Daily Pak karachi, Sahib khan bhatti article

Daily Sobh karachi, Sahib khan bhatti article

Daily Mehran Hyderabad, Sahib khan bhatti article

Daily Sindh Hyderabad, Sahib khan bhatti article

Daily Tameer-e-sindh epaper, Sahib khan bhatti article

Daily Awami Awaz news paper, Sahib khan bhatti article

Daily Jeejal, Sahib khan bhatti article

Daily Wafa-e-sindh, Sahib khan bhatti article

Daily ehtesab times, Sahib khan bhatti article

Daily Sukaar karachi, Sahib khan bhatti article

Daily Jeejal, Sahib khan bhatti article

وفاقي بجيٽ ۽ عوامي اميدون

صاحب خان ڀٽي

هر سال جيان هن سال به وفاقي بجيٽ جو جڏهن اعلان ٿيو ته هر هڪ کي اها اميد جاڳي هئي ته شايد هن بجيٽ ۾ کين ريليف ملندو ۽ سندن بنيادي مسئلن کي حل ڪرڻ لاءِ ڪا خاص بجيٽ رکي ويندي ته جئين  سندن اهنج گهٽجي سگهجن. جيتوڻيڪ حڪومت  هر بجيٽ ۾ وڏيون دعوائون ڪندي آهي ۽ ان کي عوام دوست به قرار ڏيندي آهي پر ظاهري طور ان بجيٽ سان عوام کي ڪو به خاص ريليف نه ملي سگهندو آهي.جئين جئين وقت گذرندو آهي ته تئين تئين اها بجيٽ عوام لاءِ اهنج ٻيڻا ڪري ڇڏيندي آهي، هر بجيٽ ۾ نوان ٽيڪس لاڳو ڪيا ويندا آهن جنهن جي اوڳاڙي حڪومت جي اولين ترجيح هوندي آهي پر جيڪي به عوامي فائدي لاءِ بجيٽ منظور ڪئي ويندي آهي اها ٽڪو به خرچ نه ٿيندي آهي، بجيٽ جو ٻڌي سرڪاري ملازمن کان ويندي خانگي ڪمپين ۾ ڪم ڪندڙ پورهيت کي اها اميد پيدا ٿيندي آهي ته شايد هن ڀيري کين ڪو ريليف ملي سگهي، افسوس جو اانهن کي ريليف ته نه ملي سگهندو آهي پر انهن مٿان جيڪي نوان ٽيڪس لاڳو ڪيا ويندا آهن، اهي سندن لاءِ هڪ وڏو بار بڻجي ويندا آهن. هن ڀيري ته منرل واٽر تي به ٽيڪس لاڳو ڪرڻ جي تجويز ڏني وئي، جنهن مان لڳي پيو ته هن ملڪ ۾ هر هڪ شخص شايد منرل واٽر پيندو هجي، شايد هنن حڪمرانن کي اها خبر ئي نه آهي يا وري خبر هوندي به اهي ڪن لاٽار ڪري رهيا آهن ته هتان جي عوام کي ملڪ جي قيام کان ٺي صاف پاڻي فراهم ڪرڻ جو ڪو به بندوبست نه ڪيو ويو آهي، جيڪڏهن ڪن هنڌن تي فلٽر پلانٽ لڳايا ويا آهن، انهن مان به شايد ئي ڪنهن ماڻهو کي فائدو ملي هجي، ڇاڪاڻ ته اهي فلٽر پلانٽ ٺهن جي هڪ مهيني کان پوءِ بند ٿي ويا آهن، جن کي ٺهرائڻ لاءِ حڪومت نئين بجيٽ جو انتظار ڪندي آهي. هر سال وانگي هن سال به وفاقي بجيٽ دانهن، ڪوڪن، نعرن ۽ وڏي شور سان پيش ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي پر اها بجيٽ ڪيتري عوام لاءِ فائديمند ثابت ٿيندي، اهو ته هاڻ وقت ئي ٻڌائيندو.

 جيتوڻيڪ وزيراعظم نوازشريف لنڊن ۾ بيماري سبب ترسل آهي پر ان باوجود وزيراعظم نوازشريف قومي اسيمبلي۾ وفاقي بجيٽ واري اجلاس جي اسڪائيپ ذريعي صدارت ڪرڻ  جو فيصلو ڪيو. پوليس ۽ ٽائون ملازمن سميت سمورن ملازمن کي اها اميد هئي  ته شايد سندن جائز مسئلا حل ڪرڻ ته حڪومت ڪا خاص بجيٽ رکي. پاڪستان پيپلزپارٽي سميت سمورن جماعتن جو هر سال جيان هن سال به وفاقي بجيٽ تي ڪنهن خاص موقف تي قائم نه رهي سگهيون،  اقتصادي ڪائونل جي اجلاس 17-2016ع جي وفاقي بجيٽ ۾ 288 ارب روپين جا نوان ٽيڪس لڳائڻ جي به تجويز ڏني وئي هئي،  جنهن مان لڳي پيو ته هي حڪومت عوام کي ڪو به ريليف فراهم نه ٿي ڪرڻ چاهي، ڇاڪاڻ جو ان جو سڀ کان وڏو سبب عام شين جي اگهن ۾ بجيٽ کان اڳ واڌائي آهي، ڪجهه تجزيه نگارن جو خيال آهي ته 17-2016ع جي وفاقي بجيٽ  ۾ ملڪ اندر وڏو معيشي بحران ايندو ڇاڪاڻ ته حڪومت عوام کي ريليف فراهم ڪرڻ لاءِ ڪي به قدم نه کنيا آهن ۽ نون ٽئڪسن سبب ملڪ اندر بيروزگاري سميت ٻيا بحران پيدا ٿي ويندا.قومي اسيمبلي ۾ پيش ڪيل بجيٽ ۾ بچاءُ  جي بجيٽ ۾ 750 کان وڌائي 870 روپيا رکيا ويا آهن. مختلف شعبن لاءِ 160 ارب روپين جي سبسڊي جي به پڻ تجويز ڏني وئي. وفاقي بجيٽ ۾ رٽائرڊ ملازمن جي پينشن ۾ به 10 سيڪڙو واڌ جي تجويز ڏني  وئي هئي.  جڏهن ته ايف بي آر جي ٽئڪس وصيلن جو ڪاٿو 36 کرب ۽ نان ٽيڪس وصولين جو هدف 9 کرپ روپيا مقرر ڪرڻ جو امڪان ظاهر ڪيو ويو هو. پر سرڪاري ملازمن کي ريليف فراهم ڪرڻ لاءِ ڪا خاص بجيٽ نه رکي وئي. جيتوڻيڪ حڪومت طرفان هر سال جي بجيٽ ۾ پورهيتن جون پگهارون وڌائڻ جو اعلان ڪيو ويندو آهي پر ان باوجود هتان جا سرمائيدار نه ته پگهارون وڌائندا آهن ۽ نه ئي جيڪي پگهار حڪومت طئه ڪندي آهي ۽ اها ڏني ويندي آهي،  ملڪ اندر 8 ڪلاڪ ڊيوٽي جو ٽائيم مقرر ڪيو ويو آهي ۽ هر اداري ۾ پورهيت کان 8 ڪلاڪ ئي ڪم ورتو ويندو آهي پر افسوس جو هتان جا حڪمران نه ته پگهارون وڌائندا آهن ۽ نه ئي وري پورهيتن کان 8 ڪلاڪ ڊيوٽي وٺندا آهن، ڪراچي، حيدرآباد ۽ سکر سميت مختلف شهرن ۾ ڪمپنيون غير سنڌين کي ڀرتي ڪري مقامي ماڻهن کي بي دخل ڪندا آهن ۽ جيڪڏهن اتان جا شهري احتجاج ڪندا آهن ته پوءِ هي ادارا انهن جون  خبرون به نه هلائيندا آهن. جنهن سبب سندن  ڏيکائون ٻيڻيون ٿينديون پيون وڃن. پرويز مشرف نياڻين کي پڙهائڻ لاءِ سنڌ ۾ والدين کي پئسا ۽ راشن به ڏنو ۽ ان جو اهو فائدو ٿيو ته ڪيترن ئي سنڌ واسين جيڪي پنهنجي نياڻين کي اسڪول موڪلڻ عيب سمجهندا هئا انهن پنهنجي نياڻين کي اسڪول موڪليو، جيتوڻيڪ پرويز مشرف جو دور ڀلي جمهوريت وارو نه هو پر هن جهڙي ريت غريب شاگردن ۽ شاگردياڻين کي مفت ڪتاب ڏنا ويا شايد  ئي اهو پاڪستان جي تاريخ ۾ پهريون دفعو ٿيو هجي.جنهن عمل سان تعليم کي هٿي ملي هئي، پر افسوس جنهن ڏينهن کان جمهوريت قائم ٿي آهي تنهن ڏينهن کان اهو لڳي رهيو آهي ته تعليم تباهه ٿي رهي آهي، ڇاڪاڻ حڪومت جيڪي مشرف دور غريب ماڻهن جي ٻارڙن کي ڏنا ويندا هئا اهي به هاڻ ڪنهن هنڌ ملي رهيا آهن ته ڪنهن رد ڪتاب فراهم نه پيا ڪيا وڃن. اهو به حڪومت جي غلط فيصلن جي ڪري. اهڙو ئي حال صحت مرڪزن جو به آهي، جتي به نه دوائون آهن ۽ نه ئي ڪي ٻيون سهولتون فراهم ڪيون پيون وڃن،جنهن سبب نه ته هتان جا ماڻهو صحتياب ٿي رهيا آهن ۽ نه ئي وري بيمارين ۾ ڪا گهٽتائي اچي سگهي آهي.

سرڪاري اسپتالن جو اهو حال آهي ته اتان جا ايم بي بي ايس ڊاڪٽر  سرڪاري اسپتالن کي گهٽت وقت ڏئي رهيا آهن ۽ پر پنهنجين پرائيوٽ اسپتالن ۾ سڄو سڄو ڏينهن گذارين ٿا. لکين روپيا کڻندڙ سرڪاري ڊاڪٽر به سرڪاري اسپتالن کي تالو هڻي پنهنجيون خانگيون اسپتالون چمڪائي رهيا آهن. جن خلاف  به حڪومت ته ڇا  ٻيا ادارا به ڪارروائي نه ڪري رهيا آهن. ايتري قدر جو سرڪاري اسپتالن جا اسٽورڪيپر به سرڪاري دوائون ڪرڻ ۾ ملوث رهيا آهن، ڪيترن ئي پرائيوٽ اسٽورن تي سرڪاري دوائون وڪرو ٿي رهيون آهن پر ڊرگس انسڪپيٽر ته ڇا ڪو سپاهي  به انهن خلاف ڪارروائي  نه ڪري رهيو آهي، نانگ ڪکڻ واري ويڪسين به خانگي اسٽورن تي وڪرو ٿي رهي آهي. جنهن سبب مريض مهانگي اگهن تي وٺڻ تي مجبور نظر اچي رهيا آهن. هاڻ  ته هڪ ٻيو طريقو به اختيار ڪيو ويو آهي، ڪيتريون اسپتالون اين جي اوز حوالي ڪيون ويون آهن جيڪي پنهنجي مرضي موجٻ بجيٽ خرچ ڪري رهيون آهن، جنهن مان لڳي پيو ته اهو وزيرن پاران هڪ ٻيو پئسو ڪمائڻ جو ذريعو آهي. ڇاڪاڻ  ته جنهن ڏينه سرڪاري اسپتالون اين جي اوز  حوالي ڪيون ويون آهن تنهن ڏينهن کان انهن اسپتالن  خلاف احتجاج  ٿيندي نظر اچي رهيا آهن پر حڪومت پنهنجي فيصلي کان هڪ انچ به پوئتي نه هٽي آهي. هر سال بجيٽ منظور ٿيڻ باوجود هتان جا روڊ رستا به ٽٽل آهن نه ئي پلون  ٺهرايون پيون و ڃن ۽ نه ئي وري زراعت لاءِ ڪا خاص بجيٽ رکي ويندي آهي،  جيتوڻيڪ خورشيد شاهه صحت ۽ تعليم جي بجيٽ ٽي ڀيرا واڌائڻ جو مطالبو ڪيو ويو هو پر ان تي به ڪو به عمل ٿيندي نظر نه آيو. عوام جون اميدون به هن  سال اميدون  ٿي رهجي ويون، شايد مستقبل ۾ سندن درد گهٽجي نه  سگهن.

