڙي زيور کان محروم ٿيندا پيا وڃن. سنڌ جو عوام هر
ڀيري نون توڙي پراڻن اميدوارن کي آزمائندو آهي پر نتيجو نل بٽا نل نڪرندو آهي. جڏهن
به چونڊن جو اعلان ٿيندو آهي ته اهي موسمي ڏيڏر اچي ٽانءُ ٽانءُ ڪري جهر جهنگ جهوليون کڻي پهچندا آهن. انهن جي ڪيل واعدن تي عوام هر ڀيري جيان اعتبار ڪري ووٽ ڏئي انهن کي ڪامياب
ڪندو آهي پر انهن جا مسئلا حل ڪرڻ لاءِ ڪو به قدم نه کنيو ويندو آهي. 1947ع کان
1973ع تائين سنڌ ۾ تعليم جي تباهيءَ جو ذميوار جاگيرداڻي نظام کي سمجهيو ويندو هو
پر هاڻ انهن وڏيرن سان گڏ سنڌ دشمن عنصر
به گڏجي ويا آهن. سنڌ ۾ اڄ به اهڙا ڪيترائي علائقا آهن جتي زميندار ڳوٺاڻن کي
پنهنجو غلام سمجهندا ۽ انهن کي زنجيرن ۾ قيد ڪيو ويندو آهي، اهڙن واقعن جون خبرون روزانو رپورٽ ٿينديون رهن
ٿيون. سکر، نوابشاهه، دادو ۽ ٻين ڪيترن ئي علائقن ۾ عدالتي حڪمن تي خانگي جيلن تي
ڇاپا هڻي هارين کي بازياب ڪرايو ويندو آهي ان باوجود انهن ظالم وڏيرن خلاف ڪا به
ڪارروائي نه ڪئي ويندي آهي ۽ اهي وڏيرا اهو ڪڏهن به نه چاهيندا آهن ته انهن هارين جا
ٻار به پڙهي سگهن. اهڙا ڪيترائي ڳوٺ آهن
جتي اسڪول ته قائم آهن پر اهي وڏيرن جون اوطاقتون بڻيل آهن، ڪن اسڪولن کي ته مينهن
جي واڙي ۾ تبديل ڪيو ويو آهي. ڪجهه ڳوٺن ۾ ته پوليس اهلڪارن به ڪسر ناهي ڇڏي ۽
پرائمري اسڪولن کي پنهنجي جاگير جيان استعمال ڪري رهيا آهن. انهن اسڪولن ۾ ماستر ۽ ماسترياڻيون ته
مقرر ٿيل هونديون آهن پر اهي صرف پگهارون
کڻندا آهن، افسوس آهي واهي پانڌي ۾ هڪ پرائمري اسڪول جي هيڊ ماستر صحافي جي معصوم
ٻارڙن سميت 7 ٻارڙن کي اسڪول مان چوري جو الزام هڻي ڪڍي ڇڏيو، چوري جو الزام لڳائي
ٽن يار چار سالن جي ٻارڙن کي اسڪول مان ڪڍڻ واري سمجهه کان ٻاهر آهي ڳوٺن ۾ جيڪي
آهن نه ته انهن ۾ ڪا قيمتي شيءَ هوندي آهي نه ئي
ڪي استاد اهڙيون مهانگيون شيون اسڪول ۾ رکندا آهن. پوءِ الائي ڪئين هيڊ
ماستر کي پکن جي چوري جو الزام لڳائڻو پيو ۽ هن اهو الزام هڻي انهن 7 کان وڌيڪ
ٻارڙن کي اسڪول مان ڪڍي ڇڏيو. هي هيڊ
ماستر ته انهن وڏيرن کان ٻه قدم اڳتي نڪتو آهي جيڪي غريب ٻارڙن کي پڙهڻ کان
روڪيندا هئا. سنڌ ۾ ٻيا به ڪيترائي اسڪول بند پيل آهن ۽ ڪجهه ته اوطاقن ۾ تبديل ٿي
چڪا آهن، جن تي اسڪول جا هيڊ ماستر خاموشي اختيار ڪري ويٺا آهن. انهن جو به ان ڪو
ڏوهه نه آهي ڇاڪاڻ ته حڪومت انهن بااثرن
خلاف ڪارروائي ڪرڻ لاءِ تيار ئي نه آهي. اهڙيون ڪيتريون شڪايتون به تعليم کاتي کي
به ڏنيون ويون آهن پر عملدارن جي ڪن تي
جونءَ به نٿي چري.
اهڙي صورتحال کي ڏسندي سنڌ جي
اديبن، چونڊيل نمائندن، گهڻ گهرن ۽ سول سوسائٽيءَ انڊس رينيسينس جي پليٽ فارم تان
سنڌ اندر نئين جاڳرتا جي مهم تيز ڪرڻ جو اعلان ڪري ڇڏيو، جڏهن ته اسڪولن، صحت جي سهولتن، آءِ ٽي ۽
انگريزي جي تعليم سميت سماجي ۽ اقتصادي ترقيءَ جي مختلف منصوبن لاءِ ٿنڪ ٽينڪ جوڙي
عملي قدم کڻڻ جو فيصلو ڪيو ويو آهي. ٺٽي جي جيمخانه هال ۾ ڪجهه ڏينهن اڳ انڊس
رينيسينس پاران ڪانفرنس ٿي گذري، جنهن ۾ ڊاڪٽر عبدالڪريم راڄپر، پ پ اڳواڻ غلام
قادر پليجي، ناليواري اديب محمد علي مانجهي، جلال شاهه، حامد مغل، صادق لاکو، قادر
شورو، رشيد جاکرو، راحيلا ڀٽو ۽ ٻين وڏي
انگ ۾ شرڪت ڪئي. ان موقعي تي انڊس رينيسينس جو سربراهه ڊاڪٽر عبدالڪريم راڄپر ڪانفرنس کي خطاب ڪندي چيو هو ته سنڌ ۾ روڊ رستا تباهه
ٿي چڪا آهن، جن جي مرمت توڙي ٻيهر تعمير لاءِ حڪومت ڪي به قدم نه پئي کڻي ڊاڪٽر
عبدالڪريم راڄپر چيو ته اسپتالن جي حالت
خراب آهي، مريضن کي تمام گهڻيون مشڪلاتون پيش اچي رهيون آهن، 99 سيڪڙو دوائون هضم
ڪيون پيون وڃن. هن چيو ته هڪ سيڪڙو دوا تي عوام جي ڪهڙي خدمت ٿيندي؟. ڊاڪٽر
عبدالڪريم راڄپر چيو ته سنڌ جي سياست ۾ مافيا جا ٽولا آهن جن جو ترقيءَ سان ڪو
واسطو ناهي، هي سياست نه پر ڪاروبار آهي ۽ غير قانوني ڪاروبار ڪندڙ ڪامياب آهن. ڪامورن
جي قول ۽ فعل ۾ فرق آهي، هو ڳالهه سنڌ جي حقن جي ڪن ٿا پر عملي طور ڪجهه ٻيو ئي ڪن
ٿا. ڊاڪٽر عبدالڪريم راڄپر چيو ته ڪم ڪرڻ کانسواءِ تبديلي نه ايندي، مختلف شعبن ۾
ڪم ڪري تبديلي آڻڻ جي ضرورت آهي. انڊس رينيسينس نه ڪا سياسي تنظيم آهي، نه ئي ڪا اين جي او، اها پنهنجي مدد پاڻ
تحت ڪم ڪندي. هن چيو ته تڪڙي تعليم تحت نوجوانن کي انگريزي، ڪمپيوٽر ۽ آءِ ٽي جي
تعليم جي سکيا ڏئي سگهجي ٿي، معاشي بهتريءَ لاءِ ڪم ڪري سگهجي ٿو. هن پنهنجي خطاب
۾ وڌيڪ چيو ته هو اهڙي آرگنائيزيشن
ٺاهيندا جيڪا سڄاڻ ڌرين، وڪيلن، صحافين ۽ سياستدانن تي ٻڌل هوندي، ليگل ايڊ
ڪميٽيون انساني ۽ عوامي حقن لاءِ ڪم ڪنديون. ٻين اڳواڻ به ڪانفرنس ۾ سنڌ جي صورتحال
بابت ڳالهايو. ٻين اڳواڻن طرفان انڊس رينيسينس جي جاڳرتا مهم کي سنڌ جي تبديلي لاءِ اهم وک
قرار ڏنو ويو آهي.
