مفاهمت وارو دڳ ۽ جمهوريت جي مضبوطي وارو سوال

صاحب خان ڀٽي

آخرڪار اڳوڻي وزيراعظم نوازشريف عدالتن کي منهن ڏيندي ڏيندي پنهنجا هٿيار  ڦٽا ڪري ڇڏيا آهن، اڳوڻي وزيراعظم نوازشريف  چيو آهي ته هو جمهوريت خاطر هر اداري سان ڳالهائڻ لاءِ تيار آهي ۽ اهو ان وقت بيان سامهون آيو آهي، جڏهن احتساب عدالت ۾ نيب جي ريفرنسز  آخري مرحلي ۾آهن ۽  انهن سمورن ڪيسن ۾  شريف ڪٽنب  خلاف سخت ڪارروائي ٿيڻ جا  به  چٽا امڪان آهن ۽ ملڪ ۾ اهي خبرون گردش ڪري رهيون آهن ته اڳوڻي وزيراعظم نوازشريف کي گرفتار به ڪري سگهجي ٿو ته جيئن ته نوازشريف جو ماضي ڪنهن کان وسرو نه آهي ۽ اڳوڻو صدر آصف علي زرداري چيو ته هو ڪنهن جي چوڻ تي ادارن سان نه ڦٽائيندو، هن اهو اُن ڪري چيو هو ته کيس خدشو هو متان نوازشريف وري ادارن سان ٺاهه ڪري ويهي رهي،

جيڪڏهن ڏٺو وڃي ته پاناما کان شروع ٿيل نوازشريف خلاف ڪارروائي اڄ تائين جاري آهي، جن ۾ گهٽتائي ڏسندي نظر نه اچي رهي آهي، اهو رڳو ان ڪري ٿي رهيو آهي جو هو اڳوڻي آمر پرويز مشرف خلاف ڳالهائي رهيو آهي ۽ان کي غدار چئي رهيو آهي، اهو صرف ان ڪري نواز شريف چئي رهيو آهي جو مشرف جيڪي ساڻس ورتاءُ ڪيو هو هو ان جو ورتاءُ جو بدلو وٺڻ پئي چاهيو پر نوازشريف ان ڄار ۾ پاڻ ئي ڦسي ويو، هونئن ته هن ملڪ ۾ اليڪٽرانڪ، پرنٽ ميڊيا ۽ سگهاري طاقتن کي ان وقت ئي ڪرپشن نظر ايندي آهي، جڏهن جمهوريت هوندي آهي، باقي رهي ڳالهه آمريت جي ته ان وقت سمورا ادارا ڪرپشن کان پاڪ هوندا آهن ۽ انهن تي ڪير آڱر کڻڻ جي به همت نه ڪندو آهي، اهي ساڳيا ئي اڳواڻ هوندا آهن، جيڪي آمريت سان به گڏ هوندا آهن ته جمهوريت وارن سان به گڏ هوندا آهن، مطلب ته جمهوريت ۽ آمريت ۾ هو رڳو اقتدار کي ترجيح ڏيندا آهن ۽ اهي سياستدان هميشه اڇا اجرا ۽ صاف سٿرا سڏرائيندا آهن ۽ انهن تي ڪو به داغ نه هوندو آهي ۽ نه ئي انهن تي ڪا ڪرپشن ثابت ٿيندي آهي پر جڏهن جمهوريت هوندي آهي ۽ ڪو سياسي اڳواڻ آمريت خلاف هوندو آهي ته ان جي ڪرپشن واضح ٿيڻ لڳندي آهي ۽ ڪجهه اهڙا به سياسي اڳواڻ هوندا آهن، جيڪي سگهاري قوتن جي اشارن تي جمهوريت خلاف واويلا ڪندا رهندا آهن ۽ هڪ ٻئي جون ڄنگهون ڇڪيندا رهندا آهن، اهو رڳو ان ڪري ڪندا آهن جو انهن جي مٿي تي ڪنهن جو هٿ هوندو آهي يا وري اهي ڪنهن جي اشاري تي ڪم ڪندا آهن،