sahibalisindhi@gmail.com

نالي ماتر خرچ ٿيندڙ بجيٽ

صاحب خان ڀٽي

1947ع کان هن وقت تائين جيڪا به سنڌ جي لاءِ بجيٽ پيش ڪئي وئي آهي، اها ڪيتري خرچ ٿي ۽ ڪٿي خرچ ٿي، ان سان ڪهڙا ترقياتي ڪم ڪرايا ويا، جيڪڏهن ان بابت جاچ ٿئي ته ڪيترائي ڪرپٽ ڪامورا وائکا ٿي ويندا . جن خلاف شايد ڪارروائي ڪرڻ ايف آءِ اي ۽ ٻين ادارن ادارن جي وس ۾ نه هجي.  هر سال تعليم، صحت، زراعت ۽ ٻين شعبن لاءِ ڪروڙين اربين روپين جي بجيٽ منظور ڪئي ويندي آهي پر اها ڪٿي خرچ ٿيندي نظر نه ايندي آهي. تعليم جو ٻيڙو ٻڏي ويو آهي،  ڪيترائي اسڪول بند آهن ۽ جيڪي اسڪول کليل آهن ته انهن ۾ ڪم ڪندڙ عملي کي پگهارون نه ٿيون ڏنيون وڃن، ايتري قدر جون ڪيترن ئي اسڪولن  جا فنڊ ته هتان جا وزير ئي ڳڙڪايو وڃن، جن خلاف به هن وقت تائين جاچ نه ٿي سگهي آهي  ۽ جيڪڏهن انهن خلاف جاچ ٿيڻ جو اشارو به ڏنو وڃي ٿو ته انهن جا واٺا روڊن تي نڪري اچن ٿا، جنهن جي ڪري اهي قانوني ڪارروائي کان آجا ٿي وڃن ٿا، روزانو مختلف اخبارن ۾ اهي خبرون  ڇپجنديون رهن ٿيون ته ڪيترائي وڏيرا اسڪولن تي قبضو ڪري انهن کي پنهنجيون اوطاقون ڪري ڇڏيون اٿن پر اهڙين خبرن باوجود حڪومت جي ڪن تي جونءَ به نٿي چري، آخري چري ته اهو به ڪئين ڇاڪا ته اهي وڏيرا به انهن حڪمرانن جا ئي دوست هوندا، جيڪي چونڊن ۾ سندن ونگار وهندا آهن،  هونءَ ته حڪومت تعليم بابت اشتهارن تي ڪروڙين روپيا خرچ ڪندي آهي ۽ وڏا وڏا سيمينار ڪوٺائي وڏن وڏن ماڻهن کي دعوتون ڏئي  ڪروڙين روپيا خرچ ڪندي آهي جيڪڏهن اها ئي خرچ تعليم ته خرچي ڪئي ته هتان جو نسل تباهه ٿيڻ کان بچي ويندي. تعليم لاءِ جيڪا بجيٽ منظور ڪئي وڃي ٿي جيڪڏهن ان جو 50 سيڪڙو به خرچ ڪيو وڃي ته هن صوبي جي تعليم تمام گهڻي بهتري اچي ويندي پر افسوس جو ان بجيٽ جو 25 سيڪڙو به خرچ نه ٿي رهيو آهي. سمورا پئسا وزير، مشير ۽ سندن واٺا کائي رهيا آهن

. اڳوڻي صدر پرويز مشرف جي دور ۾ جڏهن سموريون جمهوري پارٽيون روپوش ٿي ويون هيون ۽ ٻاهرن ملڪن ۾ ويهي بيان ڏينهن رهيون تڏهن به اهي لڳي رهيو هو ته شايد اهو ڪو خواب هجي، ڇاڪاڻ ته جڏهن به ڪو ڊڪٽيٽر ملڪ جون واڳيون سنڀاليندو آهي تڏهن ايئن لڳندو آهي ان جي ذاتي بيانن ۾ ڪا به صداقت نه هوندي.  پرويز مشرف جي دور ۾ تعليم عام ڪرڻ لاءِ جيڪي ڪوششون ڪيون ويون شايد ئي ڪنهن تاريخ ۾ اهڙيون ڪوششون ڪيون ويون هجن. ڇاڪاڻ ته پرويز مشرف نياڻين کي پڙهائڻ لاءِ سنڌ ۾ والدين کي پئسا ۽ راشن به ڏنو ۽ ان جو اهو فائدو ٿيو ته ڪيترن ئي سنڌ واسين جيڪي پنهنجي نياڻين کي اسڪول موڪلڻ عيب سمجهندا هئا انهن پنهنجي نياڻين کي اسڪول موڪليو، پرويز مشرف جو دور ڀلي جمهوريت وارو نه هو پر هن جهڙي ريت غريب شاگردن ۽ شاگردياڻين کي مفت ڪتاب ڏنا شايد اهو پاڪستان جي تاريخ ۾ پهريون دفعو ٿيو هو.جنهن سان تعليم کي هٿي ملي هئي، پر افسوس جنهن ڏينهن کان جمهوريت قائم ٿي آهي تنهن ڏينهن کان اهو لڳي رهيو آهي ته تعليم تباهه ٿي رهي آهي، اهو به حڪومت جي غلط فيصلن جي ڪري. اهڙو ئي حال صحت مرڪزن جو به آهي، جتي به نه دوائون آهن ۽ نه ئي ڪي ٻيون سهولتون فراهم ڪيون پيون وڃن،جنهن سبب نه ته هتان جا ماڻهو صحتياب ٿي رهيا آهن ۽ نه ئي وري بيمارين ۾ ڪا گهٽتائي اچي سگهي آهي. سرڪاري اسپتالن جو اهو حال آهي ته اتان جا ايم بي بي ايس ڊاڪٽر  سرڪاري اسپتالن کي گهٽت وقت ڏئي رهيا آهن ۽ پر پنهنجين پرائيوٽ اسپتالن ۾ سڄو سڄو ڏينهن گذارين ٿا. لکين روپيا کڻندڙ سرڪاري ڊاڪٽر به سرڪاري اسپتالن کي تالو هڻي پنهنجيون خانگيون اسپتالون چمڪائي رهيا آهن. جن خلاف  به حڪومت ته ڇا  ٻيا ادارا به ڪارروائي نه ڪري رهيا آهن. ايتري قدر جو سرڪاري اسپتالن جا اسٽورڪيپر به سرڪاري دوائون ڪرڻ ۾ ملوث رهيا آهن، ڪيترن ئي پرائيوٽ اسٽورن تي سرڪاري دوائون وڪرو ٿي رهيون آهن پر ڊرگس انسڪپيٽر ته ڇا ڪو سپاهي  به انهن خلاف ڪارروائي  نه ڪري رهيو آهي، نانگ ڪکڻ واري ويڪسين به خانگي اسٽورن تي وڪرو ٿي رهي آهي. جنهن سبب مريض مهانگي اگهن تي وٺڻ تي مجبور نظر اچي رهيا آهن. هاڻ  ته هڪ ٻيو طريقو به اختيار ڪيو ويو آهي، ڪيتريون اسپتالون اين جي اوز حوالي ڪيون ويون آهن جيڪي پنهنجي مرضي موجٻ بجيٽ خرچ ڪري رهيون آهن، جنهن مان لڳي پيو ته اهو وزيرن پاران هڪ ٻيو پئسو ڪمائڻ جو ذريعو آهي. ڇاڪاڻ  ته جنهن ڏينه سرڪاري اسپتالون اين جي اوز  حوالي ڪيون ويون آهن تنهن ڏينهن کان انهن اسپتالن  خلاف احتجاج  ٿيندي نظر اچي رهيا آهن پر حڪومت پنهنجي فيصلي کان هڪ انچ به پوئتي نه هٽي آهي..

ڪراچي، سکر، حيدرآباد، نوابشاهه ۽ ٻين شهرن ۾ به سرڪاري اسپتالن جو اهو حال آهي جو مريض تڙپندا رهن ٿا پر ڊاڪٽرن توڙي حڪومت کي انهن جي واهر ڪرڻ  لاءِ وقت ئي نه ٿو ملي. سرڪاري دوائون خانگي اسٽورن تي وڪرو ٿيڻ ۽ ڊاڪٽرن ۽ ٻي عملي جو اسپتالن ۾ غير حاضر رهڻ جو سبب اهو ئي آهي جو انهن کي پڪ ٿي وئي آهي ته سندن خلاف ڪا به ڪارروائي نه ٿيندي ڇاڪاڻ ته انهن کي اها ڄاڻ هوندي آهي ته جيڪي سندن خلاف ڪارروائي ڪندا اهي پاڻ به ساڻن گڏڪرپشن ۾ ملوث هوندا آهن. جڏهن کان پيپلزپاٽي جي حڪومت قائم ٿي آهي تنهن ڏينهن کان سنڌ اندر ڪو به ترقياتي ڪم ٿيندي نظر نه اچي رهيو آهي،پر سنڌ جي ڀيٽ ۾ ٻين صوبن ۾ ترقياتي منصوبن جو ڄار وڇايو ويو آهي. پر افسوس جو سنڌ جا حڪمران بجيٽ خرچ ڪرڻ بدران سنڀالي رکن ٿا جيڪا وقت پورو ٿيڻ سبب خرچ نه ٿي سگهندي آهي جئين162 ارب روپين جي بجيٽ سنڌ حڪومت خرچ نه ڪري سگهي. جن بابت ميڊيا تي خبرون نشر ٿي رهيون آهن. ماضي ۾ سنڌ حڪومت ڪيتري بجيٽ خرچ نه ڪري سگهي آهي، جنهن سبب نه ته ترقياتي ڪم ٿي سگهيو آهي ۽ نه ئي وري  ڪنهن کي لاڀ حاصل ٿيو آهي. ناظمي دور ۾ جنهن ريت ڪراچي ۾ ترقياتي ڪم ٿيا شايد پاڪستان جي تاريخ ۾ ڪو پهريون ڀيرو  ٿيا هجن، ڇاڪاڻ ته ان دور ۾ ڪراچي ۽ حيدرآباد ۾ روڊ رستا، پاڻي جو نظام ۽ ٻيون سهولتون ماڻهن کي فراهم ڪيون ويون پر افسوس جو هاڻ اهو ڪو به ترقياتي ڪم نه ٿي رهيو آهي. هاڻ به جڏهن نئين مالي سال جي بجيٽ منظور ٿيڻ وڃڻ واري آهي، تڏهن حڪومت کي گهرجي ته عوام کي ريليف فراهم ڪئي وڃي ته جئين ماڻهو  ڏکيائن کان بچي سگهي. نه ته وري اهو ئي ٿيندو جو بجيٽ حڪومت ختم نه ڪري سگهندي ۽ پئسا  واپس هليا ويندا.

sahibalisindhi@gmail.com

Daily Sindh Hyderabad, Sahib kahn bhatti article

Daily Waka karachi, Sahib kahn bhatti article

Daily sobh karachi, Sahib kahn bhatti article

daily fast times sindhi news paper, Sahib kahn bhatti article

Daily Appeal karachi, Sahib khan bhatti article

Daily Wafa-e-sindh karachi, Sahib khan bhatti article

Tameer E Sindh epaper - ePapers, Sahib khan bhatti article

Daily Mehran Hyderabad, Sahib khan bhatti article

Daily Sindh, Sahib khan bhatti article

Daily Jeejal, Sahib khan bhatti article

Daily Wafa-e-sindh karachi, Sahib khan bhatti article

سڃاڻپ ڪارڊ ٻيهر تصديق ڪرائڻ وارو فيصلو

صاحب خان ڀٽي

بلوچستان ۾ ولي محمد جي مارجڻ بعد وفاقي گهرو وزير چوڌري نثار سڃاڻپ ڪارڊ ٻيهر تصديق ڪرائڻ جو  اعلان ڪيو آهي، جنهن تحت جعلي سڃاڻپ ڪارڊ رکندڙن کي 2 مهينن جي مهلت به ڏني  وئي آهي ته اهي رضاڪاراڻا طور پنهنجا جعلي سڃاڻپ ڪارڊ جمع ڪرائن، ٻي صورت ۾ انهن خلاف ڪاروائي ڪري 7 سال سزا ڏني ويندي ۽ انهن جي مدد ڪندڙن کي به 3 سال سزا ڀوڳڻي پوندي. هاڻ سوال اهو پيدا ٿو ٿئي ته  وفاقي حڪومت  جنهن وٽ آدمشماري ڪرائڻ لاءِ ئي وسيلا ئي نه آهن ته پوءِ اها حڪومت سڄي قوم جي سڃاڻپ ڪارڊن جي تصديق ڪئين ڪري سگهندي ۽  چوڌري نثار جيڪو وقت ڏنو آهي ته 6 مهينن اندر ڪارڊن جي ٻيهر تصديق  وارو عمل مڪمل ڪيو ويندو، جيڪو نٿو لڳي ته ممڪن ٿي سگهي،  جنهن ملڪ ۾ آدمشماري ان سبب نه پئي ڪرائي وڃي ته انهن وٽ وسيلا گهٽ آهن ته پوءِ هاڻ وفاقي گهرو وزير وڏي اعلان   سان ڪروڙين ماڻهن جا سڃاڻپ ڪارڊ ڪئين تصديق ڪرائي سگهندو. هڪ طرف نادرا جو اهو حال آهي روزاني آفيسن ٻاهران ماڻهن جون قطارون لڳيون پيون آهن ۽ ماڻهو رولڙي جو شڪار آهن ته ٻي طرف وري هزارين ماڻهن جا ڪارڊ بلاڪ لڳا پيا آهن، ڪن کي ڪاغذ مڪمل نه  هجڻ سبب ڪارڊ نه پيا ٺاهي ڏنا وڃن ته ڪن جي ابن ڏاڏن جا ڪارڊ نه هجڻ سبب انهن کي ڪارڊ جاري نه پيا ڪيا وڃن پر ان باوجود اسلام آباد تخت پاران انهن تي ڪو رحم نه پيو ڪيو وڃي.