1947ع کان سنڌ جا ماڻهو پنهنجي ٻولي، ثقافت کي بچائڻ لاءِ لڳيا پيا آهن. انگريز دور کان سنڌ جي
ثقافت ۽ تعليم کي تباهه ڪرڻ جون جيڪي ڪوششون ڪيون ويون اهي هن وقت تائين به جاري
آهن، بس فرق ايترو آهي ته اهي انگريز هئا ۽ هي انگريزن جا ڏنل تحفا آهن.
سنڌي قوم ۽ ثقافت کي تباهه ڪرڻ جون
ڪوششون اڌ صديءَ کان جاري ۽ ساري آهن. سنڌ ۾ افغان سميت ٻين ملڪن جي مهاجرن
جي آمد سبب ڪلاشنڪوف جي ڪلچر کي به هٿي
ملي آهي. منشيات جو وڪرو به عام جام ٿيو آهي. اهي پهاڙي ماڻهو جنهن ريت چرس
۽ هيروئن ۽ هٿيار سنڌ ۾ بارڊر ڪراس ڪري بنا ڪنهن چيڪنگ جي هتي اچي پهچن ٿا جنهن
سان سنڌ جو نوجوان نسل ترقي ڪرڻ بدران
تباهه ٿي رهيو آهي. اهڙن مسئلن کي حل ڪرڻ لاءِ هڪ بهتر پليٽ فارم جي ضرورت هئي جيڪا ڊاڪٽر
عبدالڪريم راڄپر انڊس رينيسينس جو اعلان ڪرڻ لاءِ هڪ اهم قدم کنيو آهي. سنڌ جي تاريخ، ثقافت ۽ ٻوليءَ لاءِ هن وقت تائين ڪو اهم قدم نه کنيو ويو آهي،
جيڪي ادارا قائم ڪيا ويا آهن اهي صرف نالي ماتر آهن انهن ادارن ۾ ڪم ڪندڙ ماڻهن هن
وقت ڪک ڀڃي ٻيڻو نه ڪيو آهي. اميد آهي ته انڊس رينيسينس سنڌ جي تاريخ، ثقافت ۽
ٻوليءَ تي گهڻو ڪم ڪندي جنهن تي ڪم ڪرڻ جي گنجائش آهي جيڪو اڳ ۾ نه ٿي سگهيو آهي.
هر دور ۾ اسان جي تاريخي سڃاڻپ مٽائڻ جي ڪوشش ڪئي
وئي آهي. سنڌي ماڳن، قيديمي آثارن
جي تحفظ لاءِ هن وقت ڪو به قدم نه کنيو آهي. پر پنجاب ۾ سموريون قديمون عمارتون
صوبائي حڪومت پنهنجي تحويل ۾ وٺي ثقافتي ورثو قرار ڏئي چڪي آهي پر سنڌ جي گادي وار شهر ۾ قديمي عمارتن کي بازارون
۽ آفيسون بڻايو ويو آهي. جنهن تي سنڌ جي ماڻهن کي به خدشو آهي ته ڪو بلڊر اچي انهن
قديمي عمارتن کي ڊاهي ڪا وڏي کهڙي ڪندو اهو ماضي ۾ به ٿيندو رهيو آهي. حيدرآباد ۾
به پڪي قلعي اندر ماڻهو رهي رهيا آهن پر حڪومت ان قديمي قلعي جي تحفظ لاءِ ڪو به ڪک ڀڃي ٻيڻو نه ڪيو آهي.
جن لاءِ انڊس رينيسينس کي قدم کڻڻ گهرجن ته جئين سنڌ جي تعليم سان گڏ سنڌي
جي قديمي ماڳن کي به بچائڻ لاءِ جاڳرتا پيدا ڪئي وڃي.
ڊونلڊ ٽرمپ جي مسلمانن خلاف پاليسي ۽ هيلري
صاحب خان ڀٽي
آمريڪا ۾ جنهن ڏينهن کان صدارتي اميدوارن جي چونڊن جو اعلان ٿيو
آهي ان ڏينهن کان آمريڪا ۾ مختلف پارٽين جا اميدوار ميدان تي لٿل آهن، جن مان
ريپبلڪن پارٽي جي صدارتي اميدوار ڊونلڊ
ٽرمپ ۽ ڊيمڪوريٽڪ جي اميدوار هيلري ڪلنٽن تمام گهڻو سرگرم نظر اچي رهيا آهن، ٻنهي
اميدوارن پاران تقريرن ۾ هڪ ٻئي کي ڀرپور
جواب به ڏنو پيو وڃي. هيلري ڪلنٽن کي اڳ
ئي چونڊن ۾ ڊونلڊ ٽرمپ کان شڪست جو منهن ڏسڻو پيو آهي ۽ هنءَ شڪست جو اعتراف به
ڪيو آهي. جيتوڻيڪ آمريڪا ۾ ري پبلڪن پارٽي طرفان صدارتي اميدوار جو فيصلو نه ڪيو
ويو آهي پر ڊونلڊ ٽرمپ جا واضع امڪان نظر اچي رهياآهن. آمريڪي اخبار به دعويٰ ڪئي آهي ته ڊونلڊ ٽرمپ
پنهنجي ري پبلڪن پارٽي جي مخالفن کي شڪست
ڏئي اميدوار بڻجڻ جي نامزدگي حاصل ڪري
وٺندو. هڪ ٻئي ڳالهه به واضع آهي ته صدارتي اميدوار ڊونلڊ ٽرمپ به مقبوليت جي لحاظ سڀ کان پهرين نمبر تي آهي، ان
باوجود ڊونلڊ ٽرمپ جو پارٽي طرفان نامزدگي
حاصل ڪندڙن جي ڊوڙ ۾ ڪروز ۽ روبيو ۾ سخت مقابلو ٿيندو. ٻي طرف نيوواڊا ڪاڪس ۾
سينڊرز جي شڪست بعد آمريڪي سينيٽ ۾ اقليتي پارٽي جي ليڊر هيري ريڊ به ڊيموڪريٽ جي
صدارتي اميدوار جي حمايت ڪري ڇڏي آهي ۽ ٻيا ڪيترائي اميدوار به سندس حمايت ڪندي
نطر اچي رهيا آهن ڇاڪاڻ ته هيلري ڪلنٽن
هميشه مسلمانن جي حمايت ۾ بيان ڏنا آهن. 2015ع ۾ هڪ تقريب دوران هيلري ڪلنٽن
پنهنجي خطاب ۾ چيو هو ته آمريڪا جو صدر ڪو
مسلمان به ٿي سگهي ٿو، جنهن تي کيس تنقيد
جو به نشانو بڻايو ويو هو ۽ مسلمانن خلاف آمريڪا ۾ پروپيگينڊا به شروع ڪئي وئي
تنهن وقت به هيلري ڪلنٽن ثابت قدم رهي ۽ هنءَ چيو ته هوءَ آمريڪي مسلمانن جو به ايترو حق سمجهي ٿي ، جيترو
آمريڪي عيسائن جو آهي. هيلري ڪلنٽن جي
تقريرن جي ڪري کيس ڊولنڊ ٽرمپ جهڙي شخص
کان گهٽ وڌ به ٻڌڻو پيو پر هنءَ همت نه هاري ۽ پنهنجي منزل طرف هن وقت تائين گامزن نظر اچي رهي آهي. هيلري ڪلنٽن جي ڪاميابي بابت تجزيه
نگارن جو چوڻ آهي آمريڪا ۾ مسلمان اڪثريت ۾ ناهن ۽ هيلري کي
مسلمانن جي حمايت سان ڪجهه به نه ورندو. ان باوجود هيلري هيلري مسلمانن خلاف بيان
ڏيندڙ کي ڀرپور جواب ڏيندي نظر آئي آهي.
