قومپرست اڳواڻ قمر ڀٽي جو وڇوڙو

صاحب خان ڀٽي

سنڌ ڌرتي، صوفين، اوليائن، برزرگن ۽ وطن لاءِ وڙهندڙ  جوڌن جي ڌرتي آهي، سنڌ جا ماڻهو امن پسند ۽ محبت ڪندڙ آهن پر افسوس جو سڌ ڌرتي ۾ جيڪو به شخص آيو، ان سنڌ تي قبضي ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، جنهن سبب سنڌ جا ماڻهو پنهنجي آجپي وطن جي بقا لاءِ وڙهاند ڪئي آهي ۽ سلسلو عربن کان ويندي اڄ تائين جاري آهي، ڪڏهن مذهب جو نالي تي سنڌ تي حملو ڪيو ويو ته ڪڏهن وري وسيلن تي قابض ٿيڻ حملا ڪيا ويا پر سنڌ ڌرتي انهن بهادر سپوتن جي ڏنل قربانين ڪري اڄ به دائم۽ قائم آهي پر اڄ تائين اهو خطرو ٽريو ناهي، اڄ به سنڌ جا دشمن مختلف طريقن سان سنڌجي وسيلن تي قابض آهن، جن خلاف سنڌ جا ماڻهو اڄ به عدم تشدد واري پاليسي تحت ساراپا احتجاج بڻيل آهن پر  سنڌ تي قبضو ڪندڙ ۽ سنڌ جي وسيلن کي هڙپ ڪندڙ دشمن اڄ به سنڌ جي حقن خاطر جدوجهد ڪندڙن کي ڪچلي رهيا آهن. جن خلاف آواز اٿاريندڙن جو به آواز دٻايو پيو وڃي ۽ انهن جي دانهن ورنائڻ وارو ڪو به نه آهي،

جڏهن سنڌ ۾ سنڌ دشمنن قومپرست سياست کي خطرو سمجهيو ته ان کي اڳ بندوق جي ذريعي خاموش ڪرائڻ جي ڪوشش ڪئي پر اهي ان ۾ناڪام ويا بعد انهن سنڌ اندرغيرسنڌين کي وڏي اڪثريت ۾ آباد ڪري سنڌين کي اقليت ۾ تبديل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، جيڪا اڄ به جاري ساري آهي ۽ انهن کي پنهنجي اختيارن ذريعي سنڌ جي راڄڌاني ۾ آباد ڪري انهن کي سڃاڻپ ڪارڊ به ٺهرائي ڏنا ۽ انهيءَ عمل خلاف سڄي سنڌ سراپا احتجاج بڻجي ويو،. هي ڪو پهريون ڀيرو نه ٿيو آهي، سنڌ جا حق  غضب ڪرڻ وارو عمل ته هڪ عرب پاران سنڌ تي حملي ڪرڻ کان شروع ٿي ويا هئا، جيڪي اڄ به جاري ساري آهن ۽ اڄ مذهب جي نالي تي ئي سنڌ ۾ ڌاريا آباد ڪري سنڌين کي اقليت ۾ تبديل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي  پئي وڃي ۽ اسان جا حڪمران ووٽ وٺي  اقتدار جا مزا ماڻي رهيا آهن ۽ سنڌ کي ڌاري لوڌ حوالي ڪري رهيا آهن ۽ سنڌين کي اقليت ۾ تبديل ڪري رهيا آهن، جنهن کان نه سنڌي قوم پڇي رهي آهي ۽ نه ئي وري انهن کي  سنڌ تي ڪو رحم اچي رهيو آهي.

بهرحال تاريخ انهن سان پلاند ضرور ڪندي، جيڪو ڪجهه اڄ اهي ڪري رهيا آهن، اهو هڪ تاريخ جو حصو بڻجي رهيو آهي پر هن سنڌ ڌرتي ۾ اهڙين شخصيتن به جنم ورتو آهي، جيڪي سنڌ جي آجپي جي جنگ وڙهني پنهنجا جانين جا نذرنا ڏنا آهن، جيڪي تاريخ ۾ امر ٿي ويا آهن ۽ ڪجهه سنڌ سان غداري ڪندي تاريخ جو  حصو بڻجي  ويا آهن ۽ ڪجهه آهستي آهستي حصو بڻجي رهيا آهن. سنڌ ۾  شهيد بشير خان قريشي کان ويندي قمر ڀٽي تائين ڪيترين اهڙين شخصيتن جنم ورتو، جن پنهنجي وطن جي آجپي لاءِ پنهنجي جان جي پرواهه نه  ڪئي،