وفاقي گهرو وزير سڃاڻپ ڪارڊ ٻيهر تصديق ڪرائڻ جي اعلان ته ڪيو آهي پر افسوس هن اهڙو اعلان بنا سوچڻ سمجهڻ جي ڪيو آهي، ڇاڪاڻ ته اهڙي اعلان کان اڳ نادرا  آفيسرن جي ڇنڊ ڇاڻ ٿيڻ گهرجي ها، ڇا ان ۾ ڪي دهشتگرد ڀرتي ته نه ڪيا ويا آهن جيڪي جعلي ڪارڊ ٺاهي ڏئي رهيا آهن. وفاقي گهرو وزير چوڌري نثار کي اعلان کان اڳ نادرا ۾ هڪ آپريشن ڪرائڻ گهرجي ها ۽ جيڪي ڪرپٽ عملدار هجن ها ته انهن کي برطرف ڪري ها ته جئين  اهي ڪرپٽ آفيسر حساس اداري ۾ نه رهي سگهن، ڇاڪاڻ ته هنن ملڪ جي شهريت ڪجهه ٽڪن عيوض وڪڻي آهي، جيڪڏهن نادرا جي انهن ڪرپٽ آفيسرن خلاف ڪارروائي نه ٿي جن آفيسرن پرڏيهه  ۾ ويٺلن کي پاڪستاني سڃاڻپ ڪارڊ ٺاهي ڏنا آهن ته پوءِ اهي ٻيهر سڃاڻپ ڪارڊن جي تصديق واري عمل کي منصفاڻو بڻائڻ نه ڏيندا ۽ نه ئي اهي ماڻهو  وائکا ٿيندا، جيڪي اهڙن ڪڌن ڪمن ۾ ملوث آهن. جيستائين نادرا  آفيسن ۾ ڀرتي ڪيل ڪارين رڍن جي ڳچين ۾ هٿ وڍا ويندا تيستائين سڃاڻپ ڪارڊ جي ٻيهر تصديق واري عمل تي به سوال اٿندا رهندا. سنڌ جا ڪيترائي اهڙا ڪچي وارا علائقا آهن جن ۾ نه ته نادرا جون ٽيمون پهچي سگهيون آهن ۽ نه ئي انهن کي ڪارڊ ٺاهي ڏنا ويا آهن، پر نادرا انهن افغان مهاجرن کي ڪارڊ ٺاهي ڏيڻ ۾ ڪا ڪسر ناهي ڇڏي، سنڌ جي هر شهر مان اهي ئي دانهون ٿي رهيون هيون ته نادرا آفيسر رشوت عيوض ڌارين کي سڃاڻپ ڪارڊ ٺاهي ڏئي رهيا آهن پر ان وقت به حڪمرانن جي ڪن تي جونءَ به نه چري هئي ، وڏي بدقسمتي جي ڳالهه آهي ته اسان جي ملڪ تڏهن ئي حڪمرانن جون اکيون کلنديون آهن، جڏهن ڪو وڏو حادثو ٿيندو آهي، پوءِ وڏا وڏا  اعلان به ڪيا ويندا آهن، جئين سدائين اسان جي ملڪ ۾ ٿيندو رهيو آهي. تڏهن لڳندو آهي ته واقعي حڪمران معاملي کي حل ڪرڻ لاءِ تمام گهڻو سنجيده نظر اچي رهيا آهن پر حقيقت ان جي ابتڙ هوندي آهي.

هاڻ به جيڪو ڪارڊن جو ٻيهر تصديق وارو اعلان ڪيو ويو آهي، ان مان لڳي ٿو ته انهن جعلي ڪارڊ ٺهرائيندڙ ن کي ڪجهه نه ٿيندو پر جيڪي اصل هن ملڪ جا شهري آهن، انهن کي پريشان ضرور ٿيندي، ڇاڪاڻ ته اهي ڪرپٽ نادرا آفيسر هڪ ڀيرو ٻيهر انهن معصوم ماڻهن جي اصل سڃاڻپ ڪارڊن کي به ڪو نه ڪو سبب ڄاڻائي رد ڪيو ويندو، باقي افغانستان، برما، ايران ۽ ڀارت مان آيل غير ملڪين  جو وار به ونگو نه ٿيندو، جئين ماضي ۾ ٿيندو رهيو آهي. افغانستان تي آمريڪي حملي کانپوءِ ڪراچي کان ڪشمور تائين مختلف هنڌن تي افغان بستيون قائم ڪيون ويون آهن پر انهن کي واپس پنهنجي ملڪ موڪلڻ لاءِ نه ته صوبائي حڪومت ڪو قدم کڻي رهي آهي ۽ نه ئي وري وفاقي حڪومت انهن طرف ڪو ڌيان ڏئي رهي آهي، جيتوڻيڪ سمورا ملڪ مهاجرن کي سيڪيورٽي رسڪ سڏي رهيا آهن، پر ان باوجود هن ملڪ کي عالمي يتيم خانو بڻائڻ لاءِ هنن حڪمرانن ڪا ڪسر ناهي ڇڏي. ٻين ملڪن مهاجرن لاءِ  سرحدي علائقي ۾ ڪئمپون لڳايون وينديون آهن پر افسوس جو اسان جي پياري ملڪ ۾ انهن کي ڪئمپن بدران سنڌ ۽ بلوچستان  سميت ٻين صوبن ۾ ترسايو ويو آهي، اهڙي عمل خلاف جڏهن سنڌ ۾ احتجاج ڪيو ويو ته انهن احتجاج ڪندڙ قومپرست ڌرين خلاف ڪيس داخل ڪرايا ويا ۽ چيو ويو ته هي دشمن آهن جنهن تي وقت جا حڪمران ڏمرجي به پيا هئا ۽ وفاقي توڙي صوبائي حڪومتون انهن خلاف مختلف ڪيس به داخل  ڪرايا هئا ته جئين اهي ٻيهر احتجاج ڪرڻ جي جرئت نه ڪري سگهن. جيڪڏهن حڪومت  پاڻ ئي ملڪ لاءِ خطرو سمجهندڙن کي ترسائي ته پوءِ آخر ڪئين امن قائم ٿي سگهي ٿو؟ اهڙا ٻيا به ڪيترائي سوال ذهن تي تاري ٿين ٿا جن جو شايد حڪومت جواب نه ڏئي سگهي. هاڻ جڏهن اسان جو ملڪ دهشتگردي جي ور چڙهي ويو آهي ۽ سيڪيورٽي اهلڪار پنهنجي جانين جا نظرانا به ڏئي رهيا آهن پر ان وقت حڪمرانن کي پرڏيهين کي ملڪ مان ڪڍڻ جو خيال نه پيو اچي. جنهن مان لڳي پيو ته حڪومت نٿي چاهي ته ڪو هن ملن ۾ امن امان واري فضا قائم ٿي سگهي. هڪ طرف دهشتگرد ملڪ ۾ مختلف هنڌن کي نشانو بڻائي رهيا آهن ته ٻي طرف وري ملڪ مان پرڏيهي ايجنٽ به گرفتار ٿي رهيا آهن، تڏهن اچي اسان جي حڪمرانن کي اهو خيال آيو آهي ته مهاجر سيڪيورٽي رسڪ آهن، جيڪي دهشتگردي ۾ ملوث آهن. هونءَ به هن ملڪ اندر ڪيترائي را جا ايجنٽ به گرفتار ٿي چڪا آهن، جن بابت ميڊيا تي خبرون هلي رهيون آهن ۽ هڪ را جي جاسوس جي ته ڀارت به تصديق ڪئي آهي ته اهو انهن جو ماڻهو آهي.

جڏهن افغان مهاجرن کي پاڪستان آندو پئي ويو تڏهن به ساڃاهه وند اهو ئي چئي رهيا هئا ته انهن مهاجرن جي روپ ۾ افغانستان مان دهشتگرد به پاڪستان اندر داخل ٿيندا جن کي سرحد  وٽ ترسايو وڃي پر حڪومت ان وقت هڪ به نه ٻڌي هئي ۽ اهي خدشا هاڻ سچ  ۾ تبديل ٿي رهيا آهن، بلوچستان جي گهرو وزير سرفراز بگٽي جيڪو مهاجرن بابت بيان ڏنو اهو تمام گهڻو سخت هو، کيس اهڙو بيان نه ڏيڻ گهرجي ها، پر جڏهن ڳالهه ملڪ جي سالميت جي اچي وڃي ته ۽ ملڪ جي بقا جو سوال پيدا  ٿي وڃي ته پوءِ  ملڪ لاءِ خطرو بڻجي ويل مهاجرن لاءِ اهڙو بيان ڏيڻ ۾ ڪو به هرج نه آهي. هاڻ حڪومت کي انهن سمورن افغان مهاجرن کي ملڪ مان تڙي ڪڍڻو پوندو، باقي رهي ڳالهه سڃاڻپ ڪارڊ تصديق ڪرائڻ جي ته پوءِ ان سان نه ته امن قائم ٿيندو ۽ نه ئي وري دهشتگرد حڪومت وٽ وڃي پنهنجا جعلي سڃاڻپ ڪارڊ جمع ڪرائيندا. جيڪڏهن دهشتگرد جعلي ڪارڊ ٺهرائي سگهن ٿا ته پوءِ اهي سڀ ڪجهه ڪري سگهن ٿا، ان لاءِ ضروري آهي ته ملڪ اندر جيڪي مهاجر آهن انهن کي عزت سان هن ملڪ مان ڪڍيو وڃي جنهن ته نه گڏيل قومن کي اعتراض ٿيندو ۽ نه ئي وري ڪي ان بابت سوال اٿندا. جيڪڏهن وفاقي گهرو وزير چوڌري نثار اهو سمجهي ٿو ته صرف ڪارڊ تصديق ڪرائڻ سان دهشتگرد ڀڄي ويندا ۽ پنهنجيون گرفتاريون پيش ڪندا ته اها سندس وڏي ڀل آهي، اهڙي عمل سان انهن دهشتگردن کي ڪجهه به نه ٿيندو ۽ رڳو هن ملڪ جا شهري ئي پريشان ٿيندا. جيڪڏهن ملڪ جي عوام جو تحفظ وفاقي گهرو وزير چوڌري نثار کي عزيز آهي ته پوءِ کيس مهاجرن کي جلد کان جلد پنهنجن ملڪن ڏانهن موڪلڻو پوندو ته جئين امن امان جي صورتحال قائم ٿي سگهي ۽ نادرا جي سمورن ملازمن خاص طور تي هيڊ آفيس ۾ ويٺل سمورن آفيسرن جي جاچ پڙتال ڪرائڻي پوندي ته ڪو دهشتگرد ته نه آهي، يا ان جا ڪي تعلق دهشتگردن سان ته ناهن، جيڪو دهشتگردن سان ملي ڪري پاڪستاني سڃاڻپ کي وڪرو ڪري رهيو آهي.