ڊونلڊ ٽرمپ شروعات کان وٺي اهو
مطالبو ڪندو رهيو آهي مسلمانن جي آمريڪا داخلا تي پابندي لڳائي وڃي، سندس نظر
۾ سمورا اسلامي ملڪ دهشتگرد آهن، جنهن لاءِ هو هميشه اهڙا بيان ڏيندو رهندو، ڊونلڊ
ٽرمپ جي اهڙن بيانن سان اوڀر ۽ اولهه ملڪن
۾ ملسمانن جي دل آزاري ٿي آهي. ڊونلڊ
مسلمانن خلاف زهر اوڳاڇڻ هن وقت
تائين بند ناهي ڪيو ايتري قدر جو هن ڪيٿولڪ جي روحاني پيشوا پوپ فرانسيس کي ميڪسيڪو حڪومت جو مهرو قرار ڏئي ڇڏيو، جنهن
بعد لڳي پيو ته سندس مقبوليت ۾ ٿوڙي
گهٽتائي آئي آهي. ڊونلڊ ٽرمپ اڳ ۾ ته صرف هيلري ڪلنٽن خلاف ڳالهائيندو هو ۽ ڳالهائي به رهيو آهي. ڊونلڊ ڪيترائي ڀيرا اهڙا گٿا لفظ به ڳالهايا جيڪي هڪ شريف ۽ مهذب
شخص کي نٿا ڀائن. ڊونلڊ ٽرمپ جيتوڻيڪ وڏو
ڪاروباري شخصيت آهي ۽ سندس شمار آمريڪا جي
وڏن شخصيتن ۾ شمار ٿئي ٿو پر ان باوجود کيس
ايترو به اخلاق ناهي ته هڪ عورت خلاف ڪهڙا لفظ ڳالهائڻ گهرجن. جڏهن ته ڊونلڊ ٽرمپ هيلري ڪلنٽن خلاف گهٽ وڌ ڳالهايو ته ان وقت کيس هيلري ڪلنٽن طرفان جواب ڏنو ويو هو
ته هو ڀونڪي رهيو آهي. هن وقت تائين ڊونلڊ
۽ هيلري طرفان گرما گرم بيان ڏنا پيا وڃن ۽
اهي ٻئي اڳواڻ دنيا جي توجع جو مرڪز بڻيل آهن. ڊونلڊ ٽرمپ پنهنجي چونڊ مهم ۾ جيڪي مسلمانن خلاف
نفرت پکيڙي رهيو آهي اهو انتهائي افسوس ناڪ عمل آهي. جنهن سان آمريڪي عوام سميت دنيا جي غير مسلم ماڻهن تي
منفي اثر پئجي رهيا آهن ۽ انهن جون وڇوٽيون ملسمان کان
وڌنديون پيون وڃن. اهو ئي سبب هو جو ڪيٿولڪ جي روحاني پيشوا پوپ فرانسيس کي به ميدان
تي لهڻو پيو ۽ مجبورن هن کي اهو چوڻو پيو ته ڊونلڊ ڪڏهن به عيسائي نٿو ٿي سگهي،
کيس سندس عيسائي هجڻ تي به شڪ آهي. ڪيٿولڪ
جي روحاني پيشوا چيو هو ته هڪ سچو عيسائي ڪڏهن به مذهبن ۾ فرق
پيدا ناهي ڪندو ۽ نه ئي وري نفرتون
پکيڙيندو آهي. جيتوڻيڪ ڊونلڊ ٽرمپ مسلمانن خلاف بيان ڏيڻ ۾ مصروف آهي پر ان
باوجود هيلري ڪلنٽن واحد عورت صدارتي اميدوار
آهي جنهن مسلمانن خلاف نفرتون پکيڙڻ واري عمل جي مذمت ڪئي آهي ۽ ڪيترائي ڀيرا اهو بيان به ڏئي چڪي آهي ته هوءَ
مسلمانن خلاف نفرتون پکيڙيندڙن کي ڀرپور جواب ڏيندو. ان باوجود ڊونلڊ ٽرمپ جي ڪن تي جونءَ نه ٿي چري، ڊونلڊ ٽرمپ اهو شخص
آهي جنهن ڪيٿولڪ جي روحاني پيشوا کي به بخش نه ڪيو آهي. ته پوءِ اهو آمريڪي مسلمانن کي ڪهڙي ريت بخش ڪندو. هي
به مسلمان ملڪن جي سربراهه وانگر ثابت
ٿيندو، ڇاڪاڻ ته مسلمان ملڪن جا به ڪجهه اهڙا حڪمران رهي اآهن جن هڪ فرقي جي سوين ماڻهن کي قطار ۾ لڳائي قتل ڪرايو هو.
بهر حال هاڻي وقت ئي ٻڌائندو ڊونلڊ ٽرمپ جهڙو شخص جيڪڏهن ڪامياب ٿي وڃي ٿو ته پوءِ
خطي تي ڪهڙا اثر پوندا؟ ڇاڪاڻ ته ڊونلڊ
ٽرمپ پوپ فرانسيس کي اهو چئي چڪو آهي ته جيڪڏهن داعش سندس شهر تي حملو ڪيو ته پوءِ
کيس ياد ڪيو ويندو، ته ڪاش ڊونلڊ ٽرمپ صدر هجي ها. ڇاڪاڻ ته هن جي نظر ۾ داعش سمورن مسلمانن جي ترجماني ڪندڙ جماعت آهي ۽ سمورا مسلمان داعش ئي ۾ آهن پر سندس اهڙي
سوچ غلط آهي ۽ کيس اهڙي سوچ تبديل ڪرڻي
پوندي. آمريڪي ميڊيا به هيلري ڪلنٽن جي اي ميلز
واري معاملي کي تمام گهڻو نشر ڪري
رهي آهي ايترو قدر جو هليري مخالف هر هڪ بيان کي ايترو وڌائي ڏيکاريو پيو وڃي ته جئين سندس
مقبوليت گهٽجي ۽ اهو عمل ڪامياب به ٿي
رهيو آهي. ڊونلڊ ٽرمپ جي بيانن بعد مسلمان پاڻ کي غير محفوظ سمجهي رهيا آهن. ايتري قدر جو آمريڪا ۾ مسجدن ۽ امام
بارگاهن جي تحفظ لاءِ سيڪيورٽي جا انتظام به سخت ڪيا ويا آهن. ڪجهه
ڊونلڊ ٽرمپ جا حمايتي مسلمانن خلاف ايس ايم ايس مهم هلائڻ ۾ مصرورف آهي پر هن وقت تائين حڪومت ڪا
به ڪارروائي نه ڪئي آهي.
ماضي به هن وقت تائين ڪنهن
کان ناهي وسريو، ڇاڪاڻ ته 9/11 جي سانحي
بعد بش افغانستان تي اتحادين سان گڏجي
حملي جو منصوبو بڻايو ۽ نيٺ اسامه کي عالمي دهشتگرد قرار ڏنو ويو جنهن بعد آمريڪا پاڪستان کان ايئربيس وٺي افغانستان تي حملو ڪيو، جنهن
کانپوءِ اها باهه صرف افغانستان تائين محدود نه رهي پر ان جا اثر پاڪستان تي پيا ۽
آمريڪا جي اتحادي فوج عراق تي نيوڪيوليئر هٿيار
هئڻ جي شڪ تي حملو ڪيو، جنهن بعد ان ملڪ جون به حالتون خراب ٿي ويون جن ۾ هن وقت تائين بهتري نه اچي سگهي آهي. شام
۽ لبيا جي صورتحال سڀني آڏو آهي، ڇاڪاڻ ته عالمي طاقتن کي انهن ملڪن ۾ دهشتگرد نظر
اچي رهيا آهن جن ملڪن وٽ تيل جا وڏا ذخيره
موجود آهن ۽ جن ملڪن تي سندن حڪم نه پيو هلي اهي ملڪ به سندن نشاني تي آهن. عالمي
قوتون پنهنجي من ماني ڪرڻ لاءِ هر هو عمل
کڻي رهيون جيڪو انسانيت جو ڪڌ جهڪائي ڇڏين ٿيون. صدر بس ۾ جنهن طريقي سان خطي ۾
تباهي مچي وئي هئي جيڪا صدر اوباما جي اچڻ بعد بهتر ٿي هئي پر هاڻي لڳي پيو ته ڊونلڊ
ٽرمپ جي صدر ٿيڻ بعد اهڙي تباهي ايندي جنهن کي اوڀر ۽ اولهه جا ملڪ ڪنهن به صورت ۾
روڪي نه سگهندا.