قمر ڀٽي اهو بهادر شخص هو جنهن سنڌ لاءِ پنهنجو، من، تن، ڌن ۽ جان قربان ڪري ڇڏيو هو. جيئن ته سنڌ وطن ۾ تمام وڏين شخصيتن جنم ورتو آهي. جن مان جيئي سنڌ قوم پرست پارٽي جو چيئرمين قمر ڀٽي به هڪ هو، هو سائين جي ايم سيد جو هڪ سپاهي هو. جيئي سنڌ قومي محاذ جي چيئرمين بشير خان قريشي کان ويندي سمورين سنڌ دوست پارٽين سان گڏ هوندو هو، هو هميشه سائين جي ايم سيد جي هر  هڪ پوئلڳ  سان گڏ هوندو هو. شهيد بشير خان قريشي جڏهن ڪراچي ۾ جلسو ڪيو  هو ته ان وقت به هو ساڻس گڏ هو، هو هڪ بهادر ۽ قوم جو هڏ ڏوکي هو. قمر ڀٽي 31 جنوري 1958ع تي باڊهه لڳ ڳوٺ فيض محمد کوکر ۾محمد سليمان ڀٽي جي گهر ۾جنم ورتو هو. هن ابتدائي تعليم 1969 ع ۾باڊهه ۾ مڪل ڪئي. جڏهن ته کيس ننڊ پڻ کان تعليم سان تمام گهڻو وڏو لڳاءُ هو، کيس سنڌ ڌرتيءَ جي مٽيءَ سان تمام گهڻي محبت هو،

قمر ڀٽي 1973 ۾گورنمينٽ هاءِ اسڪول باڊهه مان مئٽرڪ پاس ڪئي، جنهن کان پوءِ هو 1975 ع ۾ڊگري ڪاليج لاڙڪاڻي مان انٽر پاس ڪيائن. قمر ڀٽي اسڪول ۾  سڀني سان تمام گهڻو سٺو ورتاءُ رکندو هو ۽ ٻين جي مدد ڪرڻ سندس رڳ رڳ ۾ شامل هوندي هئي. قمر ڀٽي کي ٻين جا اهنج، تڪليفون برداشت نه ٿينديون هيون. 1982 ع ۾قمر ڀٽي سنڌ يونيورسٽي مان بي اي پاس ڪئي، قمر ڀٽي پنهنجي سياست جي شروعات 1984 ع ۾شاگردي واري زماني کان ڪئي، هن سياست ۾ پير رکڻ کانپوءِ سنڌي نوجوانن جي مسئلن  کي حل ڪرڻ لاءِ عملي جدوجهد ڪئي. هو جيئي سنڌ اسٽوڊنٽس فيڊريشن جو صدر به رهيو، جنهن کان پوءِ هن 1987 ع ۾ايم اي اڪنامڪس ڪئي، هو تعليم ۾ به تمام گهڻو  هوشيار هوندو هو. جڏهن ته کيس وڪالت سان به تمام گهڻو لڳاءُ هوندو هو، قمر ڀٽي سائين جي ايم سيد جي  ايم سيد جو هڪ سچو سپاهي هو،  هو  پنهنجي آخري ساهه تائين سائين جي ايم سيد جي فڪر سان سلهاڙيل رهيو.

قمر ڀٽي کي لکڻ جو به تمام گهڻو چاهه هوندو هو، هن سياست، ادب ۽ تاريخ تي ڪيترائي ڪتاب لکيا، جن ۾سائين جي ايم سيد جي سياسي ۽ ذاتي زندگي، ڦٽڪڻ لڳڻ وارو ڏينهن، گيت منهنجا گوليون، هند ۾جلاوطن سنڌي ۽ ٻيا ڪيترائي ڪتاب شامل آهن. 1990 ع  هن جيئي سنڌ قومپرست پارٽي جو بنياد رکيو ۽ آخري پساهن تائين پارٽي جو چيئرمين رهيو.سائين جي ايم سيد جي هن سپاهي آمريت ۾ ڪوڙا به کاڌا ۽ وطن جي حقن لاءِ جدوجهد ڪرڻ جي ڏوهه ۾ کيس جيل به وڌو ويو، کيس جيل اندر اذيتون به ڏنيون ويون پر  هن سائين جي ايم سيد جي فڪر  تان هٿ نه کنيو ۽ آخري پساهه تائين سائين جي ايم سيد جي فڪر  تي هلندو رهيو.