sahibalisindhi@gmail.com

Daily Tameer-e-sindh, Sahib Khan Bhatti article

Daily Jeejal, Sahib Khan Bhatti article

Daily Wafa e sindh, Sahib Khan Bhatti article

Daily Sindh Hyderabad, Sahib Khan Bhatti article

پاناما ليڪس جي جاچ تي مفاهمتي عمل

صاحب خان ڀٽي

پاناما ليڪس وارو برف جو گولو هاڻ ملڪ اندر پگهرجڻ لڳو آهي، جئين جئين وقت گذرندو پيو وڃي، تئين تئين اپوزيشن به ورهائيجندي نظر اچي رهي آهي،  ڇاڪاڻ ته  اپوزيشن وزيراعظم نواشريف جو نالو ٽي او آرز مان ڪڍڻ  جي پيشڪش ڪئي آهي، جنهن مان لڳي ٿو ته هڪ دفعو ٻيهر ملڪ اندر مفاهمت وارو عمل شروع  ٿي ويندو ۽ ملڪ اندر سموريون جماعتون به ان معاملي تي خاموشي اختيار ڪري وٺنديون، هڪ طرف سياسي جماعتن جا اڳواڻ چئي رهيا آهن ته جيڪي به آف شور ڪمپنيون آهن  ۽  اهي غير قانوني آهن، جن کي ڪنهن به صورت ۾ قانوني نه ٿو چئي سگهجي، جيڪڏهن اهي ڪمپنيون واقعي غير قانوني آهن ۽ انهن ڪمپنين کي ٺاهڻ جو مقصد ٽيڪس  چوري آهي ته پوءِ تحريڪ انصاف سربراهه به لنڊن ۾ ميڊيا آڏو اهو بيان ڏيندي اعتراف ڪيو آهي ته سندس جي به هڪ آف شور ڪمپني آهي، جيڪا غير قانوني ناهي ۽ هن اها آف شور ڪمپني برطانيا ۾ ٽيڪس بچائڻ لاءِ   ٺاهي هئي. جڏهن  تحريڪ انصاف سربراهه عمران خان اهو بيان ڏئي رهيو ته کيس ڪارو  چشمو به پاتل هو ۽ هن ان وقت اهو به چيو  هو ته آف شور  ڪمپنين جا ٻه قسم هوندا آهن، سندس اهڙي بيان تي مخالف ڌر جي اڳواڻن توڙي ٻين سياسي اڳواڻن طرفان ڪو به بيان نه آيو هو، صرف قومي اسيمبلي ۾ مخالف ڌر جي اڳواڻ سيد خورشيد شاهه اهو بيان ڏنو هو ته عمران خان کي آف شور ڪمپني بابت وضاحت ڏيڻي پوندي.  بهر حال هن وقت تائين ته ٻين  سياسي اڳواڻن کان آفف شور ڪمپنين بابت پڇا ڳاڇا ناهي ڪئي وئي ۽ نه وري انهن خلاف ڪا جاچ شروع ڪئي وئي آهي پر وزيراعظم نوازشريف جي اولاد جي آف شور ڪمپنين ۽  پرڏيهي ملڪيت بابت احتجاج ضرور ٿي رهيا آهن. گذريل ڏينهن وزيراعظم نوازشريف کي قومي سلامي ڪائونسل جي اجلاس ۾ شرڪت ڪرڻ هو پر هو ان ۾ شرڪت  به نه ڪري سگهيو، ٻڌڻ ۾ آيو ته لنڊن جي ڊاڪٽرن کيس سفر ڪرڻ جي اجازت ڏيڻ کان انڪار ڪيو هو، جنهن بعد هن علاج لاءِ اتي وڌيڪ ڏينهن ترسڻ جو فيصلو ڪيو، هڪ طرف نوازشريف جو علاج هلي رهيو آهي ته ٻي طرف ڳچ عرصي کان اڳوڻي صدر آصف علي زرداري جو به علاج هلندڙ آهي، جنهن جي طبيعت ۾ ڪا ايتري خاص بهتري نه آئي آهي جنهن سبب هو هن وقت لنڊن ۾ ترسيل  آهي. ڪجهه ڏينهن اڳ ميڊيا تي خبرون آيون هيون ته جي يو آءِ اڳواڻ مولانا فضل الرحمان به لنڊن ويو هيو ۽ سندس ملاقات آصف علي زرداري سان ٿي هئي ۽ اهي خبرون ميڊيا تي به هلون هيون پر مولانا فضل الرحمان ۽ پيپلزپارٽي طرفان اهڙين خبرن جي ترديد ڪئي وئي هئي ۽ مولانا فضل الرحمان چيو هو ته سندس ڪا به ملاقات آصف علي زرداري سان ناهي ٿي، اهڙين خبرن ۾ ڪا به صداقت ناهي.  ميڊيا تي اهي به خبر نشر  ٿيون هيون ته آصف علي زرداري لنڊن ۾ وزيراعظم نوازشريف سان ملاقات ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو هو ۽ وزيراعظم ننهن چوٽي جو  زور لڳايو  پر کيس ملاقات لاءِ راضي نه ڪري سگهيو، جنهن سبب اهو ٽاسڪ مولانا فضل الرحمان کي ڏنو ويو هو، اهو ڳالهيون سچ هيون يا ڪوڙ، هاڻ اهو وقت ئي ٻڌائندو. اپوزيشن جي ٽي او آرز مان وزيراعظم جي نالي ڪڍڻ واري آڇ بعد مفاهمتي عمل جي  به راهه هموار ٿيندي نظر اچي رهي آهي پر ان باوجود هن وقت تائين نوازشريف توڙي ڪنهن ٻي اڳواڻ طرفان ڪو خاص بيان سامهون ناهي اچي سگهيو. جنهن مان لڳي ٿو ته اڃا ٿورو وقت حڪومت ۽ اپوزيشن کي لڳندو ته جئين سمورين ڌرين جو ڌيان پاناما واري معاملي تان هٽي وڃي ۽ ميڊيا ۾ به ان معاملي تي ٺاپر اچي وڃي، پر  عمران خان کي خاموش ڪرائڻ شايد حڪومت جي وس ۾ نه آهي ۽ نه ئي حڪومت  تحريڪ انصاف سربراهه کي پاناما معاملي تي مطئمن ڪري سگهندي. ڇاڪاڻ ته عمران خان جو  نوازشريف لاءِ سخت رويو نظر اچي رهيو آهي ۽ آصف علي زرداري  لاءِ نرم رويو اختيار ڪيو آهي. عمران خان پنهنجي بيان ۾ اهو به چيو آهي ته پيپلزپارٽي نوازشريف کي بچائي رهي آهي ۽ نوازشريف پيپلزپارٽي جي پناهه جي ڪري ئي بچيو پيو آهي. جيتوڻيڪ تحريڪ انصاف سربراهه عمران خان اڪيلي سر پاناما ليڪس واري معاملي تي احتجاج جو اعلان ڪيو آهي پر ان مان نه پيو لڳي ته ڪو عمران خان به ان برف جي گولي کي پگهرجڻ کان روڪي سگهي ٿو. پارليامينٽ هائوس ۾ پاناماليڪس جي جاچ لاءِ ٽرمز آف ريفرنس ٺاهڻ واري واري پارلياماني ڪيمٽي جي ٿيل اجلاس ۾ حڪومت طرفان به اپوزيشن کي متفق ڪرڻ تمام گهڻي ڪوشش ڪئي وئي پر ان ۾ به حڪومت کي ڪا خاص ڪاميابي حاصل نه ٿي سگهي،  پر حڪومت  اپوزيشن کي ايترو مطئمن ضرور ڪيو جو هنن   وزيراعظم نوازشريف جو نالو ٽِي او آرز مان ڪڍڻ جي آڇ ڪئي.  جنهن بابت اهو چيو ويو آهي ته  اهو حتمي فيصلو ناهي.  اپوزيشن طرفان اهو چيو ويو ته هو هن وقت به 15 سوالن تي قائم آهن، پر حڪومت جي اعتراض سبب هنن وزيراعظم نوازشريف جو نالو وٺڻ کان پاسو ڪيو آهي. اعتزاز احسن  پريس ڪانفرنس ۾ چيو ته  هو نالي ۽ جلا وطني دوران تحفن وارا  سوال واپس وٺڻ لاءِ تيار آهن. پر  ان باوجود عمران خان پاناما ليڪس واري معاملي تي  وزيراعظم نوازشريف جي استعيفيٰ  واري مطالبي تي قائم بيهندي  چيو ته  سموريون جماعتون به نوازشريف  سان ملي وڃن ته پوءِ به هو پاناما معاملي تي اڪيلي سر احتجاج ڪندو. هڪ طرف  اندر دهشتگردن کي مارڻ جون دعوائون ڪيون پيون وڃن ته ٻي طرف وري حڪومت چئي رهي آهي ته آمريڪي ڊرون حملا ملڪي سلامتي خلاف ۽ عالمي قانون جي ڀڃڪڙي آهن، ان باوجود هن وقت تائين ڪنهن به جماعت طرفان ڪو خاص بيان ناهي ڏنو ويو  ۽ نه ئي وري ڪا اهڙي گڏجاڻي ڪوٺائي وئي جنهن مان لڳي ته اهي پارٽيون آمريڪي ڊرون حملن جي سخت خلاف آهن، پر في الحال پاناما ليڪس معاملي تي تحريڪ انصاف سربراهه عمران خان سميت سموريون ڌريون هڪ پليٽ فارم تي نظر  اچي رهيو آهن،  8 اپريل  2016ع تي تحريڪ انصاف سربراهه به وزيراعظم نوازشريف کان استعيفيٰ گهري هئي ۽ ان کي ڏسندي پيپلزپارٽي جي چيئرمين بلاول ڀٽو زرداري  به  وزيراعظم کان استعيفيٰ جو مطالبو ڪيو هو پر پيپلزپارٽي اهي مطالبي کان مڃڻ کان انڪار ڪيو هو ۽ چيو هو ته بلاول ڀٽي زرداري ڪڏهن به نوازشريف کان استعيفيٰ جو مطالبو ناهي ڪيو. هاڻ جڏهن اپوزيشن 15 سوالن مان 2 سوالن جي وزيراعظم نوازشريف کي رعايت ڏئي ڇڏي آهي، تڏهن لڳي پيو ته ٻين سوالن کي به مستقبل ۾ لئه مٽي ڪيو ويندو، جنهن ڏينهن کان پاناما ليڪس ٿرٿلو مچايو هو تنهن ڏينهن کان ملڪ اندر اهو رڙيون هيون ته وزيراعظم خلاف جاچ ٿيڻ گهرجي ۽ کيس جاچ کان استعيفيٰ ڏيڻ گهرجي ته جئين سندس خلاف جاچ شفاف نموني ٿئي پر افسوس جي ڳالهه آهي ته ٻين به سياستدانن جون آف شور ڪمپنيون هيون انهن کان استعيفيٰ جو ڪو به مطالبو نه ڪري رهيو آهي، ايتري قدر جو تحريڪ انصاف جي پارٽي جي به ڪجهه اڳواڻن جون به آف شور ڪمپنيون هيون پر انهن خلاف به ڪا جاچ نه ٿي سگهي ۽ عمران خان به انهن خلاف ڪارروائي بدران  انهن خلاف ڪنهن کي ڳالهائڻ جي اجازت به ڏني. جيڪڏهن وزيراعظم نوازشريف جي اولاد خلاف جاچ ٿي سگهي ٿي پوءِ آخر پي ٽي  آءِ، پيپلزپارٽي ۽ ٻين جماعتن جي اڳواڻن جي آف شور ڪمپنين خلاف جاچ ڇو نه ٿي سگهي، انهن خلاف به ڪارروائي ڪئي وڃي ته جئين ملڪ اندر احتساب جو عمل بهتر ٿئي نه ملڪ اندر احتساب جو خاتمو ۽ مفاهمت جي بادشاهت قائم ٿي ويندي ۽ ڪنهن ماڻهو احتساب نه ٿي سگهندو.

 sahibalisindhi@gmail.com

پاڪ-آمريڪا لاڳاپن جو مستقبل ۽ امن ڳالهيون

صاحب خان ڀٽي

آمريڪا طالبان جي سربراهه ملا اختر منصور کي مارڻ بعد هڪ دفعو ٻيهر طالبان سان ڳالهيون ڪرڻ جي خواهش ظاهر ڪئي آهي ۽ ڳالهيون ڪرڻ جي دعوت به ڏني آهي. آمريڪا اها اميد به ظاهر ڪئي آهي ته طالبان جو نئون سربراهه ملا هيبت الله اخونزاده موقعو جو فائدو وٺندي ڳالهين جو رستو اپنائيندو. هاڻ ڏسڻو اهو آهي ته ڇا طالبان جو نئون سربراهه هبت الله اخونزاده ڳالهين لاءِ راضي ٿيندو يا وري ملا منصور وارو رستو اختيار ڪندو. جيڪڏهن  طالبان جو نئون امير ملا هبت الله  مارجي ويل ملا منصور جو رستو اپنائيندو ته پوءِ شايد ئي ڪي امن ڳالهيون آمريڪا سان شروع ٿي  سگهن ۽ نه ان جي ڪا اميد رکي سگهجي ٿي. ڇاڪاڻ آمريڪا اڳ ئي چئي چڪو آهي ته ملا اختر منصور امن ڳالهين ۾ سڀ کان وڏي رڪاوٽ بڻيل هو، جنهن سبب طالبان امن ڳالهيون ڪامياب نه ٿي رهيون هيون. هاڻ جڏهن طالبان شوريٰ به ملا اختر منصور جي مارجڻ جي تصديق ڪري ڇڏي آهي ۽ چيو آهي ته حملي ۾ مارجي ويل ولي محمد ئي ملا اختر منصور هو، جيتوڻيڪ آمريڪي ڊرون حملي ۾ مارجي و يل جي ڊي اين اي ٽيسٽ هن وقت ناهي اچي سگهي پر ان باوجود طالبان شوريٰ پنهنجو نئون امير مقرر ڪري ڇڏيو آهي. جهڙي ريت آمريڪا طالبان اڳواڻن کي امن ڳالهن واري عمل دوران ماري رهيو آهي تنهن مان لڳي پيو ته ايندڙ وقت افغان حڪومت ۽ طالبان وچ ۾ ڳالهيون رولڙي جو شڪار ٿي وينديون ۽ طالبان ۽ افغان حڪومت کي ڳالهين لاءِ راضي ڪرڻ ۾ تمام گهڻو وقت لڳندو ۽ ٻنهي ڌرين کي ڳالهين جي ميز تي آڻڻ لاءِ وڏيون ڪوششون ڪرڻيون پونديون.