Thursday 25 February 2016
Wednesday 24 February 2016
آصف زرداري ۾ آيل تبديلي يا صحتيابي ؟
صاحب خان ڀٽي
پپيلزپارٽي اڳواڻن کان جڏهن به آصف علي زرداري جي پرڏيهه رهڻ بابت سوال پڇيو
ويو ته انهن اهو جواب ڏنو آهي ته آصف علي زرداري بيمار آهي ۽ سندس علاج ٿي رهيو آهي، جڏهن هو
صحتياب ٿيو ته ڏيهه واپس ورندو. اهڙي جواب
باوجود صحافت سان لاڳاپيل ماڻهن سميت هر هڪ کي يقين ئي نه پيو اچي پر جڏهن آصف علي زرداري آرمي چيف جنرل راحيل شريف جي رٽائرمينٽ واري اعلان کي وقت کان اڳ ۽ قوم لاءِ مايوسي
قرار ڏنو، تڏهن سڀني کي پڪ ٿي ته سردار آصف علي زرداري جو علاج درست نموني ٿي رهيو
آهي ۽ سندس طبيعت ۾ سڌارو اچي رهيو آهي. ڇاڪاڻ ته سنڌ ۾ جيڪي ڊاڪٽر آهن شايد اهڙو
علاج نه ڪري سگهن ها جئين دبئي ۾ ويٺل ماهر ڊاڪٽر آصف علي زرداري صاحب جو ڪري رهيا آهن. شايد اهي ئي ڊاڪٽر کيس ان بيان عيوض ڏيهه اچڻ جي
اجازت ڏئي ڇڏين. شهيد بينظير ڀٽو جي ورسي ۾ به آصف علي زرداري صاحب تمام گهڻو
بيمار هو جو ڊاڪٽرن کيس ڏيهه وڃڻ کان روڪيو
هو، جنهن سبب هو تقريب ۾ شرڪت نه ڪري سگهيو هو. آصف علي زرداري صاحب صحتياب
نه هئڻ سبب پ پ پارليامينٽرين جي صدر مخدوم امين فهيم جي جنازي نماز ۾ شرڪت نه ڪري
سگهيو. آصف علي زرداري کي ڪهڙي بيماري آهي، ان بابت هن وقت تائين پارٽي توڙي ڊاڪٽرن
طرفان ڪجهه به نه ٻڌايو ويو آهي. پر سندس آرمي چيف بابت ڏنل بابت اهو واضع ڪري
ڇڏيو آهي ته کيس ڪهڙي بيماري هئي ۽ علاج ڪيتري حد تائين ٿي چڪو آهي. سنڌ جي عوام
خاص طور جيالن کي آصف زرداري جي آمد جو
تمام گهڻو اوسيئڙو آهي، کين ايتري ڳڻتي ورايو آهي جو هو هر وقت سندس صحيتابي لاءِ
دعا ڪندي نظر اچي رهيا آهن ۽ انهن ڊاڪٽرن کي به دعائون ڏيندا هوندا، جن وٽ آصف
زرداري جو علاج آهي. هر هڪ جي به اها ئي خواهش آهي ته آصف علي زرداري صاحب کي ڏيهه
۾ رهڻ گهرجي ڇاڪاڻ ته هن وقت سنڌ جون حالتون تمام گهڻيون خراب آهن ۽ سندس پارٽي اڳواڻن تي رات جا راڪاس
لامارا ڏئي رهيا آهن. ٻي طرف ٿر ۾ معصوم ٻارڙا
بيمارين سبب فوت ٿي رهيا آهن، اهڙي صورتحال ۾ سندس سنڌ اندر موجودگي وڏي
اهميت رکي ٿي. اڳوڻي صدر آصف علي زرداري جي هاڻوڪو بيان ماضي ۾ ڏنل بيان کان تبديل
ٿي چڪوآهي. آصف علي زرداري جيڪي به پنهنجا بيان ڏئي چڪو آهي انهن کي هن ويساري ڪري آرمي چيف جي رٽائرمينٽ واري بيان کي عوام لاءِ
مايوسي قرار ڏنو آهي.
لڳي پيو ته آصف علي زرداري
ڊاڪٽرن کان جلد کان جلد ڏيهه اچڻ جي اجازت وٺڻ چاهي ٿو جنهن لاءِ هو ڪوششون
به ڪري رهيو آهي. سندس جاري ڪيل بيان ۾ چيو ويو آهي ته قومي تاريخ جي اهم موڙ تي
جنرل راحيل شريف جو رٽائرمينٽ بابت اعلان وقت کان اڳ آهي، پر هن ماضي ۾ جنرل راحيل
شريف جي رٽائرمينٽ واري بيان جي آجيان هئي. آصف زرداري بيان ڏنو هو ته جنرل راحيل شريف پاران مدي ۾ واڌ نه وٺڻ جو
اعلان ساراهه جوڳو آهي، پر ان اعلان سان عوام جون اميدون مايوسي ۾ تبديل ٿيڻ جو
امڪان آهي، آصف زرداري طرفان جاري ڪيل بيان ۾ چيو و يو آهي ته سياسي قيادت کي موجوده حالتن ۽ عوامي
خواهش موجب قومي مفاد ۽ ملڪي سلامتي کي
سامهون رکندي وقت اچڻ تي فيصلو ڪرڻ گهرجي. هن پنهنجي بيان ۾ چيو آهي ته ڪجهه حلقن
طرفان سياسي ۽ احتساب سميت ٻين معاملن ۾ فوج جو امڪاني ڪردار ڳولڻ مناسب ناهي ، آصف
علي زرداري دهشتگردي خلاف هلندڙ جنگ جي پس منظر ۾ فوج ۾ قيادت جو تسلسل دهشتگردي
کي پاڙان پٽڻ لاءِ ضروري قرار ڏنو آهي. آصف علي زرداري فوج جي جدوجهد، لازوال
قربانين، شاندار سوڀ کي سياسي اختلافن ۽
موقعي پرستي جي نظر نه ڪرڻ جي صلاح ڏني
آهي. آصف علي زرداري طرفان جاري ڪيل بيان ۾ چيو ويو آهي ته قومي حڪمت عملي هيٺ
دهشتگردي خلاف جدوجهد کي ڪامياب ڪرڻ قوم ۽ فوج جو گڏيل عزم هجڻ گهرجي. هن اهو به
چيو آهي ته سڄي قوم ۽ پ پ پاڪ فوج سان گڏ بيٺل آهي، سندس بيان مان انداو لڳائي
سگهجي ٿو ته هو ڏيهه اچڻ لاءِ هٿ پير هڻي رهيو آهي. جنهن لاءِ
هن پنهنجي جاري ڪيل بيان ۾ چيو آهي
ته سياسي مصلحتن ۽ ڪنهن به قسم جي انا پرستي کي پاسيرو رکي دهشتگردي ختم ڪئي
ويندي. هن پنهنجي بيان چيو آهي ته پاڪستان ڪيترن ئي ورهين کان مختلف مسئلن کي منهن
ڏئي رهيو آهي، اندريان ۽ ٻاهريان دشمن گڏجي ملڪي سلامتي، امن امان ۽ قومي ترقي کي
خطري ۾ وجهي رهيا آهن. سڄي ملڪ ۾ دهشتگردي جا واقعا، فرقيوار تڪرار، بلوچستان ۾
بدامني ۽ ڪراچي ۾ منظم ڏوهه توڙي ڀتي خوري خطرناڪ سازش جو حصو آهن. آصف علي زرداري
چيو ته طالبان، تشدد واريون مذهبي تنظيمون، ڏوهاري گروهه ۽ علحدگي پسند پرڏيهي مدد
سان ملڪ توڙي قوم کي منتشر ڪري رهيا آهن. آرمي پبلڪ اسڪول تي دهشتگرد حملي بعد
صورتحال خراب ٿي وئي. آصف علي زرداري چيو ته شهري پاڻ کي غير محفوظ سمجهڻ لڳا آهن،
ان واقعي کانپوءِ ضرب عضب آپريشن جو فيصلو ڪيو ويو، جنهن جي پ پ مڪمل حمايت
ڪئي. آصف علي زرداري چيو ته ضرب عضب
آپريشن ذريعي دهشتگردي خلاف اثرائتي ڪارروائي ڪري شاندار ڪاميابيون حاصل ڪيون آهن.
سڄي ملڪ سميت بلوچستان ۾ امن دشمنن، مددگارن ۽ دهشتگردن جي چيلهه چٻي ڪئي وئي آهي
ڪراچي ۾ به دهشتگردن جي چيلهه چٻي ٿي آهي ۽ اهي پٺتي ڌڪجي ويا آهن. هن چيو ته ملڪ
۾ امن امان جي صورتحال بهتر ٿي آهي، جنهن ۾ پاڪ فوج جون قربانيون ساراهه جوڳيون
آهن . آصف علي زرداري اميد ظاهر ڪندي چيو آهي ته جنرل راحيل شريف جي بي خوف اڳواڻي
۾ جدوجهد جلد انجام تي پهچندي ۽ پاڪستان دهشتگردي کان ڇوٽڪارو حاصل ڪندو.