هن 1993 ع ۾لا ڪاليج لاڙڪاڻي مان ايل ايل بي ڪئي. هن قوم پرست سياست ۾ 13 سال قيد ڀوڳيو پر  پنهنجي مقصد تان نه هٽيو. جڏهن سنڌ دشمن ڪراچي ۾ سنڌين جا گهر ڊاهي رهيا هئا ته ان وقت به هو سنڌين جي حقن لاءِ جاکوڙ ڪندڙن سان گڏ رهيو ۽ سنڌين جي حقن لاءِ آخري دم تائين ثابت قدم رهيو. هو سائين جي ايم سيد جو سپاهي هئڻ سان گڏ اديب، دانشور ۽ ليکڪ پڻ هو، سندس لکڻين ۾ سنڌ سان محبت  سمايل هوندي هئي. هو هميشه سنڌ جي ڳالهه ڪندو هو، هڪ ڏينهن مون کيس چيو ته سائين اوهان ڀٽي برادري جي اتحاد بابت ڇا چوندئو ته قمر ڀٽي جواب ڏيندي چيو هو ته ” پٽ برادرين ۾ نه پئو، پنهنجي سنڌ ڌرتي جي لاءِ سوچيو ۽ پنهنجي سنڌي قوم لاءِ سوچيو، جيڪڏهن اسان برادرين  ۾ پئجي وياسين ته ڪڏهن به پنهنجي قوم لاءِ ڪجهه به نه ڪري سگهنداسين. سندس اهي لفظ اڄ به مون کي ياد آهن. هو ان وقت به سنڌين سان گڏ هو،

جڏهن ڪراچي ۾ دهشتگرد سنڌين جي گهرن تي حملا ڪندا هئا، هو ان وقت به سنڌين سان گڏ هو، جڏهن سنڌ کي ٻه اڌ ڪرڻ لاءِ سنڌ دشمن سازشون ڪري رهيا هئا. هو ان وقت به ثابت قدم رهيو، جڏهن سنڌ اسيمبلي ۾ ٻٽو نظام لاڳو ڪندڙ سنڌ جا ويري بڻجي ويا هئا. هو ان وقت به سنڌي قوم جو آواز بڻجي ويو هو، جڏهن سنڌ ۾  سنڌي نوجوانن کي کنڀي گم ڪيو ويو ۽ انهن جا چچريل لاش روڊن تي اڇلايا ويا، هي سائين جي ايم سيد جو سپاهي ان وقت به ثابت قدم رهيو، جڏهن سنڌ دشمن منصوبا جوڙِيا ويا، جنهن جو ڪيس هن عدالت ۾ به وڙهيو ۽ آخر ان خلاف فيصلو به عدالت ٻڌايو ته بحريا ٽائون غيرقانوني آهي،  رڳو هي منصوبو سنڌ دشمن نه آهي، اهڙا ٻيا به ڪيترائي سنڌ دشمن منصوبا  آهن، جن تي سنڌ مان ڪامياب ٿيندڙ ڪامورا ڪم ڪرائي رهيا آهن ۽ ڌارين کي آباد ڪري سنڌ کي تباهه ۽ برباد ڪري رهيا آهن.  قمر ڀٽي ان  وقت تمام گهڻو خوش ٿيو هو ۽  سوشل ميڊيا تي پوسٽ به رکي هئي ته بحريا ٽائون خلاف آيل فيصلو سندس ڪاميابي نه پر سڄي سنڌ جي ڪاميابي آهي ۽ هو پنهنجي مقصد ۾ ڪامياب ٿيندو.

جڏهن سنڌ ۾ قومپرستن کي مائنس ون فارمولي تحت ختم ڪرڻ جو سلسلو شروع ٿيو ته ان وقت به هي  سائين جي ايم سيد جو سپاهي سڀ کان اڳڀرو هو. جڏهن قومپرست اڳواڻن کي زندهه ساڙي شهيد ڪيو ويو ته ان وقت ڪو به ڳالهائڻ لاءِ تيار نه هو پر قمر ڀٽي واحد قومپرست اڳواڻ هو، جنهن سڀ کان پهرين اهڙي عمل جي مذمت ڪئي. هي اهو بهادر سپاهي هو، جنهن سنڌ مان کنڀي گم ڪيل قومي ڪارڪنن جو ڪيس وڙهڻ جو فيصلو ڪيو هو، هي اهو بهادر سائين جي ايم سيد جو سپاهي هو، جنهن سنڌ دشمن منصوبن خلاف هڪ ديوار بڻجي ويو هو پر افسوس اها ديوار اڄ ڪمزور ٿي ڪري پئي آهي، ان جو سبب ڪجهه به ٿي سگهي ٿو،