هاڻ اها ته خبر نه آهي ته اڳوڻي وزيراعظم نوازشريف پيپلزپارٽي جي حڪومت الائي ڇا جي ڪري زرداري خلاف احتجاج شروع ڪيا هئا ۽ عدالتن جو در کڙڪايو هو، اهو ته اڳوڻو وزيراعظم نوازشريف ئي بهتر ڄاڻي سگهي ٿو پر اڄ کيس احساس ٿي رهيو آهي ته هُن ميمو گيٽ ڪيس عدالت ۾ کڻي وڃي غلطي ڪئي هئي. بهرحال دير سان ئي صحيح پر ميان صاحب کي پنهنجي غلطي جو احساس ته ٿيو، هاڻ ميان نوازشريف به پاناما ڪيس ۾ نااهلي کانپوءِ  پنهنجو سياسي ڪيريئر بچائڻ لاءِ  ڏينهن رات هڪ ڪئي ۽ پاڻ  کي  هڪ نظرياتي اڳواڻ جو لقب به ڏنو پر  کيس اها خبر نه هئي ته نظرياتي سياستدان سڏائڻ لاءِ جان جو نذرانو ڏيڻو پوندو آهي ۽ جيل به ڪاٽڻو پوندو آهي ۽ پنهنجو سڀ ڪجهه قربان ڪرڻو پوندو آهي. بهرحال جڏهن نوازشريف ميڊيا تي ويهي ادارن خلاف تقريرون ڪندو هو ته اُن وقت خدائي خدمتگارن عدالتي در کڙڪايو ۽  چيو ته الطاف حسين به ملڪ خلاف ڳالهائيندو هو ، جنهن سبب مٿس پابندي لڳائي وئي ۽ نوازشريف به ادارن خلاف ڳالهائي رهيو آهي،  سندس تقريرون ڏيکارڻ تي پابندي لڳائي وڃي،

 انهيءَ جي ڪري پنجاب کان ويندي وفاقي گادي واري شهر اسلام آباد جي عدالتن ۾ نوازشريف خلاف توهين عدالتن جا ڪيس هلي رهيا آهن، احتساب عدالت ۾ ته حاضري لڳائڻ سندس لاءِ معمول بڻجي ويو آهي، گذريل ڪيتري ئي عرصي کان نوازشريف پنهنجي ڌيءُ مريم نواز ۽ ناٺي ڪيپٽن صفدر سان گڏ عدالتن ۾ پيش ٿي رهيو آهي ، شروع ۾ ته نوازشريف وڏيون وڏيون ڀڀڪيون هنيون  پر هاڻ هو هر اداري سان ڳالهائڻ لاءِ راضي ٿي ويو آهي، مطلب ته هاڻ اڳوڻي صدر پرويز مشرف لاءِ به رستو صاف ٿي ويو آهي ۽  هو ڪنهن به وقت به هن ملڪ ۾ اچي سياست شروع ڪري سگهي ٿو، شايد ڪراچي ۾ الطاف کان پوءِ پيدا ٿيل خال به ڀري سگهي ٿو ۽ مهاجرن ۾ جيڪا الطاف حسين کانپوءِ  مرحومي  ۽ مايوسي پيدا ٿي آهي اها اچي ختم ڪري. بهرحال اهو ته وقت ئي ٻڌائيندو پر   ان کان اڳ نوازشريف جي جند آجي  ٿيڻ تمام گهڻو مشڪل آهي، ڇاڪاڻ ته نوازشريف جيڪي به تقريرون ڪيون آهن، انهن جو رڪارڊ عدالتن ۾ آهي ۽ ڪنهن به وقت ، ڪٿان به  سندس خلاف فيصلو اچي سگهي ٿو.

 جڏهن وزيراعظم شاهد خاقان عباسي سپريم ڪورٽ جي چيف جسٽس ميان ثاقب نثار سان  ملاقات ڪئي ته سمورا سياستدان حيران ٿي ويا، ڇاڪان ته ان  هڪ ٻه ڏينهن اڳ ۾ سپريم ڪورٽ جي ترجمان بيان جاري ڪيو هو ته  وزيراعظم ۽ چيف جسٽس سان ملاقات وارين خبرن  ۾ ڪا به صداقت نه آهي ۽ نه ئي ڪو ملاقات لاءِ خط لکيو ويو آهي، مطلب ته ترجمان اهڙين خبرن جي ترديد ڪري ڇڏي هئي پر ان ترديد کانپوءِ اوچتو وزيراعظم شاهد خاقان عباسي چيف جسٽس  سان ملاقات ڪئي، جنهن سبب ڪيترن ئي سوالن جنم ورتو. چيف جسٽس هڪ ڪيس جي ٻڌڻي اهو واضح ڪيو هو ته اُن ملاقات ۾ هن ڪجهه وڃايو ناهي رڳو حاصل ڪيو آهي.هڪ بيان نوازشريف جو ته هو  جمهوريت خاطر  هر اداري سان ڳالهائڻ لاءِ تيار آهي ته ٻيو وري وزيراعظم جي ملاقات به ان ڳالهه ڏانهن اشارو ڪري رهيا آهن ته نوازشريف هاڻ ٿڪجي پيو ۽ شير هاڻ آرام ڪرڻ چاهي ٿو. اهو به ٻڌڻ ۾ اچي رهيو آهي ته صوبن جا اختيار گهٽائڻ جون به ڪوششون ٿي رهيون آهن ۽ اهو به  مختلف ٽي وي چينلن تي ٻڌڻ ۾ اچي رهيو آهي ته وفاق ادارن کي خانگائڻ چاهي ٿو،  جنهن سبب مختلف حربا استعمال ڪيا پيا وڃن.