آصف علي زرداري پنهنجي پوزيلشن تبديل ڪري ڇڏي آهي. آصف علي
زرداري 16 جون 2015ع ۾ جيڪو بيان ڏنو ويو
هو ته هو نٿا چاهين ته انسٽيٽيوٽ ڪمزور
ٿين، هي سندن آرمي آهي، هي ادارا سندن جا آهن، توهان کي ٽي سال رهڻا آهن پوءِ هليو وڃڻو آهي پر هنن کي هميشه لاءِ
رهڻو آهي، تنهن ڪري کين تنگ نه ڪيو وڃي ۽
آصف علي زرداري بيان ڏنو هو ته کين تنگ ڪيو ويو ته هو “ ايٽ ڪي بدلي ايٽ بجا
ڊالينگي“ پٿر جو پٿر سان ڏيندا، اهڙو بيان
ڏيڻ بعد آصف علي زرداري صاحب ڪجهه عرصي بعد بيمار
ٿي پيا هئا ۽ کيس دبئي وڃڻو پئجي ويو هو.
بعد سنڌ واسين کي خبر پئي هئي ته هو علاج ڪرائڻ لاءِ ويا آهن. آصف علي زرداري جو اڳ ۾ ڏنل بيان ۽ هاڻوڪي بيان
۾ وڏو فرق آهي. سندس بيان بعد تمام گهڻا
ماڻهو اچرج ۾ اچي ويا آهن ته پيپلزپارٽي
جي سينيئر اڳواڻ قمر زمان ڪائره طرفان
بيان ڏنو ويو هو ته جنرل ڪياني کي ايڪسيٽينشن ڏيڻ سندن وڏي غلطي هئي ۽ جنرل راحيل
شريف طرفان ايڪسيٽينشن وٺڻ غلطي هئي. هاڻ جڏهن جنرل راحيل شريف پنهنجو بهادراڻو
فيصلو ٻڌائي ڇڏيو آهي ته هو رٽائرڊ مقرر وقت تي ٿيندو ۽ ان تي هو قائم رهندو، جنهن بعد سنڌ توڙي سڄي
ملڪ ۾ سندس حمايت ۾ ريليون ۽ جلسو ڪڍڻ جو
سلسلو جاري ٿي ويو ۽ جنرل راحيل شريف جي بيان جي اهڙي فيصلي جي آجيان به ڪئي وئي
هئي. پر
جڏهن هن معاملي تي ٺاپر اچي وئي ته ٻيهر آصف علي زرداري جنرل راحيل جي
رٽائرمينٽ واري اعلان کي قوم جي لآءِ مايوسي قرار ڏنو آهي، جنهن بعد سندس ڏيهه اچڻ وارا ستارا ٽمڪندي نظر اچي رهيا آهن.
Sahibkhanbhatti.blogspot.com
Tuesday 23 February 2016
شام ۾ پارلياماني چونڊن جو اعلان
صاحب خان ڀٽي
شام ۾ هلندڙ گهرو ويڙهه سبب هزارين ماڻهو متاثر ٿيا آهن ۽
ڪيترائي ماڻهو مارجي چڪا آهن. گڏيل قومن طرفان به
شام صورتحال بابت رپورٽ جاري ڪئي وئي آهي، جنهن ۾ چيو ويو آهي ته شام جو
ڪنٽرول پرڏيهي طاقتن وٽ آهي، گڏيل قومن جي رپورٽ ۾ اهو ڄاڻايو ويو آهي ته شام اندر جنگي ڏوهه عام آهن،
ڪجهه عنصر ماڻهن کي ڀڙڪائي رهيا آهن. جنهن
سان حالتون خراب ٿي رهيون آهن. رپورٽ موجب
پرڏيهي طاقتون شام ۾ گهرو ويڙهه جون ذميوار آهن، جن تي کين تمام گهڻي ڳڻتي آهي. گڏيل
قومن جي اها اپورٽ ان وقت پڌري ٿي آهي جڏهن شامي صدر بشار الاسد طرفان پارلياماني چونڊون ڪرائڻ جو اعلان ڪيو ويو. اهڙي
اعلان کي تمام گهڻو ساراهايو به ويو آهي. شام ۾ امن امان جي صورتحال کي بهتر بڻائڻ
لاءِ آمريڪا، روس، ترڪي، سعودي ۽ ٻين ملڪن
طرفان ڪوششون ڪيون پيون وڃن. ان حوالي سان ڪجهه ڏينهن اڳ عالمي طاقتن وچ ۾ جنيوا ۾
شام صورتحال بابت ڳالهيون ٿيون جن ۾ ٻن عالمي طاقتن ۾ جنگ بندي تي ٺاهه ٿيو هو،
جنهن کي آمريڪي پرڏيهي وزير جان ڪربي به تمام گهڻو ساراهيو هو. هڪ طرف آمريڪي، روسي ۽ ترڪي فورسز پنهنجيون
ڪارروايون شام ۾ ڪري رهيون آهن ته ٻي طرف
سعودي عرب به زميني فوج موڪلڻ جو اعلان ڪري آمريڪا سميت اتحادي فوج کي خوش ڪري
ڇڏيو آهي. سعودي عرب طرفان شام ۾ داعش خلاف زميني ڪاررواين لاءِ فوج موڪلڻ جي اعلان بعد روس
به شام ۾ هوائي ڪارروايون تيز ڪري ڇڏيون آهن. هڪ طرف عالمي طاقتون چئي رهيون آهن ته اهي ڪارروايون
داعش ۽ القاعده جي دهشتگردن خلاف ڪيون پيون وڃن ته ٻي طرف بشارالاسد جي حامين تي
حملا به ڪيا پيا وڃن، ايتري قدر جو
عالمي طاقتن بشارالاسد کي اقتدار
ڇڏڻ جو به چيو ويو هو. آمريڪا طرفان هر ڀيري
اهو بيان ڏنو ويو آهي ته شام ۾ هلندڙ گهرو ويڙهه جو خاتمو سياسي تبديلي بعد
ئي اچي سگهي ٿو. شام صورتحال بابت جرمن ۾ ٿيل
عالمي طاقتن جي ڳالهين ۾ اڳڀرائي ٿي هئي، ميونخ ۾ ٿيل ڳالهين ۾ آمريڪا ۽ روس طرفان
شام جنگ بندي تي اتفاق ڪيو ويو هو، جنهن تي هڪ هفتو عمل ڪرڻ جو اعلان ڪيو ويو هو.