ملا اختر منصور جي مارجڻ بعد ملا هبت الله اخونزاده  کي افغان طالبان جو نئون سربراهه ڪيو  ويو آهي، جنهن جون هنءَ ذميواريون به سنڀالي ورتيون آهن، طالبان شوريٰ جي اهڙي فيصلي تي آمريڪا طرفان به ڳالهين جي دعوت ڏني وئي آهي. جيڪڏهن ڏٺو وڃي ته ماضي ۾ پاڪستان  افغان حڪومت ۽ طالبان وچ ۾ امن ڳالهين ۾ ٽيڪاڙي وارو ڪردار ادا ڪيو آهي، هاڻ به ماضي جيان ڪي ڳالهيون شروع ٿيون ته شايد پاڪستان هڪ ڀيرو ٻيهر ان ۾ پنهنجو ڪردار ادا ڪري، ڇاڪاڻ ته افغانستان جي امن سان خطي جو امن سلهاڙيل آهي، تنهن لاءِ پاڪستان کي  ڪردار ادا ڪرڻو پوندو ۽ پاڪستان کانسواءِ اهي امن ڳالهيون ممڪن به نه ٿي سگهنديون ۽ پاڪستان کي به ٽيڪاڙي ڪرڻي ئي پوندي ته جئين ملڪ اندر به امن امان جي صورتحال بحال ٿي سگهي.  ٻڌڻ ۾ آيو آهي ته طالبان جي نئين سربراهه ملا هبت الله اخونزاده کي ظاهري طور سربراهه مقرر ڪيو ويو آهي پر حڪم سراج الدين حقاني ئي هلائيندو ۽ ان جي فيصلن تي ئي عمل ڪيو ويندو. ميڊيا تي خبرون آهن ته ملا اختر منصور جڏهن زنده هو تڏهن به طالبان اندر ڪيترائي ڌڙا موجود هئا، جيڪي سندس خلاف هئا ۽ ملا منصور انهن کي گڏ ڪرڻ ۾ مڪمل طور ناڪام ويو هو، پر هاڻ جڏهن ملا هبت الله اخونزاده کي نئون امير مقرر ڪيو ويو آهي، تڏهن اهو لڳي پيو ته  ملا منصور طالبان جي سمورن ڌڙن کي گڏ ڪرڻ ۾ ڪامياب ڪري وٺندو، ڇاڪاڻ ته ملا هبت الله اخونزاده کي سمورا طالبان ڌڙا استاد سمجهندا آهن ۽ اهي طالبان استاد جي سمورن فيصلن کي مان ڏيندي قبول ڪندا،  جنهن مان لڳي پيو ته آمريڪا به  ان جي ڪري ئي افغان طالبان جي نئين امير ملا هبت الله اخونزاده کي ڳالهين جي دعوت ڏني  آهي ته ٻئي طرف وري پابندي مڙهيل ٽي ٽي پي طارق گدڙ  گروپ ۽ جماعت دعوه القرآن کي عالمي دهشتگرد قرار ڏئي ڇڏيو آهي. آمريڪي پرڏيهي کاتي جي ترجمان مارڪ ٽونر پنهنجي بيان ۾ چيو آهي ته طارق گدڙ گروپ آرمي پبلڪ اسڪول حملي ۾ ملوث آهي ۽ جماعت دعوه الرآن پڻ عالمي دهشتگرد تنظيم آهي، عمر منصور باچا خان يونيورسٽي جو ماسٽر مائينڊ آهي.  بهر حال اهو هاڻ وقت ئي ٻڌائندو ته افغان طالبان جو نئون سربراهه ملا هبت الله اخونزاده آمريڪا جي دعوت کي قبول ڪندو يا وري ملا  اختر منصور  جيان آمريڪا ۽ طالبان وچ ۾ امن ڳالهين ۾ رڪاوٽ بڻبو. هاڻ سوال اهو پيدا ٿو ٿئي ته آخر  اهو ڪهڙو سبب هو جو آمريڪا کي ملا منصور کي پاڪستان ۾ نشانو بڻايو پيو، هونءَ ته ملا منصور پاڪستاني پاسپورٽ تي ٻين ملڪن ڏانهن سفر ڪري رهيو هو پوءِ آمريڪا ٻين ملڪن ۾ ملا منصور کي نشانو ڇو نه بڻايو ؟ ڪجهه تجزيه نگارن جو چوڻ آهي ته آمريڪا پاڪستان کي بدنام ڪرڻ لاءِ ئي ملا منصور کي پاڪستان اندر بنا ٻڌائڻ ۽ اجازت وٺڻ جي نشانو بڻايو . افغان صدر اشرف غني به اهو بيان ڏنو آهي ته هٿيار ڦٽا نه ڪندڙن جو انجام به ملا منصور جهڙو ئي ٿيندو.

جيتوڻيڪ آمريڪي اخبار” وال اسٽريٽ ” اهو لکيو آهي ته آمريڪا پاڻ ئي طالبان امن ڳالهين ۾ سڀ کان وڏي رڪاوٽ آهي، ڇاڪاڻ ته آمريڪا افغان طالبان جي ڪجهه ڌڙن کي هٿيار  فراهم ڪندو آهي ته جئين اهي طالبان ڌڙا پاڻ ۾ وڙهن  ۽ انهن  طالبان ڌڙن جي جنگي مدد به ڪندو آهي ۽ اهو ملبو ٻين تي وجهي پاڻ کي آجو سمجهندو آهي، آمريڪي اخبار جي اهڙن انڪشافن باوجود آمريڪا اهو الزام طالبان تي لڳائيندو رهيوآهي، جنهن مان اها اميد ظاهر نه ٿي ڪري سگهجي ته آمريڪا طالبان سان ڳالهيون ڪرڻ لاءِ ڪو سنجيده آهي. جيتوڻيڪ آمريڪا ڳچ عرصي کي اهي ئي بيان ڏئي رهيو آهي ته هو طالبان سان ڳالهيون ڪرڻ چاهين ٿا پر ان باوجود جنگ ۾ هن وقت تائين ٺاپر ناهي اچي سگهي، افغانستان ۾ توڙي پاڪستان ۾ به افغان طالبان کي نشانو بڻايو پيو وڃي، جنهن مان واضع آهي ته آمريڪا ۽ افغان طالبان وچ ۾ ڳالهيون نه ٿينديون، جيڪڏهن ٿيون ته اهي ڪامياب ٿيڻ تمام گهڻو ڏکيون آهن، ڇاڪاڻ ته هڪ ئي وقت جنگ ۽ ڳالهيون نه هلي سگهنديون آهن. تنهن جي ڪري آمريڪا کي به سنجيدگي سان ڪم وٺڻو پوندو. هاڻ ٿوري نظر ڦيرائينداسين پاڪستان ڏانهن به ڇاڪاڻ ته ملا  اختر منصور جي مارجڻ بعد پاڪستان اندر  صورتحال  خراب ٿيندي نظر اچي رهي آهي، ڇاڪاڻ ته آمريڪي ڊرون حملا پاڪستان جي سلامتي خلاف آهن، جنهن تي پاڪستان طرفان پنهنجو آواز گڏيل قومن ۾ اٿارڻ جو اشارو ڏنو ويو آهي. بلوچستان جي نوشڪي واري علائقي ۾ آمريڪي ڊرون حملي بعد پيدا ٿيل صورتحال بابت آرمي چيف جنرل راحيل شريف به سخت ڳڻتي جو اظهار ڪيو آهي، آرمي چيف جنرل راحيل شريف  22 مئي واري حملي کي پاڪستان جي خودمختياري جي ڀڃڪڙي تصور ڪندي سخت ڳڻتي ۽ اعتراض جو اظهار پڻ ڪيو آهي. آرمي چيف  جنرل راحيل شريف جي آمريڪي ڊرون حملي بابت بيان کي تمام گهڻو ساراهيو ويو آهي. پر افسوس جو هن وقت تائين ڪنهن به سياسي، سماجي توڙي مذهبي جماعت طرفان آمريڪي ڊرون حملي تي ڪو خاص احتجاج رڪارڊ ناهي ڪرايو ويو، صرف نالي ماتر بيان جاري ڪيا ويا آهن. هن ڀيري تحريڪ انصاف سربراهه  عمران خان به ڊرون حملي تي خاموشي اختيار ڪري ويٺو آهي ۽ ڪو ڌرڻو يا احتجاج رڪارڊ ناهي ڪرايو آهي.

 آمريڪا به بلوچستان جي نوشڪي واري علائقي ۾ ڊرون حملي کانپوءِ به بيان جاري ڪيو آهي ته هو  ٻيهر به اهڙي ڪارروائي ڪري سگهي ٿو. آمريڪا جي اهڙي اعلان کانپوءِ  به اسان جي ملڪ جا حڪمران خاموش نظر اچي رهيا آهن، وزيراعظم نوازشريف ته پنهنجو علاج ڪرائڻ لاءِ لنڊن پهتل هو،  آرمي چيف جنرل راحيل شريف، وزيراعظم نوازشريف ۽ ٻين سياستدانن آمريڪا جي ڊرون حملن جي مذمت به ڪئي آهي پر آمريڪا خلاف اهڙو مطئمن جوڳو بيان سامهون نه اچي سگهيو آهي، جنهن مان لڳي ته آمريڪا ته ان جو ڪو اثر پوندو. هڪ طرف آمريڪا پاڪستاني فوج ۽ عوام جي ڏنل قربانين جي واکاڻ ڪري رهيو  آهي ته ٻي طرف وري بنا  اطلاع ڏيڻ يا اجازت کانسواءِ ملڪ سرحدن جي ڀڃڪڙي ڪندي ڊرون حملا ڪري رهيو آهي، جنهن  تي گڏيل قومن ۾ پنهنجو آواز اٿاري سگهجي ٿو پر هن وقت تائين ڪو اهڙو قدم نه کنيو ويو آهي ۽ ئي وري گڏيل قومن آمريڪي جي اهڙي ڏاڍ مڙسي جو نوٽيس ورتو آهي. هتان جون سياسي، سماجي تنظيمون به ڪو خاص احتجاج رڪارڊ ڪرائي ناهن سگهيون، جنهن سان عالمي سطح تي آمريڪا تي ڪو دٻاءُ  نٿو وجهي سگهجي، هاڻ جڏهن آرمي چيف جنرل راحيل شريف  پنهنجو واضع پيغام ڏنو آهي ۽ آمريڪي ڊرون حملن تي  ڳڻتي ظاهر ڪئي آهي، تنهن مان لڳي پيو ته شايد آمريڪا  مستقبل ۾ اهڙا حملا ڪرڻ کان پاسو ڪري، ڇاڪاڻ ته آرمي چيف جنرل راحيل شريف اسلام آباد مقرر آمريڪي سفير ڊيوڊ هيل سان ملاقات ڪري اهو واضع چيو آهي ته اهڙن ڊرون حملن سان پاڪ آمريڪا جي لاڳاپن سميت امن ڳالهيون به متاثر ٿي سگهن ٿيون. جيتوڻيڪ گذريل ڪيتري ئي عرصي کان اسان اهو  ڏسندس پيا  اچون ته آمريڪا  مختلف وقتن تي پاڪستان اندر ڊرون حملا ڪندو رهيو آهي پر ان باوجود هن وقت تائين ملڪ جي عوام توڙي حڪمرانن ڪا جدوجهد شروع ناهي ڪئي. هاڻ ڏسڻو  اهو  آهي ته ڇا پاڪستاني حڪمران ڊرون حملن کي ملڪي خودمختياري ۽ سلامتي  تي وار سمجهندي پنهنجو ڪيس کڻي  گڏيل قومن ويندا يا وري صرف بيانن کان ڪم وٺي  وقت گذاريو ويندو، جيڪڏهن هن ڀيري آمريڪي حملي جي مذمت سان گڏ ڪا حڪمت عملي نه جوڙي وئي ته مستقبل ۾ آمريڪا ٻيهر بنا اجازت جي اهڙيون ڪارروايون ڪندو، ڇاڪان ته اڳ ئي آمريڪي صدر بارڪ اوباما پنهنجي بيان ۾ چئي چڪو آهي ته دهشتگرد جتي به هوندا هو انهن خلاف ڪارروائي ڪندا ۽ کين ڪنهن کان به اجازت وٺڻ جي ضرورت نه آهي ۽ نه ڪنهن کي هو ان جو اطلاع ڏيندا. آمريڪي صدر بارڪ اوباما جي اهڙن بيانن کانپوءِ پاڪستان جي سول ۽ عسڪري قيادت کي هڪ پليٽ فارم تي گڏ ٿي آمريڪي ڊرون حملن بابت حڪمت عملي جوڙڻي پوندي ته جئين مستقبل ۾ آمريڪا کي ملڪي سرحدي جي ڀڃڪڙي ڪرڻ کان اڳ سئو بار سوچڻو پوي ۽ عالمي سطح تي ٻين ملڪن ڏانهن اهو پيغام وڃي ته جئين انهن کي به آمريڪا جيان ڪارروائي ڪرڻ جي همت نه ٿئي.