بهرحال تحريڪ انصاف چيئرمين عمران خان چيو آهي ته ان ڳالهه ۾ ڪو شڪ ناهي ته چيف جسٽس سان ملاقات ۾ شاهد خاقان عباسي اڳوڻي وزيراعظم کي بچائڻ لاءِ هٿ ٻڌا هوندا، عمران خان ته اهو به چيو هو ته نگران حڪومت سمورين پارٽين جي گڏيل راءِ سان اچڻ گهرجي ته جيئن ملڪ ۾ صاف ۽ شفاف چونڊون ٿي سگهن، عوامي مسلم ليگ جي سربراهه شيخ رشيد چيو هو ته هڪ فريادي، جيڪو پنهنجي فرياد چيف جسٽس وٽ کڻي ويو، اها پوري ناهي ٿي. سندس چيف جسٽس کي اپيل آهي ته فريادي جي فرياد کي عوام اڳيان آندو وڃي. وزيراعظم ۽ چيف جسٽس جي ملاقات کانپوءِ پاڪ فوج جي ترجمان ميجر جنرل آصف غفور چيو هو ته پاڪ فوج جو ڪنهن به اين آر او سان ڪو تعلق ناهي ۽ نه ئي 18هين ترميم جي خلاف آهيون، آرمي چيف جي خواهش آهي ته پاڪستان ان امن طرف وِک وڌائي جيڪو سڀني پاڪستانين جي خواهش آهي، ان جو ڪجهه ٻيو مطلب نه ورتو وڃي، چونڊون ڪرائڻ ۽ ان جو ٽائيم فريم آئين ۾ آهي، اليڪشن جو اعلان اليڪشن ڪميشن کي ڪرڻو آهي، ان ۾ سڀني ماڻهن جو ڪردار آهي. چونڊن جي حوالي سان هر اهو ڪم ڪنداسين جيڪو آئين تحت چيو ويندو، غير مستحڪم پاڪستان ڀارت جي مفاد ۾ ناهي، بلاول ڀٽو زرداري چيو ته نواز شريف جڏهن مصيبت ۾ هوندو آهي ته پيرين پوندو آهي ۽ جڏهن مصيبت مان نڪري ته ڳلو پڪڙيندو آهي.

بهرحال هن وقت ملڪ جون حالتون بهتر نه لڳي رهيون آهن، ڇاڪاڻ ته هڪ طرف ملڪ ۾ جوڊيشل مارشل لا جو ذڪر ٿي رهيو آهي ته مٿان وري چونڊون ويجهو اچي ويو  آهي ۽ اها معاملا  اٿاريا پيا وڃن، جن سان صوبن ۾ اڳ ئي تمام گهڻا اختلاف آهن، هڪ ته غير ملڪين کي  سڃاڻپ ڪارڊ جاري ڪيا پيا وڃن ته ٻيو وري صوبن جا اختيار گهٽائڻ جي سازش ٿي رهي آهي، جيڪا رڳو  ڪاغذن تائين محدو د آهي، ڇاڪاڻ ته اڄ تائين صوبن کي اختيار ملندي نظر ئي نه آيا آهن، جيڪڏهن صوبن وٽ اختيار هجن ها ته اهي ڪالا باغ ڊيم ٺاهڻ جون شازشون نه ٿين ها ۽ هر صوبو پنهنجي پنهنجي ماڻهن تي ڌيان ڏئي ها، هتي ته گنگا ئي ابتي وهي پئي، رڳو  هڪ ئي صوبي کي خوشحال ڪرڻ لاءِ طاقت جو استعمال ڪيو پيو وڃي.

جيئن ته چونڊون تمام گهڻو ويجهو اچي چڪيون آهن ۽ سياسي پارٽين پاران به هڪ ٻئي جون وڪيٽون ڪرائڻ جو سلسلو تيز ٿي ويو آهي پر اها خبر نه پئجي رهي آهي ته آخر امپائر واري پارٽي کي وارو ڏنو ويندو يا وري عوامي مينڊيٽ رکندڙ پارٽي کي اقتدار ڏنو ويندو، ڇاڪاڻ ته هاڻ اهڙيون حالتون پيدا ٿي چڪيون آهن ته جو پنج ڏهه ووٽ رکندڙ  پارٽي به پنهنجو وڏو وزير آڻي سگهي ٿي. هاڻ ڏسڻُو اهو آهي ته اڳوڻو وزيراعظم نوازشريف جيڪو پاڻ کي نظرياتي سڏرائيندو هو، اهو آخر ڪيئن پنهنجي جند عدالتن مان آجي ڪرائي  ٿو، باقي رهي ڳالهه نااهلي جي ته ان بابت نوازشريف وساري ڇڏي، هاڻ کيس ڪا به طاقت اهل نٿي ڪري سگهي، باقي سندس  اولاد سياست ۾ اچي پنهنجي ڪارڪردگي ڏيکاري  سگهي ٿو.

sahibalisindhi@yahoo.com