ٻنهي ملڪن طرفان چيو ويو هو ته هو هڪ هفتي
تائين ڪا به ڪارروائي نه ڪندا، ڇاڪاڻ ته جئين
اهي جنگ سبب متاثر ٿيل ماڻهن تائين امداد پهچائي سگهن. جنهن تي روسي پرڏيهي وزير طرفان چيو ويو هو شام
جنگ بندي تي عملدرآمد ڪرائڻ سندن لاءِ تمام گهڻو ڏکيو آهي، روس هر ڀيري اهو چوندو رهيو آهي ته داعش سندن گڏيل دشمن آهي، جنهن لاءِ سڀني
اتحادين کي گڏجي ڪارروائي ڪرڻي پوندي ته جئين
داعش جو خاتمو اچي سگهي. روس اهو
اعلان به ڪيو هو ته هو داعش ۽ النصره فرنٽ خلاف هوائي حملا جاري رکندو، ڀلي
جنگبندي هجي يا نه، ان تي کين ڪو به اثر نه پوندو. روس طرفان چيو ويو هو ته شام ۾ ڪارروائي لاءِ روس ۽
اتحادي فوج ۾ سهڪار ضروري آهي، جيڪڏهن سهڪار جاري نه رکيو ويو ته پوءِ داعش
خلاف ڪاررواين ۾ڪاميابي نه ملندي سگهندي. روسي پرڏيهي وزير سرگئي لاروف اتحادي فوج کي اها صلاح به ڏني هئي ته سمورين
ڌرين کي شام ۾ جنگ بندي لاءِ پنهنجا وسيلا ڪتب آڻڻ گهرجن. جيڪڏهن ڏٺو وڃي ته اتحادي
فوج جي فضائي ڪاررواين ۾ ڪيترو نقصان ٿيو آهي ۽ ڪيترا دهشتگرد ماريا ويا آهن ان جي
هن وقت تائين ڪا به رپورٽ ظاهر ناهي ڪئي وئي ۽ نه ئي گڏيل قومن طرفان ڪو بيان ڏنو
ويو آهي. صرف سعودي عرب ۽ آمريڪا طرفان داعش خلاف ٿيل ڪاررواين دوران متاثر ماڻهن جي سهائتا لاءِ وڏا وڏا بيان ڏنا پيا وڃن ته جئين دنيا کي لڳي ته هوائي ڪاررواين ۾ ڪو به بي گناهه ماڻهو متاثر
ناهي ٿيو رڳو دهشتگرد ماريا ويا آهن ۽ اهي
صرف انهن ماڻهن جي سهائتا ڪري رهيا آهن جيڪي داعش جا متاثر آهن، پر حقيقت ائين به
نه آهي، هوائي ڪاررواين ۾ ڪيترن ئي عمارتن کي نشانوبڻايو ويو آهي، جنهن صاف ظاهر
آهي ته انهن عمارتن ۾ صرف دهشتگرد نه هوندا پر اتي اهي شامي به ترسيل آهن جن جي
گڏيل قومن هن و قت ڪا به سار نه لڌي آهي جيڪي
صرف دنيا ۾ اميدون لڳايو ويٺا آهن ته
شايد ڪو اچي سندن ڪا واهر ڪندو. شامي
سينٽر فار پاليسي به شام صورتحال بابت رپورٽ جاري ڪندي چيو آهي ته شام ۾ گهرو
ويڙهه دوران 11 ڏهائي 5 سيڪڙو شامي آبادي جا ماڻهو مارجي چڪا آهن. رپورٽ موجب ۾
شام اندر گهرو ويڙهه سبب هن وقت تائين 18 لک 80 هزار کان وڌيڪ ماڻهو زخمي ٿيا آهن،
جن مان اڪثر جي حالت ڳڻتي جوڳي آهي. رپورٽ ۾ چيو ويو آهي 5 سال جاري رهندڙ جنگ ۾
ملڪ کي 225 ڊالرز جو نقصان ٿيو آهي. رپورٽ موجب شام جي 45 سيڪڙو آبادي لڏ پلاڻ ڪرڻ
تي مجبور ٿي آهي، جڏهن ته 40 لک ماڻهو ٻين
ملڪن ڏانهن مستقل منتقل ٿيا آهن. رپورٽ ۾
چيو ويو آهي ته جنگ سبب 50 شامي شهري اتر وارن علائقن ڏانهن به لڏ پلاڻ ڪئي آهي. شامي
سينٽر فار پاليسي ريسرچ جي رپورٽ موجب شام ۾ جنگ سبب 13 لک 80 هزار شهري بيروزگار ٿيا، جڏهن ته کاڌ خوراڪ جي شين ۾ 53 سيڪڙو واڌ ٿي آهي.
جنگ بندي واري اعلان بعد شامي صدر بشارالاسد به آخر ڪار چار سال بعد پارلياماني
چونڊن جو اعلان ڪري ڇڏيو آهي. صدارتي آفيس
طرفان جاري ڪيل بيان ۾ چيو ويو آهي ته پارلياماني چونڊ 13 اپريل تي ڪرائي ويندي،
جيڪڏهن ڏٺو وڃي ته جنگبندي کان پوءِ شامي صدر بشارالاسد پاران پارلياماني چونڊن جي اعلان سان آمريڪا، روس ، ترڪي ۽ ٻين اتحادي ملڪن تي
تمام گهڻو اثر پوندو ۽ بشار الاسد جي حامين جو اڃان وڌيڪ انگ وڌي سگهي ٿو ڇاڪاڻ
ته عالمي طاقتون به اهو ئي چاهين پيو ته جلد کان جلد سياسي تبديلي اچي ته جئين
شام ۾ هلندڙ گهرو ويڙهه ۾ ٺاپر اچي سگهي. شام ۾ آخري ڀيرو پارلياماني چونڊون 2012 ۾ ٿيون
هيون. بشارالاسد جي هن اعلان اهو ثابت ڪيو آهي ته هو به هاڻ شام ۾ امن امان واري صورتحال ڏسڻ چاهي
ٿو. عالمي طاقتون چئي رهيون آهن ته
شام ۾ جون حالتون داعش جي ڪري ٿيون آهن ۽ اهي حالتون
سياسي تبديلي سان بهتر ٿي سگهن ٿيون. افسوس
آهي جو عالمي طاقتون شام جو ڪنٽرول
حاصل ڪرڻ لاءِ بي گناهه ماڻهن کي رت سان ويهنجارڻ ۾ لڳيون پيون آهن ان کي جنهن ريت
رنگ ڏنو ويو آهي اهو انتهائي خطرناڪ آهي.
جنهن سان هزارين ماڻهن جون جانيون ضايع ٿي رهيون آهن. هڪ ته شام ۾ بشارالاسد جي حامين ۽ مخالفن ۾ ويڙهه ٿي رهي آهي ته ٻي طرف سعودي عرب، آمريڪا ، روس
۽ ترڪي به ڪاررواين ۾ مصروف آهن ۽ بي گناهه شهرين مٿان حملا به جاري آهن.رهائشي
علائقن تي بمباري سان ڪيتترائي ماڻهو اجل جو شڪار ٿيا آهن. شام ۾ هن وقت جنگي حالتون آهن جن کي شام جا ماڻهو منهن ڏئي رهيا
آهن، اهو سڀ ڇو ٿي رهيو آهي شايد اهي به ڄاڻيندا هجن پر کين ايتري پڪ آهي ته سندن خلاف جيڪي ڪارروائي ٿي رهي آهي اها داعش
نه پر عالمي طاقتن طرفان شام جو ڪنٽرول
حاصل ڪرڻ آهي. شام، عراق، لبنان، فلسطين
اهي سڀ اهڙيون رياستون آهن جن ۾ جيڪو ظلم ٿي رهيو آهي ان تي صرف عوام طرفان ته
احتجاج ڪيو پيو وڃي پر اسلامي رياستن طرفان خاموشي اختيار ڪئي وئي آهي. سعودي عرب
هن ڀيري آمريڪا، روس، برطانيا ۽ ٻين غير مسلم ملڪن سان گڏجي مسلمان ملڪن تي حملو
ڪري رهيو آهي. آڱر تي ڳڻڻ جيترن دهشتگردن کي ختم ڪرڻ لاءِ فضائي ڪارروايون ڪري
هزاري بي گناهه ماڻهن جون حياتيون کسڻ
تمام غلط آهي پر سعودي ان جي حمايت ڪري پيو ۽ پاڻ به اهي ڪارروايون ڪري رهيو آهي. ڪيترائي
شامي پناهگير بڻجي چڪا آهن. آمريڪي صدر
بارڪ اوباما ۽ روسي هم منصب ولادين ميرپيوٽن رابطو ڪري شام ۾ 27 فيبروري کان جنگ
بندي جو اعلان ڪيو، ٻنهي اڳواڻن ۾ شام جنگ
بندي واري معاهدي تي خيالن جي ڏي وٺ ٿي. آمريڪي صدر بارڪ اوباما چيو ته شام ۾ جنگي
بندي وارو معاهدو سياسي تبديلي ڏانهن هڪ اهم قدم آهي، هن چيو ته کيس اميد آهي ته
سمورا گروپ جنگ بندي واري معاهدي تي قائم رهندا. ٻي طرف روسي صدر ولادين مير پيوٽن
شام ۾ گهرو ويڙهه جي خاتمي لاءِ هر ممڪن
ڪوشش ڪرڻ جو اظهار ڪيو، هن چيو ته شام ۾ جنگي بندي يقيني بڻائڻ لاءِ روس هر قدم
کڻندو. ترڪ صدر طيب اردگان ۽ سعودي بادشاهه شاهه سلمان به حلب ۾ روسي ۽ شامي فوج
جي بمباري تي ڳڻتي جو اظهار ڪيو آهي. ٻنهي
اڳواڻن طرفان چيو ويو ته بشارالاسد جي اقتدار ۾ شام بحران حل نٿو ٿي
سگهي، ٻنهي اڳواڻن شام ۾ معصوم شهرين تي
بمباري بند ڪرڻ جو به مطالبو ڪيو پر ٻئي ملڪ اهي ڪارروايون پاڻ به ڪندا رهيا آهن.