 sahibalisindhi@gmail.com

daily tameer e sindh newspaper, Sahib khan bhatti

Daily Awami Mahaz, Sahib khan bhatti article

Daily Pak karachi, Sahib khan bhatti article

Daily jeejal, Sahib khan bhatti article

Daily Jeejal, Sahib khan bhatti article

Daily waka, Sahib khan bhatti article

Daily Wafa e sindh, Sahib khan bhatti article

Daily Waka, Sahib khan bhatti article

Daily Sindh, Sahib khan bhatti article

Daily Sindh, Sahib khan bhatti article

Daily Sindh, Sahib khan bhatti article

Daily Wafa e sindh, Sahib khan bhatti article

Daily Appeal karachi, Sahib khan bhatti article

Daily Appeal karachi, Sahib khan bhatti article

Daily appeal karachi, Sahib khan bhatti article

Daily Awami Awaz, Sahib khan Bhatti article

daily tameer sindh news paper, Sahib khan Bhatti article

Daily Awami Mahaz, Sahib khan bhatti article

ملا منصور جو جعلي نادرا ڪارڊ ۽ اٿيل سوال

صاحب خان ڀٽي

طالبان سربراهه ملا  اختر منصور جي  مارجڻ وارين خبرن  حڪمرانن سان گڏ دنيا کي حيران ۽ پريشان ڪري ڇڏيو آهي، ڇاڪاڻ ته ملا منصور کي جنهن هنڌ نشانو بڻايو ويو اهو  پاڪستان جي حدن ۾ اچي ٿو، جيڪا بلوچستان سميت سڄي ملڪ لاءِ هڪ پريشاني واري ڳالهه  آهي، جيتوڻيڪ ڪافي عرصي کان ملڪ اندر طالبان جي موجودگي جون خبرون نشر ٿي رهيون هيون ۽ پاڪستان طرفان انهن خبرن جي  ترديد به ڪئي  وئي پر ان باوجود آمريڪا جي ڊرون حملن جو سلسلو  بند ٿي سگهيو، ڪيترن ئي هنڌن  تي آمريڪا طرفان ڊرون حملا به ڪيا ويا پر انهن  علائقن نه ميڊيا کي وڃڻ نه ڏنو ويو ۽ نه ئي انهن جا ڪي خاص فوٽيجز جاري ڪيا، هميشه آمريڪا طرفان اهي بيان جاري ڪيا ويا ته هنن ڊرون حملن دهشتگرد ماريا آهن، جنهن تي صرف پي ٽي آءِ سربراهه عمران خان ئي احتجاج ڪيو ۽ ڊورن حملن کي روڪرائڻ لاءِ  عملي طور احتجاج جو دڳ به ورتو ۽ حڪومت تي اهو دٻاءُ به وڌو ته اها گڏيل قومن آڏو ڊرون حملن خلاف آواز اٿاري، جنهن تي هن وقت تائين عمل ٿيندي نظر نه پيو اچي. آمريڪا طرفان جيڪي به پاڪستان اندر ڊرون حملا ڪيا ويا،انهن کي پاڪستان طرفان ملڪي سلامتي خلاف سمجهيو ويو ۽ ان خلاف بيان به جاري ڪيا ويا، جيتوڻيڪ آمريڪا اسامه بن لادن کان ويندي ملا منصور تائين جن به طالبان اڳواڻن کي ماريو آهي ان بابت اهو ئي چيو آهي ته اها آمريڪا جي وڏي ڪاميابي آهي ۽ ان سان آمريڪا ۽آمريڪي فوج کي  اڃا وڌيڪ تحفظ ملندو. آمريڪا جي اهڙن بيان سان نه ته هن وقت تائين افغانستان  ۾ امن اچي سگهيو آهي ۽ نه ئي وري  آمريڪا پنهنجي مشن ۾ ڪامياب ٿيندي نظر اچي رهيو آهي. هاڻ جڏهن آمريڪا طالبان جي نئين سربراهه ملا اختر منصور کي بلوچستان جي علائقي نوشڪي ۾ مارڻ جي دعويٰ ڪري رهيو آهي، تڏهن به  اهو لڳي پيو ته ان پٺياڻ  ضرور ڪي نه ڪي آمريڪا جا مقصد ضرور آهن، ڇاڪاڻ ته جنهن هنڌ ملا اختر منصور کي نشانو بڻايو ويو، اهو پاڪستاني حدن ۾ اچي ٿو، جنهن کي پاڪستان ملڪي سلامتي خلاف قرار ڏئي رهيو آهي ته ٻي طرف وري آمريڪا کي قانون موجب ڪارروائي ڪوٺي رهيو آهي. آمريڪي پرڏيهي وزارت طرفان به اها تصديق ڪئي وئي ته ملا منصور کي نشانو بڻائڻ بابت پاڪستان ۽ افغانستان حڪومت کي آگاهه ڪيو ويو هو، پر پاڪستان طرفان اهو بيان اچي رهيو آهي ته کين حملي کان 7 ڪلاڪن کان پوءِ آگاهه ڪيو ويو ته آمريڪي ڊرون ذريعي هڪ گاڏي کي نشانو بڻايو ويو جنهن ۾ ملا اختر منصور  ۽ سندس ساٿي سوار هئا. ملا منصور جي مارجڻ واري هنڌ کان سندس پاسپورٽ ۽ نادرا جو سڃاڻپ ڪارڊ به هٿ ڪيو ويو آهي، خبرون آهن ته مارجي ويل ڊرائيور محمد اعظم جي گاڏي ڪراچي ۾ محمد قاسم جي نالي سان رجسٽرڊ ٿيل آهي.  گاڏي 24 جولاءِ 2006ع ايڪسائيز کاتي ڪراچي ۾ رجسٽرڊ ڪئي هئي. آمريڪي ڊرون حملي ۾ مارجي ويل شخص ولي محمد جي سڃاڻپ ڪارڊ تي سندس عارضي ايڊريس به لکيل هئي.  جنهن جا فوٽيجز ميڊيا به ڏيکاريا ويا، جنهن بعد تمام گهڻا سوال کڙا ٿي ويا آهن. ڇاڪاڻ ته نادرا ۾ ڪجهه ڪرپٽ عملدار ڪجهه پئسن عيوض دهشتگردن کي سڃانپ ڪارڊ جاري ڪري رهيا آهن. جنهن جا انڪشاف ڪيترن ئي ٽي وي چينلن تي ٿيندا رهن ٿا.

 17 سيپٽمبر 2015 ۾ پشاور ۾ افغانين کي جعلي سڃاڻپ ڪارڊ ٺاهي ڏيڻ جي الزام هيٺ هڪ سياسي جماعت جي اڳواڻ کي عدالت مان گرفتار ڪيو ويو هو، پشاور جي عدالت  پاران سياسي جماعت جي اڳواڻ جا ضمانت نه ٿيڻ جوڳا گرفتاري وارنٽ به جاري ڪيا هئا، ان کان اڳ نادران جي 8 ملازمن کي جعلي ڪارڊ ٺاهي ڏيڻ جي الزام ۾ گرفتار به ڪيو ويو هو. سنڌ ۾ به گذريل ڪيتري عرصي کان سياسي، سماجي ۽ قومپرست ڌريون دانهون ڪري رهيون هيون پر  حڪومت ٻڌڻ لاءِ تيار ئي نه هئي.  افسوس جهڙي ڳالهه آهي ته نادرا عملدار ڪجهه ڏوڪڙن عيوض دهشتگردن کي سڃاڻپ ڪارڊ ٺاهي ڏيڻ ۾ رڌل نظر اچي رهيا آهن. سنڌ ۾ جڏهن به ڌارين جي لوڌ خلاف احتجاج ٿيا ته انهن تي لٺيون ۽ شيلنگ ڪئي وئي پر انهن جي مطالبي تي ڪنهن  نه مڃيو، هاڻ جڏهن  پاڪستاني سياستدان به اهي بيان ڏئي رهيا آهن ته ڪجهه ڪاريون رڍون نادرا ۾ ڀرتي ٿيل آهن، جيڪي دهشتگردن کي سڃاڻپ ڪارڊ ٺاهي ڏيڻ ۾ ملوث آهن.  هونءَ ته سنڌ ۾ ڌارين جي لوڌ کي ڀرڻ لاءِ سنڌ دشمن عنصر ته سرگرم هئا پر اها خبر نه هئي ته  نادرا ۾ سنڌ دشمن عنصر ڀرتي ٿيل هوندا جيڪي سنڌ جي امن امان لاءِ وڏو خطرو پيدا ڪندا، ڇاڪاڻ ته سنڌ ۾ ڪيترن ئي افغانين، برمين، ڀارتي شهرين  ۽ اوورسيز پاڪستانين  ڄاڻائي سڃاڻپ ڪارڊ ٺاهي ڏنا ويا آهن، جنهن بابت هن وقت جاچ ناهي ٿي سگهي،  سنڌ ۾ جيڪي نادرا آفيسون قائم آهن، انهن مان شهري علائقن ۾ جيڪي به نادرا آفيسون آهن، خاص طور ڪراچي، حيدرآباد ۽ سکر ۾ جيڪي به نادرا آفيسون آهن، انهن ۾ غير سنڌي  آفيسرن سان گڏ ڪجهه سنڌي آفيسر به ڪجهه هزار روپين جي لالچ ۾ ڌارين کي ڪارڊ ٺهرائي ڏئي رهيا آهن، جن  خلاف  به مختلف وقتن ۾ احتجاج ٿي رهيو آهي پر انهن خلاف ڪابه ڪارروائي ناهي ڪئي وئي. مون کي ياد  آهي ته جڏهن مان پنهنجو سڃاڻپ ڪارڊ ٺهرائڻ ويو هيس ته منهنجو ٻه ڀيرا ڪارڊ رجيڪٽ ٿي آيو آهي جنهن بابت مون کي ٽيڪنيڪل فالٽ ٻڌايو ويو هو، جنهن کي درست ڪرائڻ بعد وڃي مون کي ڪارڊ ٺهي مليو هو پر  هتي جيڪي به افغانستان يا ڪنهن ٻئي ملڪ مان مهاجر اچي ترسيا آ هن انهن کي سڃاڻپ ڪارڊ هتان جي ڌرتي ڌڻين کان به اڳ ڏنا پيا وڃن، جنهن مان صاف ظاهر آهي ته   نادرا ۾ ڪرپٽ ماڻهو ويٺل آهن،

نادرا مڪمل طور ناڪام ٿي چڪو آهي، جنهن سبب هاڻ دهشتگردن جي ڪارڊن جا انڪشاف ٿي رهيا آهن.  ملا اختر منصور جو ڪارڊ نادرا جو نڪتو آهي ۽ سندس پاسپورٽ به پاڪستاني آهي،  ٻڌڻ ۾ آيو آهي ته ملا اختر 25 اپريل 2016 ۾   پاڪستان کان ايران ويو هو.  21 ،ي 2016ع  ملا اختر منصور  پاڪستان واپس آيو هو ۽ هن ايران اچڻ وڃڻ لاءِ تفتان سرحم جو استعمال ڪيو هو، ميڊيا تي اهي به خبرون آهن ته ملا اختر منصور ان کان اڳ به ايران وڃي چڪو آهي.  ان کان اڳ ملا منصور 18 فيبروري 2016ع تي به ايران ويو هو. پاسپورٽ موجب ملا اختر منصور 10 مارچ 2016ع ۾ واپس پاڪستان آيو هو. پاسپورٽ ٽريول هسٽري موجب ملا اختر منصور گهٽ ۾ گهٽ 10 ڀيرا پاڪستان کان ٻاهر سفر ڪيو  ۽ ڪراچي ايئرپورٽ کان 10 ڀيرا ٻاهر ملڪن ڏانهن به ويو.  06 آگسٽ 2015ع  نادرا  جي ملازمن   فهرست جاري ڪئي وئي هئي جن بابت چيو ويو هو ته اهي سمورا  نادرا  ملازم جعلي ڪارڊ ٺهرائي ڏيڻ ۾ ملوث آهن، پر انهن خلاف ڪارروائي نه ٿي سگهي، اهڙي فهرست ملڻ بعد  پڻ اسان جي سيڪيورٽي ادارن تي به ڪيترائي سوال  کڙا ٿي وڃن ٿا ته ڇاڪاڻ ته  اها فهرست جنهن به اداري پاڪستان کي ڏني اهو وڏو سوال ناهي پر  وڏو سوال اهو  آهي ته   اهڙي فهرست ملڻ باوجود به انهن  نادارا آفيسرن خلاف ڪارروائي نه ٿي سگهي، ميڊيا تي اهي به خبرون ٻڌڻ  ۾ آيو آهن ته  نادرا ۾ پرڏيهي ماڻهن کي به ڀرتي  ڪيو ويو آهي، جنهن سبب دهشتگرد  کي به سڃاڻپ ڪارڊ ٺاهي ڏنا پيا وڃن.  تنهن لاءِ ضروري آهي ته وفاقي سرڪار کي اهڙي حساس معاملي جي فوري جاچ ڪرائڻ گهرجي  نه ته اڃا به وڌيڪ  دهشتگرد پاڪستاني پاسپورٽ  ذريعي پرڏيهه سفر ڪندا رهندا. 10 آگسٽ 2015ع ۾ هڪ ٽي وي چينل تي خبر  نشر ٿي هئي ته ڪجهه نادرا ملازم  مختلف خاندانن جي  (ب) فارم  ميمبر شامل ڪري رهيا آهن جن کي ڪا به خبر نه آهي. ڇاڪاڻ ته اهڙا ب  فارم تيار ڪيا ويا آهن جن  ۾ مختلف خاندانن ۾ دهشتگردن کي  فيملي ميمبر طور ڏيکاريو ويو آهي،  ان باوجود اهڙين خبرن  جو ڪو به نوٽيس نه ورتو ويو. جئين سنڌ ۾ گذريل ڪيتري ئي عرصي کان سنڌ احتجاج ڪري رهيا آهن نادرا  ڌارين کي سڃاڻپ ڪارڊ ٺاهي ڏئي رهي آهي، جنهن تي سنڌ جي وڏي وزير سميت سموري  قيادت خاموشي اختيار ڪري ويٺي آهي. جنهن لاءِ وفاقي سرڪار توڙي قانون لاڳو ڪندڙ ادارن کي نادرا ۾ هڪ وڏو آپريشن ڪرڻو پوندو ته جئين انهن ڪارين رڍن کي وائکو ڪيو وڃي جيڪي ڌارين سان گڏ دهشتگردن کي پاڪستان جا سڃاڻپ ڪارڊ ۽ پاسپورٽ جاري ڪري رهيا آهن.  جيڪڏهن انهن خلاف هن وقت به ڪارروائي نه ٿي ته پوءِ اڃا وڌيڪ دهشتگردن ۽  ڌارين وٽ پاڪستاني سڃاڻپ ڪارڊ اچي ويندا جيڪي عالمي سطح تي ملڪ جي بدنامي جو سبب بڻبا.ان لاءِ ضروري آهي ته نادارا ۾ هن وقت  جيڪي به ڪارڊ جاري ڪيا ويا آهن، انهن جي چڱي ريت جاچ ڪئي وڃي، خاص طور تي سنڌ ۾ جيڪي به افغان مهاجرن کي ڪارڊ  جاري ڪيا ويا آهن انهن   ڪارڊن کي ضبط ڪري  افغان مهاجرن کي واپس  ڏيهه اماڻيو وڃي ته جئين ملڪ اندر امن امان جي صورتحال قائم ٿي سگهي.