25 مارچ 2018 جي اڀاڳي رات اسان جي پياري محبوب اڳواڻ ۽  وطن دوست سنڌ جي سپاهي کي اسان کان هميشه  ڇني هلي وئي ۽ اسان کان وڇڙي ويو ۽ سيد جي سپاهين جي اکين ۾ ڳوڙها ڏئي ويو.  اڄ مون کي هڪ شاعر جو هڪ شعر ياد اچي رهيو آهي ته: اڄ ته اسان کي آزادي سان جيئڻ ڏيو، هي جام اسان کي به پيئڻ ڏيو، هي جسم تي جيڪي زخم لڳا آهن، انهن کي ته سبڻ ڏيو، ڪيستائين ماريندو اسان کي نفرتن جي تلوارن سان، توهان ته جيو ٿا آزادي سان، اسان کي به  ته جيئڻ ڏيو..!!

جڏهن قمر ڀٽي جي لاڏاڻي جي خبر مختلف چينلن تي نشر ٿي ته ان وقت ڪنهن کي يقين به نه اچي رهيو هو، هر طرف سوڳ ڇانيل هو. جيئي سنڌ قومپرست پارٽيءَ جي چيئرمين قمر ڀٽيءَ جو مڙهه ڪراچي کان جو باڊهه شهر آندو ويو ته روڄ راڙو مچي ويو ۽ مختلف علائقن ۾ دڪاندارن سوڳ ۾ ڪاروبار بند ڪري ڇڏيو هو. قمر ڀٽيءَ جي جنازي نماز باڊھ شھر جي جامع مسجد درگاهه شريف جي عيد گاهه  ۾ادا ڪئي وئي هئي، جڏهن ته  سندس تدفين به درگاهه شريف جي قديم قبرستان ۾ڪئي وئي. قمر ڀٽي جي وارثن ۽ پارٽي اڳواڻن دودو ديشي، ايوب ڀٽي، محمد کوکر ۽ ٻين الزام هنيو ته قمر ڀٽي کي دل جو دورو نه پيو پر کيس زهر ڏئي قتل ڪيو ويو آهي، ڇاڪاڻ ته هو بحريه ٽائون منصوبي خلاف ۽ کنڀي گم ڪيل ماڻهن جي بازيابيءَ لاءِ عدالت ۾وڙهي رهيو هو. سندس موت جو ڪارڻ معلوم ڪرڻ لاءِ جاچ ڪئي وڃي.

جيڪڏهن ڏٺو وڃي ته هن ملڪ ۾ ڪيترن ئي قومي ڪارڪنن ۽ اڳواڻن کي شهيد ڪيو ويو آهي، ڪن قومي ڪارڪنن جا لاش مليا ته ڪن کي زندهه ساڙيو ويو، جن جي به اڄ تائين ڪا جاچ نه ٿي سگهي آهي ۽ ڪافي عرصي کان قومپرستن کي کنڀي گم ڪرڻ ۽ انهن کي حراسان ڪرڻ، انهن کي جلسن کان روڪڻ ۽ سنڌي قوم جي حقن لاءِ آواز اٿارڻ کان روڪڻ لاءِ مختلف حربا استعمال ٿيندا رهيا آهن، جنهن سبب ان ڳالهه تان هٿ نٿو کڻي سگهجي ته قمر ڀٽي کي زهر ڏئي قتل ڪيو ويو آهي، ڇاڪاڻ ته هو انهن خلاف ڪيس وڙهي  رهيو آهي، جيڪي سنڌ ۾ سنڌين کين اقليت ۾ تبديل ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آهن، هي انهن طاقتن سان مهاڏو اٽڪائي رهيو هو، جيڪي سنڌ جا دشمن آهن، جيڪي  نٿا چاهين ته سنڌ ۾ ڪو به قومپرست هجي، جيڪڏهن  شهيد بشير خان قريشي جي قتل جي جاچ درست نموني ٿئي ها ته اڄ قمر ڀٽي جو موت پراسرار نه بڻجي ها ۽ نه وارثن کي اهڙي پريس ڪانفرنس ڪرڻي پئي ها.  هن ڌرتي هميشه جوڌن کي جنم ڏنو هو ۽ قمر ڀٽي هڪ ٻيو جنم وٺي هن مهراڻ ۾ ايندو ۽ سائين جي سيد جي فڪر کي اڳتي کڻي هلندو.

sahibalisindhi@yahoo.com