ترڪي ۽ سعودي عرب هڪ طرف شام ۾ بمباري روڪڻ جو مطالبو ڪري رهيا آهن ته ٻئي طرف اهي
بئي ملڪ پنهنجيون پنهنجيون فوجون به موڪلڻ جو اعلان ڪندي نظر اچي رهيا آهن جنهن
مان لڳي پيو ته گڏيل قومن جي جاري ڪيل رپورٽ صحيح آهي ته شام ۾ پرڏيهي ملڪن جو
ڪنٽرول آهي.
Monday 22 February 2016
پاڻ سنڌي ڳڻائڻ جو شعور پيدا ڪرڻ وارو عزم
صاحب خان ڀٽي
جڏهن کان آدمشماري جو اعلان ٿيو آهي، تنهن ڏينهن کان سياسي، سماجي تنظيمن سميت قومپرست ڌرين طرفان آدمشماري بابت
جاڳرتا پيدا ڪرڻ لاءِ ريليون ڪڍي ۽ سيمينار ڪوٺايا پيا وڃن، جن جو سلسلو هن وقت تائين جاري آهي. هن
ڀيري پيپلزپارٽي به سنڌ اندر آدمشماري بابت جاڳرتا پيدا ڪرڻ لاءِ
سندرا ٻڌي ميدان تي لهي آئي آهي. پر هن وقت تائين اردو ڳالهائندڙ سنڌين ۾ شعور
اجاڳر ڪرڻ لاءِ ڪو به قومپرست يا سياسي اڳواڻ
ميدان ۾ نه لٿو آهي ۽ نه ئي اردو ڳالهائندڙ سنڌين جي علائقي ۾ وڃي انهن کي ڪجهه هن
آدمشماري جي اهميت بابت ٻڌايو آهي. گذريل ڪيتري ئي عرصي کان اهو ٻڌندا پيا اچون ته
اردو ڳالهائندڙ سنڌ جو حصو آهن ۽ اهي هاڻ
اهي سنڌي ڳالهائندڙ اردو آهن ته پوءِ آخر انهن اردو ڳالهائندڙ سنڌين ڀائرن کي هن
وقت تائين ڪنهن ياد ڇو نه ڪيو آهي؟ سياسي، سماجي ڌرين کي ڪراچي، حيدرآباد، ميرپور خاص ۽ سکر شهرن ۾ خاص طور تمام گهڻي جاڳرتا مهم هلائڻ
گهرجي ته جئين اردو ڳالهائيندڙ سنڌين ۾ به اهو شعور پيدا ٿئي ته هو هاڻ سنڌي آهن ۽ هي سنڌ ڌرتي انهن جي به امڙ آهي ۽ هي وقت
انهن اردو ڳالهائيندڙ سنڌين ۽ سنڌي ڳالهائيندڙ سنڌين کي متحد ٿيڻو جو به آهي، جيڏهن
هن وقت اهي متحد نه ٿي ته افغانستان، بنگلاديش ۽ ٻين ملڪن جي لوڌ سنڌين جا حق غضب
ڪري ڇڏيندي ۽ سنڌين کي تمام گهڻو ڌڪ رسندو. هوڏانهن سنڌ سرڪار طرفان مسجدن ۾ مولوين کي خطبي دوران آدمشماري بابت
جاڳرتا لاءِ بيان جي به هدايت ڪئي وئي آهي. مختلف پارٽين جي اڳواڻن طرفان به اهو زور ڀريو پيو وڃي ته آدمشماري
دوران پاڻ کي سنڌي لکرايو وڃي، ڀلي توهان
گهر ۾ ڪهڙي به ٻولي ڳالهائيندا هجو. ڪراچي، حيدرآباد، سکر، لاڙڪاڻي ۽ نواب شاهه
سميت ننڍن وڏن شهرن ۾ جاڳرتا مهم پڻ هلائي
پئي وڃي. هن ڀيري به لڳي رهيو آهي ته واقعي سنڌ جون ساڃاهه ڌريون سنڌ جي مستقبل
لاءِ تمام گهڻو فڪرمند آهن ۽ انهن جو مقصد
به اهو ئي آهي ته ماضي ۾ جيڪي سنڌين سان
ويساهه گهاتيون ٿيون آهن اهي هن ڀيري نه ٿي سگهن. مشرف جي دور ۾ جيڪي آدمشماري ڪرائي وئي هئي ان تي سڀني
کي خدشا هئا ڇاڪاڻ ته ڪراچي ۾ جيڪا ڳڻپ ڪرائي وئي ان ۾ 60 گز جي گهر اندر 150 کان وڌيڪ ماڻهو لکرايا ويا هئا. جنهن تي عدالت ۾ اهو چيو ويو هو
ته ڇا اهو ممڪن ٿي سگهي ٿو ته 60 گز جي
گهر اندر 150 سئو کان وڌيڪ ماڻهو رهن ۽ اهو ڪهڙي ريت ممڪن ٿي سگهي ٿو. اهو ئي سبب هو جو آدمشماري کي مڃڻ کان انڪار ڪيو ويو هو . وڏي وزير سيد قائم
علي شاهه چيو آهي ته وفاقي حڪومت آدمشماري کان ڀڄڻ چاهي ٿي پر هو اهو نه ڪرڻ
ڏيندا. سياسي، سماجي تنظيمن سان گڏ
قومپرست ڌرين کي به اها ڳڻتي ورائي آهي ته ڌارين جي لوڌ جي موجودگي ۾ ٿيندڙ
آدمشماري ۾ سنڌين کي تمام گهڻو نقصان پهچي سگهي ٿو جنهن لاءِ شروعات کان ئي جدوجهد
ڪرڻي پوندي ته جئين اڳتي هلي آدمشماري ۾ سنڌين سان ويساهه گهاتي نه ٿي سگهي جيڪو
عمل به ساراهه جوڳو آهي. گذريل ڏينهن ملير جي کوکرا پار واري علائقي م ڪڇي رابطا ڪائونسل جي ستين يوم
تاسيس جي تقريب ۾ رابطا ڪائونسل جي سرپست عبدالله حسين هارون به سنڌ اندر رهندڙ
اڙدو ڳالهائندڙن کي سنڌي لکرائڻ جي هدايت
ڪئي آهي جيڪو تمام بهتر عمل آهي. جئين جئين مارچ ويجهو اچي رهيو آهي تئين تئين سنڌ ۾ آدمشماري بابت جاڳرتا
سرگرميون تيز ٿينديون پيون وڃن. سنڌ جا ڪيترائي اهڙا علائقا آهن جتي نه بجلي، گئس ۽ نه ئي وري صاف پاڻي جي فراهمي جي
سهولت موجود آهي. ايتري قدر جو سنڌ جي ڪچي ۾ رهندڙ اهڙا ڪيترائي اٻوجهه سنڌي به
موجود آهن جن وٽ هن وقت تائين سڃاڻپ ڪارڊ به
نه آهي ۽ نه ئي وري انهن وٽ ڪا اهڙي ٽيم پهتي آهي، پر افسوس سان چوڻو پئجي رهيو
آهي ته سنڌ ۾ آيل ڌارين جي لوڌ وٽ سنڌ جا ڊوميسائيل، ڊگريون ۽ سڃاڻپ ڪارڊ به آهن،
ڪيترن اهڙن ماڻهن جي نشاندهي به ٿي آهي، جن جو تعلق افغانستان، بنگلاديش ۽ ڀارت
سان آهي ۽ ترسي به سنڌ ۾ رهيا آهن، انهن وٽ سڃاڻپ ڪارڊ به سنڌ جا ئي آهن ۽ انهن جي
نالن تي ملڪيتون به آهن، افغانستان ۽
بنگلاديش جي ماڻهن کي آخر ڪنهن پراپرٽي ٺاهڻ جو اختيار ڏنو؟ جنهن بابت هن وقت ڪجهه
به پتو نه لڳي سگهيو آهي. پر حڪومت انهن خلاف ڪا به ڪارروائي نه پئي ڪري، ڪيترائي
اهڙا اٻوجهه سنڌي آهن جيڪي اهي رڙيون ڪري رهيا آهن ته انهن جا ڪارڊ بنا جواز
غلطيون ڄاڻائي واپس ڪيا ويا آهن، جيڪي هن وقت تائين ناهن ٺهي سگهيا، هڪ طرف سنڌين
کي پنهنجي ڌرتي هوندي رلايو پيو وڃي ته ٻي