sahibalisindhi@gmail.com

Daily Awami Mahaz, Sahib khan bhatti article

ملا منصور جي مارجڻ بعد طالبان ڳالهين جو مستقبل

صاحب خان ڀٽي

طالبان سان ڊگهي ويڙهه کانپوءِ ڪجهه سال اڳ آمريڪا کي ڳالهين جو خيال آيو هو ۽ امن امان قائم ڪرڻ لاءِ طالبان سان ڳالهيون ڪرڻ لاءِ قدم به اڳتي وڌايو هو، ان ۾ پاڪستان به پنهنجو ڀرپور ڪردار ادا ڪيو. ايتري قدر جو پاڪستان افغان حڪومت ۽ طالبان وچ ۾ ڳالهيون ڪرائڻ لاءِ اسلام آباد ۾ هڪ اجلاس به ڪوٺايو ويو. جنهن ۾ افغان حڪومت جي عملدارن ۽ طالبان جي اهم اڳواڻن  شرڪت ڪئي هئي.  جنهن بابت  اڳڪٿي ڪئي  وئي هئي ته طالبان ۽ افغان حڪومت وچ ۾ ڳالهيون ڪامياب ٿيڻ بعد خطي ۾ امن امان جي صورتحال قائم ٿي ويندي، پر اهو هن وقت تائين ممڪن ناهي ٿي سگهيو. هڪ طرف افغان حڪومت ۽ طالبان سان ڳالهين وارو عمل جاري هو ته ٻي طرف وري آمريڪا طالبان جي ٺڪاڻن تي حملو  به ڪري رهيو هو، جنهن سبب ڳالهين ۾ رڪاوٽون پڻ پيش اچي رهيون هيون، آمريڪا طرفان  به هر روز اهي بيان اچي رهيا هئا ته اهڙين ڪاررواين سان طالبان ڳالهيون متاثر نه ٿينديون.

اپريل 2014ع ۾ قومي اسيمبلي کي وفاقي گهرو وزارت آگاهي ڏني هئي ته طالبان سان ڳالهيون آئين  جي دائري ۾ ٿي رهيون آهن. گهرو وزارت اهو به ٻڌايو هو ته طلبان شوريٰ سان سڌي ريت ملاقات کانپوءِ  امن ڳالهين ۾ اڳڀرائي ٿي هئي. آمريڪا به پاڪستان جي اهڙي ڪردار کي تمام گهڻو ساراهيو هو، جولاءِ 2015 ع ۾ به افعانستان جي نائب پرڏيهي وزير خليل حڪم ڪرزئي چيو هو ته پاڪستان ۾ طالبان سان ٿيندڙ ڳالهيون  ڪامياب ٿيڻ وڃي رهيون آهن،  جنهن ۾ هن وقت تائين  ڪا به اڳڀرائي نظر نه اچي رهي آهي. افغانستان ۾ هن وقت حالتون جئين جو تئين برقرار آهن. افغان حڪومت ۽ طالبان وچ ۾ هن وقت به ڇڪتاڻ برقرار آهي.  جيتوڻيڪ ڏيهي توڙي پرڏيهي ميڊيا ۾ اهي خبرون گردش ڪري رهيون آهن ته  افغانستان ۾ طالبان هڪ دفعو ٻيهر داعش سان ملي پنهنجا قدم ڄمائڻ ۾ رڌل نظر اچي رهيو آهي، هڪ طرف اتحادي فوج افعانستان طالبان خلاف ڪارروايون ڪري رهي آهي ته ٻي طرف وري پاڪستان کان به حقاني نيٽ ورڪ خلاف ڪارروائي جو مطالبو ڪيو پيو وڃي. جنهن جي ڪري آمريڪي ڪانگرييس  ايف 16 جهاز پاڪستان کي وڪرو ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو آهي ۽ پاڪستان جي فوجي امداد به روڪي وئي آهي. آمريڪا پاڪستان کي ايف 16 جهاز ڏيڻ ۽ فوجي امداد جاري ڪرڻ لاءِ ڪجهه شرط به رکيا آهن. جنهن ۾ حقاني نيٽ ورڪ خلاف ڪارروائي به شامل آهي.

جيتوڻيڪ پرڏيهي سيڪريٽري اعتزاز چوڌري آمريڪا جي شرطن کي مڃڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو آهي پر ان باوجود پاڪستان جي اها ئي ڪوشش آهي ته ڪهڙي به ريت ايف 16 جهاز خريد ڪيا  وڃن،  ڇاڪاڻ ته دهشتگردي خلاف جنگ ۾ ايف 16 جهازن جي تمام گهڻي ضرورت آهي، جنهن سبب پاڪستان به ايف 16 جهاز خريدڻ ڪرڻ  جتن ڪري رهيو آهي.  جڏهن آمريڪا پاڪستان  کي  ايف 16 جهاز  ڏيڻ جو اعلان ڪيو هو ته ان وقت آمريڪا ۾ موجود ڀارت جي حمايت ڪرڻ وارن ڪجهه سياستدانن  پاڪستان کي جهاز ڏيڻ  جي مخالت ڪئي هئي، ايتري قدر جو ڪجهه ڀارت جي وزيرن پاڪستان جي فوجي امداد به ختم ڪرڻ  جي لاءِ ننهن چوٽي جو زور لڳايو هو، هاڻ جڏهن آمريڪا پاڪستان جي فوجي امداد ۽ ايف 16 جهاز ڏيڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو آهي، تنهن مان لڳي پيو ته ڀارت پنهنجي سازشن ۾ ڪامياب ٿي ويو آهي. ڇاڪاڻ ته ڀارت جا ڪيترائي سياستدان  پاڪستان کي آمريڪا طرفان ايف 16 جهاز ڏيڻ واري اعلان تي ناراض هئا. هاڻ جڏهن آمريڪا ايف 16 جهاز ڏيڻ لاءِ جيڪي به شرط رکيا آهن، ان کي پاڪستان مڃڻ  کان  انڪار ڪري ڇڏيو آهي. پاڪستان طرفان اهو واضع ڪيو ويو آهي ته  ايف 16 جهازن  جي فراهمي جو  شڪيل آفريدي واري معاملي سان ڪو به تعلق  نه آهي  ۽ ان حوالي سان ڪنهن به قسم جا شرط تسليم نه ڪيا ويندا. اهو معاملو اڃا هلندڙ هو ته گذريل ٻن ٽن ڏينهن کان ڏيهي توڙي پرڏيهي ميڊيا تي آمريڪي ڊرون حملي ۾ طالبان جي نئين سربراهه ملا  اختر منصور جي مارجڻ جا اطلاع جون خبرون نشر ٿي رهيون هيون، جنهن جي تصديق نه پئي ڪئي وڃي پر اوچتو آمريڪا پاڪستان ۽ افغان جي سرحدي علائقي ويجهو هڪ گاڏي تي ڊرون حملي جي تصديق ڪئي.

پينٽاگون طرفان بيان به جاري ڪيو ويو ته جنهن گاڏي کي آمريڪي ڊرون نشانو بڻايو ان ۾ طالبان جو نئون سربراهه ملا اختر منصور به سوار  هو، پينٽاگون طرفان جاري ڪيل بيان ۾ اهو به چيو ويو ته حملي ۾ طالبان جا ٻيا اهم اڳواڻ  به مارجي ويا آهن. آمريڪي پرڏيهي وزير جان ڪيري به پنهنجي بيان ۾  چيو  ته طالبان ڪمانڊر تي حملي بابت پاڪستان ۽ افغانستان جي قيات کي اڳواٽ آگاهي ڏني وئي هئي.  پينٽاگون  جي تصديق کان پوءِ افغان صدر  اشرف غني به آمريڪي  ڊرون  حملي ۾ طالبان سربراهه ملا اختر منصور جي مارجڻ جي تصديق ڪئي.  جڏهن ته نوازشريف  ملا  اختر منصور جي مارجڻ جي تصديق ڪرڻ  انڪار ڪندي چيوته  آمريڪي ڪمانڊر جنرل راحيل شريف کي آگاهه ڪيو هو، جنهن بعد هن کيس ان هوائي حملي بابت ٻڌايو. وزيراعظم جي بيان مان  اهو صاف ظاهر هو ته  ملا منصور واري معاملي تي پاڪستان  خاموشي اختيار ڪرڻ چاهي ٿو. جڏهن ته پرڏيهي ميڊيا تي اهي خبرون  آهن ته ملا منصور کي بلوچستان جي هڪ علائقي ۾ نشانو بڻايو ويو. جنهن جي پڻ هن وقت تائين تصديق ناهي ڪئي وئي. ملا اختر منصور 1968ع ۾ افغانستان جي صوبي قندهار ۾ پيدا ٿيو هو،  23 اپريل 2013 ۾ ملا عمر جي وفات کانپوءِ طالبان شوريٰ جي ميمبرن  ملا منصور کي طالبان جو نئون سربراهه چونڊيو هو. آمريڪا نيٽو سان ويڙهه دوران کيس مختلف علائقن ۾ روپوش به ٿيڻو پيو.  ملا منصور افغانستان ۾ ڪيترن ئي ڪاررواين ۾ پڻ ملوث رهيو آهي، ملا عمر جي وفات بعد کيس نئون سربراهه چونڊيو ويو هو، جڏهن ملا منصور طالبان جو نئون سربراهه  چونڊيو ويو ته آمريڪا سندس خلاف ڪارروايون به تيز ڪري ڇڏيون هيون، تنهن باوجود آمريڪا کي ايتري ڪاميابي نه ملي سگهي هئي، جيتوڻيڪ آمريڪي ۽ اتحادي فوج طالبان خلاف ڪارروايون جاري رکندي پئي اچي. پر هن وقت تائين کين ايتري ڪاميابي ناهي ملي سگهي. ايتري قدر جو آمريڪا پاڪستان جي سرحدن جي ڀڃڪڙي ڪندي خيبرپختونخواهه ۾ به ڊرون حملا ڪيا، جنهن تي پاڪستان مختلف وقتن ۾ پنهنجو احتجاج به رڪارڊ ڪرائندو پيو اچي، پر هن وقت تائين ان ۾ ڪا گهٽتائي نه اچي سگهي آهي، ڊرون حملن خلاف تحريڪ انصاف سربراهه عمران خان به  ماضي ۾ احتجاج ڪري چڪو آهي ۽ ڌرڻا به هنيا هئا جنهن تي  کيس مقبوليت به ملي هئي.

آمريڪا ٻه ٽي ڏينهن اڳ پاڪ افغان سرحدي علائقي ۾ هوائي حملو ڪيو، جنهن ۾ ملا  اختر منصور جي مارجڻ جي تصديق به ڪئي وئي. آمريڪا طرفان اهو  بيان به جاري ڪيو ويو ته ملا منصور جي مارجڻ بعد آمريڪي ۽ نيٽو فوج کي تحفظ ملندو. ماضي ۾ به اساما بن لادن کي پاڪستان ۾ مارڻ جي دعويٰ ڪئي وئي هئي ۽ هاڻ به ملا اختر منصور کي پاڪستان اندر مارڻ جي دعويٰ ڪئي وئي آهي. جنهن بعد لڳي پيو ته پاڪستان اندر هڪ دفعو ٻيهر حالتون  خراب ٿي وڃي رهيون آهن، ڇاڪاڻ ته دهشتگردي خلاف جنگ لاءِ پاڪستان جي فوجي  امداد به روڪي وئي آهي ته ٻي طرف وري پاڪستان کي ايف 16 جهاز ڏيڻ  کان انڪار ڪيو ويو آهي،  جيڪي جهاز دهشتگردي خلاف جنگ ۾ استعمال ٿيڻا هئا اهي آمريڪا پڻ ڏيڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو آهي. ماضي ۾ به  افغان حڪومت ۽ طالبان  وچ ۾ ڳالهيون ڪرڻ جون  ڪوششون ڪيون ويون هيون پر هاڻ ملا منصور جي مارجڻ کانپوءِ لڳي پيو ته ڳالهيون ممڪن نه ٿي سگهنديون ۽ پاڪستان جي ڪيل ٽياڪڙي واريون ڪوششون به پاڻي ۾ هليون وينديون.  جيتوڻيڪ ملا منصور  جي پاڪستان طرفان هن وقت تائين تصديق ناهي ڪئي وئي پر ان باوجود پاڪستان توڙي خطي  تي ملا منصور جي مارجڻ جا ڪهڙا اثر پون ٿا، ان بابت چوڻ وقت کان اڳ هوندو. جيتوڻيڪ پاڪستان ۾ دهشتگردن خلاف ضرب عضب آپريشن  هلي رهيو آهي ۽ دهشتگردي ۾ گهٽتائي به آئي آهي پر ان باوجود دهشتگرد ملڪ اندر ڪارروايون ڪري رهيا آهن، جنهن لاءِ ضروري آهي دهشتگردن خلاف اڃا وڌيڪ ڪارروايون ڪيون وڃن ته جئين  دهشتگردي جو خاتمو آندو وڃي.