طرف ڌارين جي لوڌ کي آساني سان ڪارڊ ٺهي ملي رهيا آهن جنهن جي هن وقت تائين جاچ نه
ٿي سگهي آهي. سرڪار کي گهرجي ته منڇر جي
ڪپن تي رهندڙ توڙي ڪچي وارن علائقن ۾ رهندڙ سمورن ماڻهن جي درست نموني ڳڻپ ڪرائڻ
لاءِ تڪڙا قدم کڻي ته جئين ڪو ماڻهو رهجي
نه وڃي. ڌارين جي لوڌ سبب هونءَ ته سنڌ جي نوڪرين توڙي ٻين وسيلن تي اثر پئجي رهيو
آهي پر هاڻ سنڌ جي آبادي ۾ ڌارين کي پاڻ ڳڻائڻ جون جيڪي ڪوششون ٿي رهيون آهن انهن
کي ناڪام بڻائڻ لاءِ هر هڪ کي پنهنجو
ڪردار ادا ڪرڻ گهرجي. ڪڇي رابطا ڪائونسل جي سرپرست عبدالله حسين هارون، جسم
چيئرمين رياض چانڊئي، سيد خداڏنو شاهه، حسين ڪڇي،
اختر ڪڇي ۽ ممتاز بروهي ۽ ٻين طرفان ڪراچي ۾ ڪوٺايل هڪ تقريب ۾ چيو
ويو آهي ته سنڌ جي ترقي لاءِ ماڻهن ۾ آدمشماري بابت جاڳرتا پيدا ڪرڻ تمام
گهڻو ضروري آهي، جڏهن ته عبدالله حسين هارون چيو آهي ته جيستائين سنڌي پ پ کي رد
نه ڪندا تيستائين سنڌ ترقي نه ڪري سگهندي، ميثاق جمهوريت ٻن خاندانن ۾ اقتدار جو
ڳٺ جوڙ آهي، اڳواڻن طرفان اهو به چيو ويو آهي ته آدمشماري ۾ اردو ٻولي جو خانو رکڻ غير آئيني ۽ غير
قانوني آهي، وفاق ملڪ جي ننڍن صوبن سان سدائين زيادتي ڪندو رهيو آهي ۽ حق تلفي
ٿيندي رهي آهي. ٻي طرف رياض چانڊيي به چيو آهي ته آدمشماري ۾ سنڌ اندر رهندڙ
برادريون اهي پاڻ کي سنڌي لکرائين.
ڪراچي ۾ وزيراعليٰ هائوس ۾ آدمشماري بابت پ پ جي ميزبانيءَ هيٺ آل پارٽيز
ڪانفرنس ڪوٺائي وئي، جنهن ۾ وڏي وزير سيد قائم علي شاهه، سينيئر صوبائي وزير نثار
کهڙي، سڪندر منڌري، مولا بخش چانڊئي، ناصر شاهه، تاج حيدر، نجمي عالم، ايم ڪيو ايم
جي خواجه اظهار الحسن، ڪنور نويد جميل، ن
ليگ جي نهال هاشمي، حاجي شفيع ڄاموٽ، کيئل ڪوهستاني، ف ليگ جي سيد مظفر حسين شاهه،
مهتاب اڪبر راشدي، نند ڪمار گوڪلاڻي، پي ٽي آءِ جي عارف علوي، خرم شير زمان، نند
لال مالهي، ايس ٽي پي سربراهه ڊاڪٽر قادر مگسي، ڊاڪٽر حميد ميمڻ، قومي عوامي تحريڪ
جي صدر اياز لطيف پليجي، ايس يو پي جي سيد غلام شاهه، جسقم جي الاهي بخش بڪڪ ۽ ٻين
شرڪت ڪئي، جنهن دوران آدمشماري جي شروع کان آخر تائين سخت نگراني ڪرڻ تي
اتفاق ڪيو ويو. اي پي سي ۾ سمورين ڌرين
پاران گڏيل ٺهراءُ به منظور ڪيو ويو. اي پي سي پڌرائي موجب آدمشماري ڪميشن ۾ سمورن
صوبن کي برابري جوحصو ڏنو وڃي، گڏيل مفادن
واري ڪائونسل ۾ آدمشماري واري مسئلي کي اٿاريو وڃي. سنڌ جي وڏي وزير سيد قائم علي
شاهه طرفان چيو ويو آهي ته آبادي جي حساب سان سنڌ کي وسيلن جو حصو ڏنو وڃي ، سنڌ
جي هر ضلعي ۾ آدمشماري بابت مرڪز قائم ڪيا وڃن
سنڌ جي قومپرست ڌرين کي هڪ وڌيڪ قدم کڻڻ گهرجي ته سنڌ ۾ رهندڙ اردو ڳلهائيندڙ سنڌين کي به هن تحريڪ ۾
شامل ڪن ته جئين ڪراچي، حيدرآباد، سکر لاڙڪاڻي، نوابشاهه ۽ ٻين علائقن ۾ رهندڙ
اردو ڳالهائندڙ به پاڻ کي سنڌي لکرائي
سگهن. هن وقت تائين جيڪي به مهم هلي آهي ۽ جيڪي ريليون ۽ سيمينار ڪوٺايا ويا آهن
انهن ۾ ڪنهن به اردو ڳالهائندڙ سنڌي کي دعوت ناهي ڏني وئي ۽ نه ئي انهن جي علائقن
۾ وڃي اها مهم هلائڻ لاءِ ڪي قدم کنيا ويا آهن. سڀني سياسي، سماجي ۽ قومپرست ڌرين کي هڪ پليٽ فارم تي گڏ ٿي، ڪراچي جي لياري
سميت ٻين علائقن ۾ جاڳرتا مهم هلائڻ گهرجي
۽ انهن کي سنڌي لکرائڻ بابت آگاهي ڏني وڃي. اي پي سي ۾ جيڪو ٺهراءُ پاس ڪيو ويو اهو به تمام
بهتر عمل آهي پر جيڪڏهن اردو ڳالهائندڙن
پاڻ کي سنڌي نه لکرايو ته پوءِ ان سان سنڌ کي تمام گهڻو نقصان ٿيندو، جنهن سان هن ڌرتي کي تاريخي نقصان رسيو آهي. اردو ڳالهائندڙ سنڌين ۾ جاڳرتا پيدا ڪرڻ جي مهم هلائڻ جي تمام گهڻي ضروت آهي، ڇاڪاڻ ته 1947ع کان پوءِ
سنڌ ۾ آيل اردو ڳالهائيندر هاڻ سنڌي آهن ۽ قومپرست ڌريون به انهن کي اردو
ڳالهائندڙ سنڌي چيو آهي. ايتري قدر جو ايم
ڪيو ايم طرفان به اهو چيو ويو هيو ته هو
سنڌي آهن ۽ انهن کي ڪنهن جي به سرٽيفڪيٽ جي ضرورت نه آهي. جيڪڏهن واقعي انهن کي
ڪنهن به سرٽيفڪيٽ جي ضرورت ناهي ته پوءِ هي وقت انهن لاءِ تمام گهڻو اهم آهي ۽ همت
ڪري اردو ڳالهائيندڙ سنڌين ۾ اها جاڳرتا پيدا ڪن ته اهي پاڻ کي سنڌي لکرائن ۽ سنڌ
سان ڪيل پنهنجو وچن نڀائن. ماضي ۾ جيڪي به ويڌن ٿيا جنهن کي نظر ۾ رکي ساڃاهه وندن کي آدمشماري تي ڳڻتي
ته ضروري ورائيندي ۽ اهو تمام بهتر عمل آهي جو سياسي، سماجي ۽ قومپرست ڌريون ميدان تي لهي
آيون آهن. درست ۽ صاف شفاف آدمشماري سان ئي سنڌ جي ترقي ۽ خوشحالي ممڪن آهي، ساڃاهه
ونڊن پاران به آدمشماري ۾ اردو ٻولي جو
خانو رکڻ غير آئيني ۽ غير قانوني قرار ڏنو
ويو آهي، ساڃاهه وندن طرفان چيو ويو آهي
ته سنڌ ۾ شعور پيدا ڪرڻ تمام گهڻو ضروري
آهي.
Sunday 21 February 2016
Friday 19 February 2016
Subscribe to:
Posts (Atom)