Sahibalisindhi@gmail.com

daily tameer e sindh newspaper, Sahib khan bhatti article

Daily Tameer-e-sindh, Sahib khan bhatti article

Daily Tameer-e-sindh, Sahib khan bhatti article

نوشهروفيروز ۾ تذليل جو نشانو بڻيل ڀائرن کي انصاف ملندو...؟؟

صاحب خان ڀٽي

سنڌ ۾ وڏيرا شاهي نظام ڪافي عرصي کان هلي رهيو آهي، هتان جا وڏيرا، جاگيردار ۽ بااثر ايڏا ته طاقتور آهن جو حڪومت به سندن وار ونگو نٿي ڪري سگهي، جنهن جي ڪري اهي پنهنجيون من مستيون ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي وڃن ٿا، روزاني سنڌ جي ڪنهن نه ڪنهن ڪنڊ ڪڙڇ مان اهڙا واقعا ٿيندا رهندا آهن،  جن کي ٻڌڻ سان انسانيت جو ڪنڌ ئي جهڪي ويندو آهي. هونءَ ته وڏيرن جي ڪلورن جي سڀني  کي چڱي ريت ڄاڻ آهي پر هن جديد ٽيڪنالوجي دور ۾ اڄ به ڪيترائي اهڙا وڏيرا آهن جيڪي پڙهيل لکيل هجڻ باوجود جاهل آهن، جن جي ذهنن تي پئسي ۽ طاقت جو نشو هوندو آهي، جيڪي  غلط ۽ صحيح کي ناهن سمجهي سگهندا، جنهن سبب روزاني ڪٿان نه ڪٿان هن صوفين جي ڌرتي ۾ انسانيت جو ڪنڌ جهڪائينڊڙ واقعا پيش ٿيندا رهندا آهن. اهڙو واقعو  ڪجهه ڏينهن اڳ نوشهروفيروز ۾ به پيش آيو، جتي هڪ بااثر وڏيري ٻن پورهيتن سهيل ۽ اياز ميمڻ کي  تذليل جو نشانو بڻايو، جنهن جي ويڊيو پڻ منظر عام تي آئي آهي،  جنهن بابت چيو پيو وڃي ته اهو واقعو ڊسمبر 2015 پيش آيو هو، جنهن جي ويڊيو هاڻ منظر عام تي آئي آهي. ان ويڊيو ۾ وڏيري محمد بخش مبيجي  سميت سوين ماڻهن جي موجودگيءَ ۾ ٻه پورهيت ڀائر اياز ۽  سهيل ميمڻ جي وات ۾ پادر وجهي وڏيري کان پيرين پئي معافي وٺندي ڏيکاريو ويو آهي. اها وڊيو جئين ميڊيا تي نشر ٿي ته هر  طرف کان ان وڏيري خلاف ڪارروائي جو مطالبو ڪيو ويو، جنهن بعد جو وڏي وزير سيد قائم علي شاهه، انساني حقن بابت صلاحڪار ناديه گبول ۽ آءِ جي سنڌ اي ڊي خواجا به واقعي جو نوٽيس ورتو هو. وڏي و زير سيد قائم علي شاهه طرفان  به نوشهروفيروز واقعي جي جوابدارن کي انصاف جي ڪٽهڙي ۾ آڻڻ جي هدايت جاري ڪئي وئي هئي ۽ وڏيري خلاف ڪارروائي جو حڪم به ڏنو هو،  جنهن بعد ان بااثر وڏيري کي حراست ۾ به ورتو ويو، هاڻ اهو ڪيس عدالت  ۾ هلي رهيو آهي، ۽ تذليل جو نشانو بڻيل ٻنهي ڀائرن جا بيان به قلمبند ڪيا ويا آهن. جنهن مان اهي اميدون ڪيون پيون وڃن ته شايد ٻنهي پورهيتن کي انصاف ملي  سگهندو.  ٻڌڻ ۾ آيو آهي ته بااثر وڏيرو محمد بخش مبيجو  به پنهنجا اثر رسوخ هلائي رهيو آهي، جنهن مان لڳي پيو ته هاڻ انهن ٻنهي ڀائرن لاءِ   نوشهرفيروز جي ڌرتي تنگ ڪئي ويندي.  نوشهروفيروز واقعو ڪو پهريون  واقعو نه آهي، 

ڊسمبر 2012ع ۾ سوڀيديري لڳ ڳوٺ نهال مشوري ۾ به هڪ بااثر وڏيري  پورهيت ميهر حسين ۽ سندس پٽ اشرف مشوري کي وڻ سان ٻڌي ڇڏيو هو. جنهن بعد سندن  مٿو، مڇون، ڀرون ۽ ڏاڙهي ڪوڙي کين تذليل جو نشانو بڻايو هو، جن پريس ڪلب تي اچي پنهنجو  احتجاج رڪارڊ ڪرايو هو، جن جو چوڻ هو ته بااثر وڏيري الطاف مشوري سندس ڌيءَ کي سلميٰ مشوري کي اغوا ڪري ويو، جنهن جي هنن پٽيشن به عدالت ۾ داخل ڪرائي هئي، جنهن تان هٿ کڻڻ لاءِ بااثر وڏيرو کين ڌمڪيون ڏئي رهيو هو. هنن ميڊيا کي اهو به بيان ڏنو هو ته ان بااثر وڏيري حڪم نه مڃڻ تان کين تذليل جو نشانو بڻايو، جيڪڏهن ڏٺو وڃي ته اڄ تائين انهن کي انصاف ناهي ملي سگهيو. جنهن مان صاف ظاهر آهي ته هن وقت به ظلم ۽ جبر هن صوفين ڌرتي جو مقدر بڻيل آهي. سياڻن به سچ چيو آهي ته جيستائين ظلم ۽  جبر سهڻ  وارا سامهون نه ٿيندا تيسين اهي ظالم پنهنجو ظلم جاري رکندا، سکر ۾ به ڪجهه عرصو خانپور جي ڳوٺ سردار ڳڙهه جي رهواسڻ مسمات الهه بچائي کوکر کي به هڪ بااثر   شخص وار ڪٽي تذليل ڪئي وئي هئي،  جنهن پڻ انصاف لاءِ سکر پريس ڪلب آڏو احتجاج ڪيو هو.  اهڙائي ٻيا به ڪيترائي واقعا هن صوفين جي ڌرتي تي  ٿي چڪا آهن  جن مان  شايد ڪنهن هڪ ئي کي انصاف ملي سگهيو هجي. ماضي ۾ وڏيرا  ڪارو ڪاري جا الزام هڻي ماڻهن کي تذليل جو نشانو بڻائيندا هئا، سنڌ جي ڪيترن ئي شهرن ۾ ته بااثر وڏيرن غريب ڳوٺاڻن تي ڪتن جي بچ به ڪرائي، جن جون به خبر اخبارن جون زينت بڻجنديون رهيون آهن پر افسوس جو هتان جون انساني حقن واريون تنظيمون خاموش تماشائي بڻيل آهن، جنهن سبب هن وقت تائين هڪ به تذليل جو نشانو بڻيل متاثر کي انصاف نه ملي سگهيو آهي.  وڏيرن جا ڪرتوت  صرف تذليل وارن واقعن ته ختم نه ٿا ٿين  ڇاڪاڻ ته ڪيترائي اهڙا جاهل وڏيرا آهن، جيڪي ناهن چاهيندا ته ڳوٺ جا معصوم ٻار پڙهي سگهن جنهن جي ڪري اهي  سرڪار طرفان کولرايل اسڪولن کي  مينهن جي واڙن  ۾ تبديل ڪري ڇڏيندا آهن  يا وري پنهنجو اوطاقون بڻائي ڇڏيندا  آهن ته جئين غريب جا ٻار پڙهي نه سگهن. ڇاڪاڻ  ڪاڻ ته انهن کي اهو ڊپ هوندو آهي ته متان ڪنهن غريب جو ٻار پڙهي پئي ۽ ساڻن مقابلو ڪري سگهي.

ماڻهو مارڻ، غريبن جي زمينن تي قبضو ڪرڻ ۽ تذليل جو نشانو بڻائڻ ته وڏيرن جي معمول وارو ڪم آهي، ڇاڪاڻ ته قانون انهن جي هٿ ۾ هوندو آهي، قانون  جي  حفاظت ڪندڙ قانون بدران انهن وڏيرن جي چمچاگيري ۾  رڌل نظر ايندو آهي، جنهن سبب غريب ماڻهو کي انصاف ناهي ملي سگهندو. جنهن ڏينهن کان اليڪٽرانڪ ميڊيا ۽ پرنٽ ميڊيا تي وڏيرن جا ڪلور پڌرا ٿيڻ لڳا آهن، تنهن ڏينهن کان انهن بااثر وڏيرن سياسي، سماجي تنظيمن جو سهارو ورتو آهي، ڪجهه وڏيرا سنڌي ٽوپي ۽ اجرڪ اوڍي وڃي ايوانن ۾ ويٺا آهن، جيڪي پڻ پنهنجي تڪ جي ماڻهن کي غلام سمجهندا  آهن.  ڪجهه وڏيرن کي ته شڪار جو به شوق هوندو آهي ۽ اهي وڏيرا جانورن سان گڏ انسانن جو شڪار ڪندا آهن، جيڪي ڌاڙيلن کي به پالي رکندا آهن ۽ قانون کي پنهنجي  کيسي ۾ رکڻ انهن جو شيوو هوندو آهي. ماڻهن کي مارڻ انهن جي لاءِ ڪا وڏي ڳالهه نه هوندي آهي، ان جو ثبوت دادو  مان به ملي سگهي ٿو، هونءَ ته دادو ۾ ڪيترائي واقعا پيش اچي چڪا آهن  پر ٿاڻي اندر  هڪ وڏيرو داخل هڪ اهلڪار کي گوليون هڻي قتل ڪري ٿو ۽ ان جي ويڊيو سمورا چينل به ڏيکارين ٿا پر پوءِ ان وڏيري  خلاف  تسلي جوڳي ڪارروائي نه ٿي سگهي، ڇاڪاڻ ته  اهو ناظم  هو ۽ بااثر هو. ڪن جاهل وڏيرن کي ته  ماڻهن تي ڪتن جي بچ ڪرائڻ به پسند هوندو آهي، جيڪي ماڻهو کي  ڪتن کان بڇ ڪرائي تذليل جو نشانو بنائيندا آهن، انهن وڏيرن جون شڪلون به ڏسڻ وٽان هونديون آهن، ٿلها ٻوٿ ۽ ڪارا چهرا پري  کان صاف ظاهر نظر ايندا آهن.

نوشهري فيروز واقعي به جيڪڏهن  سياسي، سماجي تنظيم نوٽيس نه ورتو ۽ ان بااثر وڏيري کي سزا نه ملي سگهي  ته پوءِ شايد سنڌ جي تاريخ ۾ ڪنهن به ظالم وڏيري  جي ظلم کان نجات ملي سگهندي، ڇاڪاڻ ته هي وقت سڀني کي گڏجي جدوجهد ڪري نوشهروفيروز جي ٻن سڳن ڀائرن کي تذليل جو نشانو بڻائندڙ کي سزا  ڏياري وڃي ته جئين مستقبل ۾ ڪنهن  پڙهيل لکيل جاهيل وڏيرن جو ڪو انسان  نشانو بڻجي سگهجي. سمورن سياسي، سماجي تنظيمن توڙي انساني حقن وارن تنظيمن کي به اڳتي اچي اهڙن بااثرن وڏيرن کي بي نقاب ڪرڻ ۽ انهن خلاف ڪارروائي ڪرڻ لاءِ   پنهنجو ڪردار ادا ڪڻو پوندو  ته جئين نوشهروفيروز جو واقعو پيش نه اچي سگهي. ڇاڪاڻ ته اهڙن واقعن سان سڄي معاشري ۾  احساسي محرومي پيدا ٿي رهيون ۽ هر هڪ شخص جو قانون تان ويساهه ختم ٿيندو پيو وڃي،   جيڪڏهن نوشهروفيروز واقعي جي ٻنهي  پورهيت ڀائرن کي انصاف ڏيارڻ لاءِ ايم ڪيو ايم  آواز اٿاري سگهي ٿي ته پوءِ سنڌ جي سياسي، سماجي ۽ مذهبي  جماعتن کي به اڳتي اچڻ گهرجي ته جيئين ڪو ٻيو جاهل وڏيرو محمد بخش مبيجو   جو انسانيت جو ڪنڌ جهڪائيندڙ  قدم کڻڻ جي جرئت نه ڪري.

sahibalisindhi@gmail.com